Theo tờ Politico ngày 23/11, Tổng thống Mỹ Donald Trump đến nay vẫn chưa thực hiện lời cảnh báo áp thêm 10% thuế đối với hàng nhập khẩu từ Canada, dù đã 4 tuần trôi qua kể từ khi ông tuyên bố dừng “mọi cuộc đàm phán thương mại” vì một quảng cáo chống thuế quan do tỉnh Ontario phát trong Giải bóng chày Thế giới MLB.
Sau tuyên bố chấm dứt đàm phán thương mại vì quảng cáo bị đánh giá là “quá mức đáng lên án”, Tổng thống Trump hôm 25/10 viết trên mạng xã hội Truth Social rằng: “Vì hành vi xuyên tạc nghiêm trọng sự thật và hành động thù địch của họ, tôi đang tăng thuế đối với Canada thêm 10% so với mức họ đang phải trả”. Phát biểu này lập tức khiến cộng đồng doanh nghiệp Canada đề cao cảnh giác, đồng thời chuẩn bị cho kịch bản phải đối mặt với mức thuế bổ sung trên các sắc thuế hai con số đang được áp dụng, đặc biệt ảnh hưởng đến các ngành như ô tô – lĩnh vực có chuỗi cung ứng xuyên biên giới phức tạp.
Tuy nhiên, cho đến nay, chính quyền Tổng thống Trump vẫn chưa gửi bất kỳ tài liệu chính thức nào yêu cầu Cơ quan Hải quan và Bảo vệ Biên giới Mỹ triển khai mức thuế mới. Các nhà nhập khẩu Mỹ cũng cho biết họ chưa nhận được hướng dẫn quy định mới nào liên quan đến thay đổi được đề cập. Khi được yêu cầu bình luận, Nhà Trắng không xác nhận liệu kế hoạch áp thuế có còn nằm trong lộ trình hay không. Một quan chức Mỹ khác lại cho biết chính quyền Tổng thống Trump đã chọn tạm hoãn mức thuế bổ sung — điều vốn có thể nâng thuế đối với hàng hóa Canada lên tới 45% — và hiện vẫn duy trì lời cảnh báo trong giai đoạn hai bên chuẩn bị cho các vòng đàm phán tiếp theo.
Ông Flavio Volpe, Chủ tịch Hiệp hội các nhà sản xuất linh kiện ô tô Canada – đơn vị kiểm soát hơn 90% sản lượng linh kiện độc lập tại Canada – cho biết họ liên tục theo dõi công báo liên bang và các sắc lệnh hành pháp, nhưng chưa ghi nhận bất kỳ thay đổi nào. Ông Volpe nhận định rằng một động thái can thiệp cá nhân của Thủ tướng Canada Mark Carney tại châu Á trong tháng trước có thể đã góp phần xoa dịu tình hình.
Tại Ottawa hôm 19/11, Đại sứ Mỹ tại Canada Pete Hoekstra phát biểu trước các lãnh đạo doanh nghiệp Canada, tiếp tục chỉ trích quảng cáo của Ontario và cho biết các cuộc đàm phán thương mại sẽ khởi động lại. Tuy nhiên, ông Hoekstra cảnh báo rằng tiến trình này “sẽ không dễ dàng”. Ông không đề cập đến mức thuế bổ sung 10% và cũng không xác nhận liệu kế hoạch này còn được cân nhắc hay không.
Mỹ và Canada hiện có một thỏa thuận thương mại tự do theo hiệp định được Tổng thống Donald Trump đàm phán trong nhiệm kỳ đầu. Tuy vậy, Tổng thống Mỹ vẫn tăng thuế đối với hàng nhập khẩu từ Canada vào đầu năm nay, với lý do nước này có vai trò trong dòng chảy fentanyl vào Mỹ. Washington cũng áp thuế hai chữ số đối với các ngành như thép, nhôm, ô tô và gỗ, dù Chính phủ Mỹ vẫn miễn trừ các lô hàng đáp ứng điều kiện của Hiệp định Mỹ – Mexico – Canada (USMCA).
Thủ tướng Carney và Tổng thống Trump thể hiện sự lạc quan về triển vọng giảm mức thuế này khi ông Carney thăm Nhà Trắng vào tháng 10. Tuy nhiên, theo Politico, các quan chức Mỹ phàn nàn rằng chính phủ Thủ tướng Carney kéo dài đàm phán và từ chối nhượng bộ, đặc biệt trong vấn đề miễn trừ thuế thép và nhôm. Trong khi đó, Bộ trưởng Thương mại Canada Dominic LeBlanc cho biết tại Montreal tuần trước rằng ông sẵn sàng quay lại bàn đàm phán “khi Tổng thống Trump sẵn sàng”, nhằm đạt được một thỏa thuận tốt cho cả công nhân Canada và Mỹ.


