Dự kiến tổng lượng vận tải hành khách công cộng năm 2015 là 564 triệu lượt, giảm 5% so với cùng kỳ, giảm năm thứ 3 liên tiếp. Hàng năm ngân sách thành phố trợ giá xe buýt khoàng 1.000 tỷ đồng, thế nhưng hiệu quả hoạt động của loại hình vận tải này chưa đạt được như mong muốn.
Chất lượng kém, người dân quay lưng
Hiện nay, hành khách đi xe buýt có thể dễ dàng bắt gặp những hạn chế của loại hình vận tải này vì đa số các phương tiện xe buýt đã xuống cấp, các dịch vụ trên xe buýt chưa tốt. Bên cạnh đó, thái độ phục vụ của tiếp viên, lái xe thiếu lịch thiệp cũng là nguyên nhân chính khiến lượng khách đi xe buýt liên tục sụt giảm. Nhiều hành khách tỏ vẻ không hài lòng về chất lượng xe buýt TPHCM hiện nay:
"Đội ngũ nhân viên trên xe buýt còn không được lịch sự. Chen lấn trên xe buýt, nhiều trường hợp móc túi còn xảy ra. Nhiều khi mệt mỏi, lên xe buýt cảm giác rất nóng nực, bực bội vì xe không có máy quạt, điều hòa không có; đôi khi tài xế làm cả ngày người ta mệt nên cũng có thái độ khó chịu với người đi xe buýt", người dân thường đi xe buýt cho biết.
Ngoài ra, các trường hợp hối thúc, lôi kéo, tranh giành khách giữa các tuyến xe cũng thường xuyên xảy ra. Tình trạng cướp giật, móc túi hay lừa đảo cũng là vấn đề khiến nhiều hành khách e ngại khi đi xe buýt. Nhiều hành khách rất khó chịu khi đứng đúng trạm mà không được xe buýt dừng lại đón. "Có nhiều xe bỏ trạm. Có tuyến xe đang chạy thì chạy rất là nhanh, nhưng mà có ngừng trạm nào đó thì ngừng rất là lâu, xong khi chạy lại thì rất vội vã, chạy ầm ầm. Chẳng hạn như tuyến 20, chạy rất nhanh", hành khách đi xe buýt bức xúc.
TPHCM ngày càng phát triển, đời sống người dân ngày càng tốt hơn, đòi hỏi chất lượng các dịch vụ phúc lợi xã hội cũng phải tốt hơn. Trong đó, việc điều chỉnh loại hình vận tải công cộng hữu dụng như xe buýt là rất cần thiết.
TP đã kêu gọi đổi mới phương tiện, đưa các phương tiện xe buýt hiện đại vào hoạt động phục vụ người dân. Mở thêm nhiều tuyến mới, đưa xe buýt vào hoạt động rộng khắp trên địa bàn TP, tạo điều kiện thuận lợi cho việc đi lại của người dân.
Ảnh minh họa - Nguồn: TNO.
Cải tiến chưa nhiều
Ngoài những ý kiến chưa hài lòng về dịch vụ xe buýt, nhiều người dân cũng thừa nhận rằng, nếu so với những năm trước, dịch vụ vận tải công cộng của TP đã có những bước cải tiến đáng kể. Đồng thời, người dân cũng đề xuất những ý kiến cải tiến xe buýt trong thời gian tới: "Hiện nay, giờ giấc xe buýt chạy cũng khá đúng giờ, số tuyến bây giờ cũng nhiều hơn, các điểm đón xe cũng nhiều cho nên khá thuận lợi. Nếu có được một công cụ nào đó, chẳng hạn một website, để người đi xe buýt có thể truy cứu và biết được giờ nào có xe để có thể giảm bớt thời gian chờ xe. Các tuyến của xe buýt Liên hiệp thì thấy tốt hơn vì phục vụ nhanh hơn, 5 phút có một chuyến".
Ông Lê Hoàng Minh, Phó giám đốc Sở Giao thông vận tải cũng thừa nhận: "Bài toán đặt ra cho ngành giao thông là phải tiện lợi, tức là cải thiện về cơ sở vật chất, cải thiện xe cộ. Sau năm 2013 tại sao vận tải giảm ? đó là do xe đã đến cuối đời nên chất lượng giảm".
Cần tăng tiện ích
Nhằm mang lại những tiện ích cho người dân khi sử dụng xe buýt, nâng cao lượng hành khách, Sở Giao thông vận tải đang xin ý kiến của UBND TP triển khai nhiều tiện ích hơn cho xe buýt, nhất là khâu mua bán vé, tăng cường phối hợp, vận động các khu chế xuất, khu công nghiệp, trường học sử dụng xe buýt; ngoài ra điều chỉnh lộ trình một số tuyến xe buýt, ra mắt một số tiện ích phục vụ cho người đi xe buýt.
Các chuyên gia cho rằng, hệ thống xe buýt ở TP Hồ Chí Minh cho đến nay vẫn chỉ đáp ứng được khoảng 6,5% so với nhu cầu đi lại. Giải pháp tối ưu chính là phát triển hệ thống xe buýt nhanh BRT có chất lượng cao cả về kỹ thuật và dịch vụ, khối lượng vận chuyển lớn, tương đương tàu điện ngầm, chạy tốc độ cao trên đường dành riêng hoặc ưu tiên, chi phí và đầu tư rẻ.
Ngoài ra, nhiều ý kiến cho rằng, nên lồng ghép chương trình chỉnh trang đô thị trong việc thực hiện chính sách giảm xe cá nhân, tăng tỷ lệ các chung cư cao tầng, qua đó tạo không gian, mở thêm luồng tuyến mới, gia tăng vận tải hành khách công cộng bằng xe buýt.
