Vào tháng 8 vừa qua, trước sự bùng phát mạnh mẽ của dịch đậu mùa khỉ tại châu Phi, WHO đã công bố đây là tình trạng khẩn cấp về sức khỏe cộng đồng - mức cảnh báo cao nhất mà tổ chức này có thể ban hành. Quyết định này được đưa ra khi một biến thể virus mới có tên gọi nhánh 1b lan rộng tại nhiều khu vực của châu Phi, khiến dịch bệnh trở nên khó kiểm soát hơn.
Theo báo cáo của WHO công bố ngày 11/11, chỉ tính từ đầu năm 2023 đến ngày 3/11, đã có 46.794 ca mắc và nghi mắc bệnh đậu mùa khỉ tại châu Phi, trong đó 1.081 trường hợp đã tử vong. Các quốc gia chịu ảnh hưởng nặng nề nhất bao gồm Cộng hòa Dân chủ Congo, Burundi và Uganda. Đáng chú ý, Congo đã ghi nhận hơn 27.000 ca mắc chỉ riêng trong năm nay, với hơn 1.100 trường hợp tử vong, hầu hết là trẻ em.
Đậu mùa khỉ lây truyền chủ yếu qua tiếp xúc trực tiếp, gây ra các triệu chứng giống cúm như sốt, đau cơ, mệt mỏi, và các tổn thương mủ trên da. Với biến thể 1b, virus này có khả năng lây nhiễm cao, tạo điều kiện cho dịch bệnh lan rộng ra các khu vực khác. Hiện tại, vaccine phòng ngừa đậu mùa khỉ đã được WHO phân phát đến 9 quốc gia châu Phi bị ảnh hưởng nặng nhất để giảm thiểu sự lây lan.
Trước đó, vào ngày 7/8, Tổng Giám đốc WHO, ông Tedros Adhanom Ghebreyesus, cũng đã thông báo tổ chức này sẽ triệu tập các đại diện quốc tế tham gia một cuộc họp khẩn để thảo luận về tình hình dịch đậu mùa khỉ. Dự kiến, Ủy ban Khẩn cấp của WHO sẽ xem xét và đánh giá liệu đợt bùng phát tại Cộng hòa Dân chủ Congo và các quốc gia châu Phi khác có phải là trường hợp khẩn cấp về sức khỏe cộng đồng gây quan ngại quốc tế hay không.
Bệnh đậu mùa khỉ (mpox) thường có thời gian ủ bệnh từ 5 đến 21 ngày, sau đó xuất hiện các triệu chứng ban đầu như sốt cao, mệt mỏi, đau đầu dữ dội, đau cơ, đau lưng, và sưng hạch bạch huyết - một dấu hiệu đặc trưng giúp phân biệt bệnh này với các bệnh khác như thủy đậu. Vài ngày sau khi sốt, người bệnh sẽ bắt đầu phát ban trên da, thường từ mặt lan ra khắp cơ thể, bao gồm lòng bàn tay và lòng bàn chân. Các nốt ban chuyển từ đốm đỏ sang mụn nước, sau đó thành mụn mủ rồi vỡ ra, gây đau rát trước khi đóng vảy và lành lại. Nếu không được điều trị kịp thời, đậu mùa khỉ có thể gây biến chứng nặng, đặc biệt ở trẻ em, phụ nữ mang thai, và người có hệ miễn dịch yếu.