Tổng thống Mỹ Donald Trump vừa tuyên bố sẽ áp thuế 25% đối với toàn bộ hàng hóa nhập khẩu từ Ấn Độ bắt đầu từ ngày 1/8, với lý do New Delhi áp dụng mức thuế quá cao và rào cản thương mại bất lợi cho phía Mỹ.
Thông báo được ông Trump đăng tải trên mạng xã hội Truth Social, trong đó ông nhấn mạnh rằng “Ấn Độ là bạn”, nhưng quan hệ thương mại giữa hai nước “không phát triển vì thuế quan và hàng rào thương mại từ phía New Delhi gây khó chịu hơn bất kỳ quốc gia nào khác”.
Mức thuế 25% này cao hơn nhiều so với mức thuế cơ sở 10% hiện tại mà Mỹ đang áp dụng cho hàng hóa Ấn Độ. Đây là mức thuế toàn diện, bao trùm lên nhiều mặt hàng xuất khẩu chủ lực của Ấn Độ vào Mỹ, từ dệt may, đồ da, đến các sản phẩm chế tạo và linh kiện điện tử.
Chính phủ Ấn Độ ngay lập tức phản hồi rằng họ sẽ nghiên cứu kỹ các tác động từ quyết định của Mỹ và đưa ra các bước đi phù hợp để bảo vệ lợi ích kinh tế quốc gia. Một số nguồn tin trong nước cho biết New Delhi sẽ không vội vã đáp trả, song vẫn giữ quyền áp dụng các biện pháp tương xứng nếu Mỹ không thay đổi lập trường.
Trong nhiều tháng qua, hai nước đã tiến hành đàm phán thương mại song chưa đạt được đột phá. Một trong những điểm nghẽn lớn nhất là việc Ấn Độ chưa đồng ý mở cửa hoàn toàn ngành nông nghiệp và sữa – lĩnh vực Mỹ đặc biệt quan tâm. Điều này khiến việc đạt được thỏa thuận thuế quan trước thời hạn chót 1/8 trở nên bất khả thi.
Đáng chú ý, trong bối cảnh căng thẳng với Ấn Độ gia tăng, Tổng thống Trump cũng đang tìm cách củng cố quan hệ thương mại với các đối tác khác trong khu vực. Cùng ngày 30/7, Chính phủ Bangladesh đã phê duyệt thỏa thuận mua khoảng 220.000 tấn lúa mì từ Mỹ, với mức giá 302,75 USD/tấn – cao hơn lúa mì từ khu vực Biển Đen khoảng 30–40 USD/tấn.
Theo một quan chức Bộ Lương thực Bangladesh, đây là hợp đồng theo hình thức chính phủ với chính phủ, do một công ty thương mại có trụ sở tại Singapore thực hiện. Thỏa thuận được cho là nhằm xoa dịu căng thẳng thương mại và tạo điều kiện để Mỹ giảm thuế đối ứng với Bangladesh.
Trước đó, trong tháng 7, Bangladesh cũng đã ký biên bản ghi nhớ với Mỹ về việc nhập khẩu 700.000 tấn lúa mì mỗi năm trong vòng 5 năm tới, đồng thời đặt mua 25 máy bay Boeing và tăng cường nhập khẩu các mặt hàng chủ lực khác từ Mỹ. Một phái đoàn của chính phủ Bangladesh hiện đang có mặt tại Mỹ để đàm phán thương mại và thuế quan.
Việc Mỹ tăng thuế với Ấn Độ và đồng thời thúc đẩy quan hệ thương mại với các quốc gia láng giềng như Bangladesh cho thấy chính quyền Tổng thống Trump đang theo đuổi chiến lược tái cấu trúc lại chuỗi cung ứng, củng cố ảnh hưởng tại Nam Á, đồng thời gây áp lực thương mại với các đối tác chưa đạt được thỏa thuận có lợi cho Mỹ.


