Đề xuất này nhằm kiềm chế sự thống trị ngày càng tăng của Trung Quốc trong ngành đóng tàu và vận tải biển toàn cầu. Kế hoạch này đang gây ra nhiều lo ngại về nguy cơ gián đoạn chuỗi cung ứng và tác động tiêu cực đến nền kinh tế Mỹ cũng như thương mại toàn cầu.
Theo thông tin từ USTR, Trung Quốc hiện sản xuất hơn 50% tổng trọng tải tàu hàng trên toàn thế giới, một sự gia tăng đáng kể từ mức chỉ 5% vào năm 1999.
Ngành đóng tàu của Mỹ chỉ chiếm 0,01% thị phần, chủ yếu phục vụ cho các đơn hàng quân sự của Hải quân. Đề xuất của USTR nhằm phục hồi ngành đóng tàu thương mại trong nước và tạo áp lực để buộc Trung Quốc chấm dứt các chính sách công nghiệp mà Mỹ cho là không công bằng.
Nếu được thông qua, mức thuế mới có thể lên tới 3,5 triệu USD mỗi lần tàu Trung Quốc cập cảng Mỹ ảnh hưởng đến khoảng 83% lượt tàu container, 2/3 lượt tàu chở ô tô và gần 1/3 tàu chở dầu thô cập bến Mỹ trong năm ngoái. Việc này sẽ làm gia tăng chi phí vận chuyển và có thể tác động đến giá hàng hóa nhập khẩu gây áp lực lên lạm phát và ảnh hưởng đến các doanh nghiệp Mỹ.
Tại phiên điều trần công khai kéo dài hai ngày ở Washington, nhiều doanh nghiệp, hiệp hội ngành hàng và chuyên gia đã lên tiếng phản đối đề xuất này.
Ông Jose Severin, đại diện hãng Mercury Group, cho biết một số hợp đồng vận chuyển đã phải tạm hoãn do lo ngại chi phí phát sinh từ thuế mới, ước tính có thể tăng gấp đôi hoặc gấp ba so với hiện tại.
Các chuyên gia cảnh báo rằng nếu quy định được thực thi có thể xuất hiện một thị trường vận tải phân tầng, trong đó các tàu Trung Quốc sẽ bị đối xử khác biệt.
Một số hãng vận tải đã bắt đầu hạn chế sử dụng tàu Trung Quốc cho các hợp đồng dài hạn vì lo ngại chi phí cao. Các xưởng đóng tàu ở Hàn Quốc và Nhật Bản gần như hết công suất, với lịch giao tàu mới chỉ có thể bắt đầu từ năm 2028 khiến các chủ tàu phải lựa chọn giữa chi phí cao và sự chậm trễ trong việc giao hàng.
Mặc dù một số ý kiến ủng hộ việc kiềm chế sức mạnh hàng hải của Trung Quốc, nhiều doanh nghiệp cho rằng biện pháp này thiếu thực tế và có thể gây tổn hại cho nền kinh tế Mỹ.
Ông Joe Kramek, Giám đốc điều hành Hội đồng Vận tải Hàng hải Thế giới, cho rằng đây là một biện pháp lỗi thời và chỉ làm trầm trọng thêm các vấn đề kinh tế hiện tại.
Dự thảo sắc lệnh hành pháp mang tên "Làm cho ngành đóng tàu Mỹ vĩ đại trở lại" (Make Shipbuilding Great Again) cũng đã được tiết lộ, nêu rõ khả năng Mỹ sẽ vận động các quốc gia khác cùng tham gia chống lại sự thống trị của Trung Quốc trên biển. Nhiều người lo ngại rằng việc áp dụng các biện pháp thương mại như vậy có thể dẫn đến các biện pháp trả đũa từ Trung Quốc và các quốc gia khác.
