Với tốc độ lên tới Mach 3, tầm bắn khoảng 20km và khả năng thích nghi linh hoạt, Sidewinder tiếp tục chứng tỏ giá trị dù đã ra đời hơn bảy thập kỷ.
Trong bối cảnh xung đột Nga – Ukraine kéo dài, các hệ thống phòng không và vũ khí chống mục tiêu trên không trở thành ưu tiên hàng đầu của Kiev. AIM-9 Sidewinder nổi lên như một giải pháp vừa hiệu quả, vừa kinh tế. Bộ trưởng Quốc phòng Đức Boris Pistorius cho biết Berlin có kế hoạch cung cấp hàng loạt tên lửa AIM-9 từ kho dự trữ của Bundeswehr cho Ukraine vào năm 2026, thông tin được công bố tại cuộc họp của Nhóm Liên lạc Quốc phòng Ukraine.
AIM-9 Sidewinder được phát triển từ những năm 1950, ban đầu dành cho nhiệm vụ không đối không trên các máy bay chiến đấu như F-16 hay Eurofighter Typhoon. Đây là một trong những loại tên lửa thành công nhất lịch sử hàng không quân sự, được sử dụng rộng rãi bởi nhiều quốc gia NATO. Dù nhiều phiên bản trong kho Đức đã nằm trong diện loại biên, giới chuyên gia nhận định chúng vẫn duy trì khả năng chiến đấu tốt, phù hợp với nhu cầu cấp bách của Ukraine.
Công nghệ cốt lõi làm nên tên tuổi Sidewinder là hệ thống dẫn đường hồng ngoại. Tên lửa tự động bám bắt mục tiêu dựa trên nguồn nhiệt phát ra từ động cơ máy bay, trực thăng, drone hoặc tên lửa đối phương. Phiên bản AIM-9L/I-1 do hãng Diehl Defence của Đức sản xuất được cải tiến để có khả năng bắt mục tiêu từ nhiều hướng. Các phiên bản mới hơn như AIM-9X còn nâng cao khả năng tác chiến trong môi trường phức tạp, nơi nhiễu nhiệt và mồi bẫy được sử dụng thường xuyên.
Về thông số kỹ thuật, AIM-9 Sidewinder dài gần 3m, mang đầu đạn nặng khoảng 10kg. Tốc độ tối đa đạt Mach 3, tương đương hơn 3.700km/h tùy phiên bản. Tầm bắn hiệu quả vào khoảng 20km, đủ để các đơn vị phòng không hoặc máy bay chiến đấu tấn công mục tiêu từ khoảng cách an toàn. Chi phí của các phiên bản cũ được ước tính vào khoảng 100.000 USD mỗi quả, thấp hơn đáng kể so với nhiều dòng tên lửa hiện đại khác.
Trên chiến trường Ukraine, Sidewinder không chỉ được sử dụng đúng vai trò không đối không truyền thống. Tên lửa này đã được tích hợp vào các hệ thống phòng không mặt đất như NASAMS và FrankenSAM, phục vụ nhiệm vụ đánh chặn drone và tên lửa hành trình của Nga. Không quân Ukraine cũng triển khai AIM-9 trên các máy bay F-16AM, mỗi chiếc có thể mang tối đa bốn quả. Một số nguồn còn cho biết Sidewinder được lắp trên phương tiện không người lái mặt nước Magura V7, từng ghi nhận khả năng tấn công mục tiêu trên không của Nga.
Giới sử gia quân sự đánh giá AIM-9 Sidewinder là một trong những vũ khí thành công nhất mọi thời đại. Leroy Doig, chuyên gia tại Trung tâm Phát triển Hàng không Hải quân Mỹ, từng nhận định Sidewinder là minh chứng cho triết lý thiết kế đơn giản nhưng hiệu quả, cho phép liên tục nâng cấp và thích nghi qua nhiều thế hệ chiến tranh.
Việc Đức chuyển giao thêm AIM-9 từ kho dự trữ sẽ bổ sung cho các lô viện trợ trước đó từ Mỹ, gồm nhiều biến thể khác nhau. Điều này giúp Ukraine tăng cường năng lực phòng không, đối phó hiệu quả hơn với các đợt tấn công bằng drone và tên lửa của Nga. Với Sidewinder, một vũ khí ra đời từ thời Chiến tranh Lạnh đang tiếp tục chứng minh rằng tuổi đời không phải là rào cản nếu công nghệ đủ linh hoạt và phù hợp với thực tế chiến trường hiện đại.



