Mỹ xóa tên Sudan khỏi danh sách quốc gia tài trợ khủng bố

(VOH) – Đại sứ quán Mỹ tại Khartoum hôm 14/12 nói chính quyền Tổng thống Donald Trump đã xóa Sudan khỏi danh sách quốc gia tài trợ khủng bố.

Một động thái có thể giúp cho quốc gia châu Phi này nhận được các khoản vay quốc tế để hồi phục nền kinh tế đang suy sụp và chấm dứt trạng thái bên lề xã hội.

Đại sứ quán Mỹ tại Khartoum đăng trên tài khoản Facebook nói rằng quyết định dỡ bỏ này dành cho Sudan có hiệu lực từ thứ Hai, và một bản ghi chú ký bởi Ngoại trưởng Mike Pompeo xác nhận hiệu lực sẽ được công bố trên Sổ đăng ký liên bang.

Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo (trái) cùng Tướng Abdel-Fattah Burhan của Sudan gặp nhau ngày 25/8/2020. Ảnh: AP

Việc nêu tên Sudan là quốc gia tài trợ khủng bố bắt đầu từ trước đó vào những năm 1990, khi Sudan chứa chấp trùm khủng bố al-Qaida Osama bin Laden và các phiến quân bị truy nã khác. Sudan cũng được cho là đóng vai một đường dây hỗ trợ giúp Iran cung cấp vũ khí cho phiến quân Palestine tại Dải Gaza.

Hủy bỏ Sudan khỏi danh sách cũng là một động lực chính để chính phủ Khartoum bình thường hóa quan hệ với Israel. Hai nước đã đồng ý có quan hệ ngoại giao đầy đủ các mặt, đưa Sudan trở thành quốc gia Ả Rập thứ ba, sau Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất và Bahrain, tiến tới bình thường hóa quan hệ với Israel trong năm nay. Sau Sudan, Maroc cũng thiết lập quan hệ ngoại giao với Israel.

Sudan đang trong quá trình chuyển đổi mong manh sang nền dân chủ sau cuộc nổi dậy dẫn đến việc quân đội lật đổ cựu Tổng thống chuyên quyền Omar al-Bashir vào tháng 4/2019. Nước này hiện được cai trị bởi một chính phủ quân sự và dân sự chung nhằm tìm kiếm mối quan hệ tốt hơn với Washington và phương Tây.

Tháng 10/2020, Trump thông báo sẽ gạch tên Sudan khỏi danh sách đen này nếu nước này thực hiện đúng theo cam kết chi trả 335 triệu USD cho người Mỹ là nạn nhân của khủng bố và gia đình họ. Sudan đã đồng ý đền bù cho nạn nhân của vụ đánh bom vào Đại sứ quán Mỹ tại Kenya và Tanzania năm 1998, là các vụ tấn công thực hiện bởi al-Qaida khi bin Laden còn sinh sống tại Sudan.

Theo thông báo hồi tháng 10, sau khi tiền bồi thường được gửi, Trump sẽ ký lệnh loại bỏ Sudan khỏi danh sách khủng bố mà vì nó nước này đã mòn mỏi chịu các lệnh trừng phạt nặng nề của Mỹ trong 27 năm.

Kể từ thông báo của Trump, chính phủ Sudan cũng đã ký một thỏa thuận với Mỹ có thể ngăn chặn hiệu quả bất kỳ yêu cầu bồi thường nào khác trong tương lai được đệ trình chống lại quốc gia châu Phi này tại tòa án Mỹ.

Thỏa thuận đó dẫn đến việc Mỹ cho khôi phục quyền miễn trừ quốc gia đối với chính phủ Sudan. Tuy nhiên, nó sẽ có hiệu lực sau khi Quốc hội Mỹ thông qua luật cần thiết để thực hiện thỏa thuận. Khartoum cho biết khoản tiền bồi thường 335 triệu USD sẽ được giữ trong một tài khoản ký quỹ cho đến lúc đó.