Tin tứcBản đồ Mercator, được tạo ra bởi nhà địa lý học Gerardus Mercator từ thế kỷ 16 để phục vụ hàng hải, đã bị chỉ trích vì làm sai lệch tỷ lệ các lục địa, phóng đại diện tích khu vực ở gần hai cực như Bắc Mỹ và Greenland, trong khi thu nhỏ khu vực Châu Phi và Nam Mỹ.
Bà Selma Malika Haddadi, Phó Chủ tịch Ủy ban AU cho biết, đây không chỉ đơn thuần là một tấm bản đồ. Trên thực tế, bản đồ Mercator đã tạo ra ấn tượng sai lầm rằng châu Phi là một khu vực “bên lề”, trong khi thực tế là lục địa lớn thứ hai thế giới với hơn một tỷ dân.
Theo bà Haddadi, những định kiến sai lệch này ảnh hưởng đến truyền thông, giáo dục và cả chính sách.
Bản đồ Mercator thể hiện châu Phi (bên trái) và bản đồ Equal Earth (bên phải). - Ảnh: The Guardian.
Trước đó, bản đồ Mercator từng nhiều lần bị phê phán, nhưng chiến dịch “Sửa Bản đồ” do các tổ chức vận động Africa No Filter và Speak Up Africa khởi xướng đã làm nóng lại cuộc tranh luận. Chiến dịch kêu gọi các tổ chức áp dụng bản đồ Equal Earth năm 2018 – loại bản đồ phản ánh đúng kích thước các quốc gia.
Bà Moky Makura, Giám đốc điều hành Africa No Filter, nhấn mạnh: “Kích thước hiện tại của bản đồ châu Phi là sai. Đây là chiến dịch thông tin sai lệch và xuyên tạc lâu đời nhất thế giới, và nó cần phải chấm dứt.”
Bà Fara Ndiaye, đồng sáng lập Speak Up Africa, cho rằng, bản đồ Mercator tác động tiêu cực đến niềm tự hào và bản sắc của người dân châu Phi, đặc biệt là trẻ em khi tiếp xúc với loại bản đồ này từ sớm trong trường học.
Bà Ndiaye cho biết, họ đang nỗ lực thúc đẩy đưa phép chiếu Equal Earth thành tiêu chuẩn giảng dạy tại các trường học trên toàn châu Phi, đồng thời bà hy vọng rằng các tổ chức quốc tế cũng sẽ áp dụng.
AU khẳng định ủng hộ chiến dịch này, coi đây là một phần trong nỗ lực “khẳng định lại vị thế chính đáng của châu Phi trên trường quốc tế”.
Tuy nhiên, bản đồ Mercator vẫn được sử dụng rộng rãi, bao gồm cả trong các trường học và công ty công nghệ. Từ năm 2018, Google Maps đã chuyển bản đồ từ bản đồ Mercator sang chế độ quả cầu 3D trên phiên bản trên máy tính, nhưng trên ứng dụng di động, bản đồ Mercator vẫn là mặc định.
Chiến dịch “Sửa Bản đồ” kêu gọi các tổ chức như Ngân hàng Thế giới và Liên Hợp Quốc sử dụng bản đồ Equal Earth.
Phát ngôn viên của Ngân hàng Thế giới cho biết hiện họ đã áp dụng Winkel-Tripel hoặc Equal Earth cho bản đồ tĩnh và đang loại bỏ dần Mercator trên bản đồ trực tuyến. Trong khi đó, phát ngôn viên của Liên Hợp Quốc cho biết yêu cầu này sẽ được xem xét và thông qua bởi một ủy ban chuyên gia.
