Phát biểu tại sự kiện ở phòng Nội các của Nhà Trắng, ông Trump cho biết phần lớn lượng phân bón Mỹ đang phụ thuộc vào nguồn nhập khẩu từ Canada, và việc tăng thuế là biện pháp sẵn sàng được cân nhắc.
Động thái này diễn ra chỉ một ngày sau khi ông Trump phát tín hiệu có thể nối lại đàm phán thương mại với Canada, vốn bị tạm dừng từ tháng 10 sau tranh cãi về một đoạn quảng cáo do tỉnh Ontario tài trợ. Trong quảng cáo, chính quyền Ontario trích lời cựu Tổng thống Mỹ Ronald Reagan chỉ trích các biện pháp thuế quan, khiến ông Trump phản ứng mạnh và tuyên bố tạm dừng đàm phán.
Phát biểu với báo giới bên lề dạ tiệc vinh danh Trung tâm Kennedy 2025, ông Trump cho biết quan hệ giữa ông và Thủ tướng Canada Mark Carney vẫn tích cực, song nhấn mạnh Canada đang sản xuất nhiều mặt hàng tương tự Mỹ và cần giải quyết những bất cập trong quan hệ thương mại song phương.
Ngày 5/12, tại lễ bốc thăm Vòng chung kết World Cup cùng Tổng thống Mexico Claudia Sheinbaum, ông Trump và ông Carney đã có cuộc trao đổi trực tiếp đầu tiên kể từ khi đàm phán bị tạm dừng. Cuộc gặp kéo dài khoảng 30 phút, tập trung vào vấn đề thương mại trong không khí được mô tả là tích cực. Văn phòng Thủ tướng Canada thông báo hai bên nhất trí thúc đẩy hợp tác liên quan đến Thỏa thuận thương mại Mỹ - Mexico - Canada (USMCA).
Cùng ngày, Tổng thống Trump tiếp tục gây sức ép với Mexico khi tuyên bố Washington sẽ áp thêm 5% thuế nhập khẩu nếu Mexico không cung cấp bổ sung lượng nước theo cam kết trong hiệp ước năm 1944 về chia sẻ nguồn nước sông Rio Grande. Theo hiệp ước, cứ mỗi 5 năm, Mexico phải cung cấp cho Mỹ 1,75 triệu mẫu nước (acre-feet), tương đương 2.160 tỷ lít nước. Tuy nhiên, Mỹ cho rằng Mexico hiện “nợ” khoảng 800.000 mẫu nước và cần xả thêm 200.000 mẫu nước trước ngày 31/12.
Ông Trump cho biết tình trạng thiếu nước đang gây thiệt hại cho cây trồng và chăn nuôi tại Texas, đặc biệt ở khu vực Nam Texas. Nhà Trắng đã phê duyệt tài liệu cho phép áp thuế 5% nếu Mexico không cung cấp lượng nước trên “ngay lập tức.”
Bộ Kinh tế Mexico hiện chưa đưa ra phản hồi. Trong các tuyên bố trước đó, Mexico cho biết nước này đang chịu hạn hán kéo dài, ảnh hưởng nghiêm trọng đến khả năng thực hiện cam kết về lượng nước.
Việc Mỹ đồng thời gây áp lực lên cả Canada và Mexico—hai đối tác thương mại quan trọng nhất—diễn ra trong bối cảnh chính quyền Tổng thống Trump theo đuổi chính sách bảo hộ mạnh mẽ nhằm hỗ trợ các ngành sản xuất trong nước, đặc biệt là lĩnh vực nông nghiệp và công nghiệp hóa chất. Tuy nhiên, các động thái này cũng khiến quan hệ thương mại trong khu vực USMCA đứng trước nguy cơ gia tăng căng thẳng trong thời gian tới./.


