Nga đáp trả Mỹ về tuyên bố vũ khí hạt nhân

Những tuyên bố gần đây của Nga và Mỹ về việc triển khai vũ khí hạt nhân chiến lược đang khiến dư luận quốc tế không khỏi lo ngại về nguy cơ leo thang căng thẳng, thậm chí là bùng phát một cuộc chiến tranh hạt nhân. Tuy nhiên, bên cạnh những lo ngại, cũng có những phân tích cho rằng đây có thể là cơ hội để hai bên đối thoại và tìm kiếm giải pháp chung cho vấn đề kiểm soát vũ khí hạt nhân.

Xem toàn màn hình

Ngày 8/6, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Nga Maria Zakharova khẳng định Nga sẽ đáp trả tương ứng nếu Mỹ triển khai thêm vũ khí hạt nhân chiến lược. Phát ngôn này được đưa ra chỉ 2 ngày sau khi quan chức kiểm soát vũ khí hàng đầu của Hội đồng An ninh quốc gia Mỹ Pranay Vaddi cho biết Mỹ có thể phải triển khai nhiều vũ khí hạt nhân chiến lược hơn trong những năm tới.

“Chúng tôi không dừng bất kỳ cuộc đối thoại nào với bất kỳ ai. Chúng tôi không cắt đứt các nền tảng đối thoại. Chúng tôi luôn tuyên bố rằng ngay cả trong những tình huống khó khăn nhất vẫn có chỗ cho đối thoại. Do đó, chẳng có ý nghĩa gì khi kêu gọi chúng tôi đối thoại, bởi chúng tôi chưa bao giờ từ chối làm như vậy”, bà Zakharova nói.

Trước đó, trong phiên hỏi đáp tại Diễn đàn Kinh tế Quốc tế  St. Petersburg mới đây khi được hỏi liệu Nga có cần leo nhanh hơn trên thang hạt nhân hay không, Tổng thống Vladimir Putin cũng nhấn mạnh không loại trừ khả năng điều chỉnh học thuyết hạt nhân của Nga - học thuyết vạch rõ các điều kiện để sử dụng vũ khí hạt nhân khi Nga đối mặt với mối đe dọa đối với chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ. Tuy nhiên, Nga chưa bao giờ khởi xướng việc leo thang như vậy và ông  thấy không cần phải làm như vậy trong thời điểm hiện tại.

“Sử dụng vũ khí hạt nhân hay không sử dụng và sử dụng trong hoàn cảnh nào? Chúng tôi đã có học thuyết hạt nhân và mọi thứ đều được viết rõ ở đó. Tôi xin nhắc lại việc sử dụng vũ khí hạt nhân là có thể trong trường hợp có mối đe dọa đặc biệt đối với chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của đất nước Nga và trong những trường hợp ngoại lệ. Tuy nhiên, tôi không nghĩ hiện nay có trường hợp như vậy và không cần thiết phải làm như vậy”, Tổng thống Putin cho hay.

Tuyên bố của cả hai bên đều xuất phát từ những lo ngại về an ninh quốc gia. Mỹ cho rằng Nga đang gia tăng hiện đại hóa kho vũ khí hạt nhân, trong khi Nga lo ngại về việc Mỹ mở rộng NATO và can thiệp vào các nước láng giềng.

Tuy nhiên, những tuyên bố này cũng tiềm ẩn nguy cơ leo thang căng thẳng. Việc hai bên tập trung vào việc gia tăng số lượng vũ khí hạt nhân có thể dẫn đến một cuộc chạy đua vũ trang, khiến cho việc kiểm soát vũ khí hạt nhân trở nên khó khăn hơn.

Tổng thư ký Liên Hợp Quốc António Guterres đã kêu gọi các quốc gia có vũ khí hạt nhân phải đi đầu trong việc thúc đẩy các cam kết không phổ biến vũ khí hạt nhân. Ông cũng cảnh báo về nguy cơ xảy ra xung đột hạt nhân cao nhất kể từ khi Liên Xô tan rã vào năm 1991.

Theo đánh giá của giới phân tích, nguy cơ leo thang căng thẳng hạt nhân giữa Nga và Mỹ hoàn toàn có thể xảy ra nếu các bên không có hành động kiềm chế. Tuy nhiên, đây chỉ là khả năng  trong tương lai xa.