Mã Anh Cửu, làm tổng thống Đài Loan (TQ) từ năm 2008 - 2016, năm ngoái đã trở thành cựu lãnh đạo Đài Loan đầu tiên đến thăm Trung Quốc. Kể từ khi chính phủ Trung Hoa Dân Quốc chạy sang Đài Loan vào năm 1949, chưa có nhà lãnh đạo Đài Loan đương chức nào đến thăm Trung Quốc.
Trung Quốc coi Đài Loan là lãnh thổ của mình và đã tăng cường áp lực quân sự và chính trị để khẳng định những tuyên bố đó.
Ông Mã đã gặp Tập Cận Bình ở Singapore vào cuối năm 2015 trong một hội nghị thượng đỉnh mang tính bước ngoặt ngay trước khi tổng thống hiện tại của Đài Loan, là bà Thái Anh Văn, giành chiến thắng trong cuộc bầu cử.
Cả ông Mã và chính phủ Trung Quốc vẫn chưa xác nhận cuộc gặp với ông Tập, điều này đã được truyền thông Đài Loan đưa tin rộng rãi.
Ba nguồn tin quen thuộc với chuyến đi của ông Mã, phát biểu với điều kiện giấu tên nói với Reuters rằng chuyến đi dự kiến sẽ diễn ra tại Bắc Kinh vào thứ Hai tới.
“Đây là chuyến đi hòa bình cũng như tình hữu nghị”, ông Mã nói với các phóng viên trong bài phát biểu ngắn gọn tại sân bay ở Đài Loan trước khi bay đến thành phố Thẩm Quyến phía nam Trung Quốc ở tỉnh Quảng Đông.
Ông Mã nói thêm rằng ông hy vọng truyền tải được thông điệp rằng người dân Đài Loan yêu hòa bình và hy vọng tránh chiến tranh.
Văn phòng các vấn đề Đài Loan của Trung Quốc, gọi ông là “ông Mã Anh Cửu” chứ không phải cựu tổng thống vì cả chính phủ Trung Quốc và Đài Loan đều không công nhận nhau, khi được hỏi về cuộc gặp với Tập rằng họ chúc ông Mã có một chuyến đi suôn sẻ .
Văn phòng của ông Mã cho biết khi ở Quảng Đông, ông sẽ đến thăm gã khổng lồ xe điện Trung Quốc BYD và Tencent, công ty trò chơi điện tử lớn nhất thế giới và là nhà điều hành nền tảng nhắn tin WeChat của Trung Quốc.
Ông Mã vẫn là thành viên cấp cao của đảng đối lập chính của Đài Loan là Quốc dân đảng (KMT), đảng này đã thua lần thứ ba liên tiếp trong cuộc bầu cử tổng thống ở Đài Loan.
Quốc Dân Đảng ủng hộ quan hệ chặt chẽ với Trung Quốc và đối thoại, nhưng phủ nhận mạnh mẽ việc ủng hộ Bắc Kinh.
Bà Thái Anh Văn và Đảng Dân Tiến cầm quyền của bà đã nhiều lần đề nghị đàm phán với Trung Quốc nhưng bị từ chối vì Bắc Kinh coi họ là những kẻ ly khai nguy hiểm.
Bà Thái nói chỉ người dân Đài Loan mới có thể quyết định tương lai của mình Chính phủ của bà phản đối mạnh mẽ các yêu sách chủ quyền của Trung Quốc.