Tin tứcMiddle East Eye trích dẫn thông tin từ Bộ Ngoại giao Ai Cập và Tổng cục Tình báo Ai Cập (GIS) cho biết, cuộc khủng hoảng này liên quan đến việc giám đốc tình báo Ai Cập tiếp cận Chính phủ Libya đối lập ở phía Đông, và thảo luận về thành lập Chính phủ đoàn kết dân tộc mới.
Nhiều năm qua, Libya bị chia làm 2 giữa Chính phủ ở thủ đô Tripoli được quốc tế công nhận, và Chính phủ ở phía Đông do tướng Khalifa Haftar chỉ huy.
Ai Cập có quan hệ chặt chẽ với Chính phủ của tướng Haftar. Chính phủ này cũng được Các tiểu vương quốc Ả Rập thống nhất (UAE) và Nga hậu thuẫn.
Tuy nhiên, quan hệ giữa Ai Cập và Chính phủ ở Tripoli đã cải thiện dần trong 3 năm qua, khi tổng thống Abdel Fattah Al-Sisi ủng hộ nước láng giềng thành lập 1 Chính phủ duy nhất, để chấm dứt tình trạng bất ổn.
Dấu hiệu cuối cùng của mối quan hệ tốt đẹp giữa Tripoli và Cairo, là bài đăng trên mạng xã hội của ông Abdul Hamid Dbeibah - Thủ tướng Chính phủ Đoàn kết Dân tộc Libya, khi công khai chia sẻ thông điệp chia buồn từ Thủ tướng Ai Cập Mostafa Madbouly và người đứng đầu GIS Abbas Kamel, sau cái chết của người con trai.
Vài ngày sau, hôm 12/8, Bộ Ngoại giao Libya thông báo cho đại sứ quán Ai Cập tại Tripoli rằng, hai nhân viên của họ phải rời khỏi đất nước trong vòng 72 giờ.
Theo Middle East Eye, trục xuất liên quan đến chuyến thăm Benghazi diễn ra vài ngày trước đó của giám đốc tình báo Ai Cập Abbas Kamel, để gặp tướng Haftar. Ông Kamel cũng gặp Thủ tướng của Chính phủ ở miền Đông là Osama Hammad, và chủ tịch quốc hội Aguila Saleh. Họ thảo luận việc thành lập Chính phủ Libya thống nhất, sẽ kiểm soát mọi mặt trận và khu vực, với điều kiện thành viên Chính phủ này không bao gồm bất kỳ cựu quan chức nào.
Điều trên khác với đề xuất của Liên Hợp Quốc, về việc thành lập Chính phủ đoàn kết gồm tất cả phe phái khác nhau.
Cuộc gặp khiến chính quyền của Thủ tướng Dbeibah ở Tripoli tức giận, vì nó ngụ ý lật đổ ông khỏi cuộc sống chính trị.
Tuy nhiên, sự phản đối không ngăn được Cairo gửi lời mời các quan chức Chính phủ ở miền Đông Libya tới thăm Ai Cập. Chính phủ ở Tripoli tức giận, đáp trả bằng thái độ thù địch công khai.
Một nhà ngoại giao Ai Cập đã bày tỏ sự ngạc nhiên trước hành động của giám đốc tình báo, trách điều đó gây căng thẳng không cần thiết với Thủ tướng Dbeibah.
Ông lưu ý rằng, Bộ Ngoại giao không được tham vấn về bước đi này. GIS thực hiện một cách đơn phương, khiến các nhà ngoại giao đặt câu hỏi về lý do đằng sau. Tuy nhiên, GIS không đưa ra lời giải thích chi tiết, chỉ nêu mong muốn chấm dứt tình hình hiện tại, tiến tới bầu cử, nhằm xây dựng một hệ thống quản lý toàn bộ đất nước, và là đồng minh của Ai Cập.
Một nguồn tin của Bộ Ngoại giao Ai Cập nói rằng, hành động của ông Kamel có thể được thúc đẩy bởi cơ hội, do sự tập trung của khu vực và quốc tế vào các sự kiện ở Gaza, cũng như căng thẳng giữa Israel và liên minh Hezbollah - Iran.
Ông Kemal có thể coi đây là cơ hội để ủng hộ tướng Haftar, đồng minh chính của Ai Cập tại Libya. Khía cạnh kỳ lạ trong động thái của ông Kamel, là nó được thực hiện độc lập, không tham vấn với UAE – bên cũng hộ tướng Haftar. Động thái này có thể khiến UAE tức giận. Họ không đánh giá cao Ai Cập về hành động đơn phương.
Bên cạnh đó, mối quan hệ giữa UAE và Chính phủ Libya ở Tripoli cũng cải thiện trong thời gian gần đây, khi công ty khí đốt quốc gia Abu Dhabi được tạo điều kiện làm việc tại mỏ CN-7 ở lưu vực Ghadames.
Ông Moataz Ahmed Khalil, cựu đại sứ Ai Cập tại Liên Hợp Quốc cho biết, Cairo được khuyến khích ủng hộ tướng Haftar, vì tướng Haftar nhận được sự hậu thuẫn về kinh tế, chính trị, quân sự từ UAE và Nga. Mặt khác, Liên Hợp Quốc và cộng đồng quốc tế chính thức công nhận chính quyền ở Tripoli, khiến Ai Cập duy trì mối quan hệ cân bằng với Thủ tướng Dbeibah.
