Chờ...

Ông Trump và Tổng thống Biden có quan điểm khác biệt về Đài Loan như thế nào?

VOH - Cuộc bầu cử tháng 11/2024 ở Mỹ đang đến gần, được đánh giá sẽ tác động lớn đến châu Á.

Ông Biden và cựu Tổng thống Trump có tầm nhìn rất khác về vai trò của Hoa Kỳ, trong một số vấn đề như cạnh tranh địa chính trị, thương mại, kinh tế, công nghệ và chống biến đổi khí hậu.

c_Trump_Biden
Ông Trump và Tổng thống Biden vừa có cuộc tranh luận đầu tiên ngày 28/6 - Ảnh: CNN

Hiện nay, cuộc cạnh tranh giữa 2 siêu cường hàng đầu Mỹ-Trung đang tăng nhiệt. Trong đó, Đài Loan là vấn đề nhạy cảm và phức tạp bậc nhất.

Theo Nikkei Asia, chính sách với Đài Loan của ông Trump có vẻ thiếu nhất quán. Tháng 12/2016, ông gọi điện chúc mừng bà Thái Anh Văn đắc cử. Sự kiện này đánh dấu cuộc trò chuyện đầu tiên như vậy giữa 2 bên từ năm 1979. Vài ngày sau, ông nói rằng, Hoa Kỳ không nhất thiết phải tuân theo chính sách “1 Trung Quốc”. Ngày 9/2/2017, ngay sau khi nhậm chức, ông Trump đảo ngược quan điểm khi nói, Washington tôn trọng chính sách “1 Trung Quốc”.

Nhiều nhà phân tích tin rằng, ông Trump không quá để tâm tới Đài Loan. Ông coi vấn đề ở eo biển Đài Loan, là động lực để yêu cầu Trung Quốc nhượng bộ.

Trong cuộc phỏng vấn tháng 7/2023, ông Trump lại tạo cảm giác mơ hồ khi nói rằng, ông không chắc mình có bảo vệ Đài Loan hay không, nếu hòn đảo bị tấn công từ bên kia eo biển.

Về Tổng thống Biden, ngày 8/10/2021 ông nói rằng, Hoa Kỳ cam kết bảo vệ Đài Loan. Mặc dù không có hiệp ước chính thức như với Nhật Bản hay Hàn Quốc, đạo luật quan hệ Đài Loan 1979 quy định rằng, nếu lợi ích của Hoa Kỳ bị đe dọa, thì Tổng thống và Quốc hội cần hành động thích hợp.

Phát biểu này cũng phá vỡ tiền lệ, vì trong nhiều thập kỷ Hoa Kỳ luôn duy trì lập trường “mơ hồ chiến lược”, nghĩa là không ai biết chắc quân đội có can thiệp khi xảy ra xung đột hay không. Tốt nhất là các bên không nên cố đơn phương thay đổi hiện trạng.

Các tướng lĩnh cấp cao cũng cùng quan điểm với Tổng thống Biden. Tháng 2/2024, trong phiên điều trần tại Hạ viện, đô đốc Samuel Paparo, tư lệnh bộ tư lệnh Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương nói rằng, không có sự mơ hồ nào cả. Các lực lượng Mỹ được giao nhiệm vụ rõ ràng trong đạo luật quan hệ Đài Loan 1979.

Nhiều chuyên gia nhận xét, khả năng cao sự rõ ràng này vẫn được duy trì nếu ông Biden đắc cử nhiệm kỳ 2.

Về phía ông Trump, một đồng minh quan trọng là cựu cố vấn an ninh quốc gia Robert O’Brien từng chia sẻ trên Foreign Affairs rằng, Đài Loan cần làm nhiều hơn nữa nếu muốn nhận được sự ủng hộ từ Hoa Kỳ. Ví dụ tăng chi tiêu quốc phòng.

Chiến lược gia Elbridge Colby, một đồng minh khác từng là thứ trưởng quốc phòng dưới thời ông Trump lập luận, gói hỗ trợ của Tổng thống Biden dành cho Ukraine, Israel và Đài Loan đã ưu tiên sai, khi phân bổ 61 tỷ USD cho Ukraine nhưng chỉ có 8 tỷ USD cho châu Á Thái Bình Dương. Ông khẳng định, điều đó nên đảo ngược. 60 tỷ USD dành cho châu Á và 10 tỷ USD dành cho Ukraine.