Tin tứcTối 2/5, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính vừa ban hành Chỉ thị số 13/CT-TTg về “Tăng cường công tác quản lý tín chỉ carbon nhằm thực hiện đóng góp do quốc gia tự quyết định,” trong đó yêu cầu các bộ phối hợp, khẩn trương nghiên cứu thiết lập hệ thống đăng ký quốc gia về tín chỉ carbon; xác định tiềm năng giảm phát thải và hấp thụ carbon từ rừng để làm cơ sở cho các hoạt động trao đổi tín chỉ carbon rừng với các đối tác quốc tế.
Chỉ thị cũng nhấn mạnh vào việc thực hiện cam kết giảm phát thải ròng đến "0" vào năm 2050, nhằm tuân thủ đóng góp do quốc gia tự quyết định và cụ thể hóa các cam kết quốc tế về giảm phát thải. Việc thực hiện này được coi là trách nhiệm của các quốc gia để thực hiện Công ước khung của Liên hợp quốc và Thỏa thuận Paris về biến đổi khí hậu.
Phát biểu về vấn đề này, Thủ tướng Phạm Minh Chính nêu rõ rằng phát triển thị trường carbon và các cơ chế quản lý, trao đổi, bù trừ tín chỉ carbon là giải pháp quan trọng để đạt được mục tiêu giảm phát thải khí nhà kính với chi phí hợp lý. Điều này cũng sẽ thúc đẩy phát triển và góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh của các doanh nghiệp cũng như tăng thu nhập cho người dân tham gia các dự án giảm phát thải khí nhà kính, đồng thời bảo vệ và phát triển rừng.
Rừng Nam Cát Tiên. Ảnh: PD
Từ những năm 2000, các chương trình, dự án tạo, trao đổi tín chỉ carbon theo Cơ chế phát triển sạch (CDM) được triển khai. Đến nay, có hơn 300 chương trình đăng ký, trong đó một nửa được cấp 40,2 triệu tín chỉ và trao đổi trên thị trường carbon thế giới. Việc này đưa Việt Nam trở thành một trong 4 nước có dự án CDM đăng ký nhiều nhất, sau Trung Quốc, Brazil, Ấn Độ.
Số dự án được cấp tín chỉ carbon chủ yếu là sản xuất năng lượng tái tạo, sử dụng tiết kiệm năng lượng.
Chính phủ đánh giá, thời gian qua có nhiều thông tin chưa đầy đủ, chính xác về thị trường, cơ chế quản lý tín chỉ này, nhất là hoạt động tạo và quản lý tín chỉ carbon từ rừng.
Để tăng quản lý, Thủ tướng yêu cầu các bộ, nghành sớm có kế hoạch giảm nhẹ phát thải nhà kính từng cấp, lĩnh vực. Trong đó, Bộ Tài nguyên và môi trường lập hệ thống đăng ký quốc gia về tín chỉ carbon. Bộ cũng quản lý các chương trình, dự án, hoạt động giảm phát thải khí nhà kính và tạo tín chỉ carbon. Việc này nhằm triển khai thí điểm và phát triển thị trường trong nước, trao đổi với quốc tế.
Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cùng địa phương có rừng sớm xây dựng cơ sở dữ liệu về hiện trạng, đánh giá tiềm năng giảm phát thải và hấp thụ carbon từ rừng ở cấp quốc gia, vùng, địa phương tới 2030, tính đến 2050. Đây là cơ sở xác định tiềm năng giảm phát thải, hấp thụ carbon từ rừng và trao đổi tín chỉ với quốc tế. Bộ cần hoàn thành công việc này trước 31/10.
Bộ Công Thương chủ trì, phối hợp với các cơ quan liên quan rà soát cơ sở pháp lý, tình hình thực tiễn trong nước và kinh nghiệm quốc tế về hoạt động quản lý, mua bán, trao đổi chứng chỉ năng lượng tái tạo (REC) gắn với việc thực hiện mục tiêu giảm phát thải quốc gia, báo cáo Thủ tướng Chính phủ trước ngày 30/9/2024.
Bộ Tài chính chủ trì, phối hợp chặt chẽ với Bộ Tài nguyên và Môi trường, các bộ, cơ quan liên quan hoàn thiện Đề án phát triển thị trường carbon tại Việt Nam, trình cấp có thẩm quyền phê duyệt, đảm bảo mục tiêu tổ chức, vận hành thí điểm và chính thức đã đề ra; nghiên cứu đánh giá kinh nghiệm của các nước trong khu vực và quốc tế trong quá trình xây dựng, quản lý, vận hành, phát triển thị trường carbon.
Theo ông Tăng Thế Cường, Cục trưởng Biến đổi khí hậu (Bộ Tài nguyên và môi trường), việc bán tín chỉ carbon rừng sẽ góp phần tăng thu nhập cho các chủ rừng, người dân và doanh nghiệp. Tuy nhiên, việc bán tín chỉ carbon rừng cần thận trọng.
Cũng theo ông, tín chỉ carbon là hàng hóa có thời hạn sử dụng, giá phụ thuộc vào loại hình dự án tạo ra tín chỉ đó. Vì thế, việc xác định bán hay giữ tín chỉ cần thận trọng, cân nhắc nhiều yếu tố để đảm bảo hiệu quả.
Thủ tướng Chính phủ cũng yêu cầu ủy ban nhân dân các tỉnh và thành phố trực thuộc Trung ương rà soát, đánh giá hiện trạng các hoạt động, biện pháp giảm phát thải khí nhà kính trên địa bàn để đánh giá tiềm năng tạo tín chỉ carbon, trao đổi tín chỉ carbon.
Các địa phương phối hợp với Bộ Tài nguyên và Môi trường, các bộ, ngành liên quan rà soát, yêu cầu các tổ chức, doanh nghiệp thực hiện chương trình, dự án theo cơ chế trao đổi, bù trừ tín chỉ carbon trên địa bàn có trách nhiệm cung cấp thông tin về chương trình, dự án, số lượng tín chỉ carbon được tạo ra và trao đổi gửi về Bộ Tài nguyên và Môi trường để tổng hợp theo quy định.
Việt Nam có tiềm năng lớn về tín chỉ carbon. Đơn cử từ rừng với hơn 14,7 triệu ha rừng, độ che phủ 42%, trong đó rừng tự nhiên hơn 10 triệu ha, rừng trồng hơn 4,5 triệu ha. Các chuyên gia lâm nghiệp lượng hóa với diện tích này, rừng hấp thụ gần 60 triệu tấn CO2 mỗi năm.
