Theo báo cáo Bảo hiểm xã hội TPHCM gửi UBND TPHCM, tính đến ngày 31/1/2023, TPHCM có 58.092 doanh nghiệp nợ bảo hiểm xã hội (BHXH), với tổng số tiền nợ khoảng 4.874 tỷ đồng, chiếm 7,55% so với tổng số thu BHXH bắt buộc.
Trong đó, hiện TPHCM có 41.176 đơn vị nợ từ 1 - 3 tháng với số tiền nợ 1.966,23 tỷ đồng; 6.729 đơn vị nợ từ 3 - 6 tháng với số tiền nợ 423,73 tỷ đồng; 3.546 đơn vị nợ từ 6 - 12 tháng với số tiền khoảng 335,51 tỷ đồng. Đặc biệt, trên địa bàn có 6.641 đơn vị nợ trên 12 tháng với số tiền nợ 1.812,14 tỷ đồng.
Xem chi tiết: Danh sách đơn vị tại TPHCM nợ Bảo hiểm xã hội trên 6 tháng tính đến ngày 31/1/2023
Bảo hiểm xã hội TPHCM cho biết, nguyên nhân khiến tình trạng nợ BHXH bắt buộc vẫn diễn ra là do tính tự giác chấp hành pháp luật BHXH, Bảo hiểm y tế của một số đơn vị chưa cao, đặc biệt là các đơn vị sử dụng ít lao động. Nhiều doanh nghiệp tư nhân chưa tham gia BHXH, Bảo hiểm y tế, Bảo hiểm thất nghiệp cho người lao động.
Bên cạnh đó, vẫn còn tồn tại những bất cập trong chế tài xử lý đối với các đơn vị chây ỳ, không chịu đóng BHXH, Bảo hiểm y tế, Bảo hiểm thất nghiệp cho người lao động.
Cơ quan BHXH hiện chưa được giao đầy đủ trách nhiệm xử lý hành vi vi phạm pháp luật về BHXH nên công tác thanh, kiểm tra, thực hiện các chế tài xử lý chưa đủ sức răn đe, dẫn đến một số đơn vị sử dụng lao động coi thường pháp luật, không chấp hành xử lý phạt, cố tình vi phạm.
Bên cạnh đó, ảnh hưởng của dịch Covid-19 và tình hình chiến sự trên thế giới khiến hoạt động sản xuất kinh doanh, đời sống nhân dân gặp nhiều khó khăn. Các doanh nghiệp trong ngành may mặc, da giày hoạt động không ổn định, thiếu đơn hàng, bắt buộc phải cắt giảm nhân sự.
Người lao động bị mất thu nhập nên không có điều kiện tiếp tục tham gia BHXH và có xu hướng nhận BHXH một lần tăng cao, không quan tâm đến việc đóng Bảo hiểm tự nguyện để hưởng lâu dài.
Đọc thêm: Đề nghị truy tố hình sự 72 đơn vị nợ Bảo hiểm xã hội
Bên cạnh kiến nghị điều chỉnh hướng dẫn xử lý vi phạm hành chính theo từng hành vi trốn đóng, chậm đóng BHXH, Bảo hiểm xã hội TPHCM cũng đề nghị UBND Thành phố chỉ đạo Ủy ban nhân dân các cấp, Công an, Tòa án, Viện kiểm tra và các cơ quan ban ngành tham gia các đoàn thanh tra, kiểm tra trong công tác thu hồi nợ, nhằm ngăn chặn những trường hợp lạm dụng để trốn đóng, chậm đóng hoặc trục lợi Quỹ Bảo hiểm xã hội, Bảo hiểm y tế, Bảo hiểm thất nghiệp.
Tình trạng doanh nghiệp trốn đóng, chậm đóng BHXH, Bảo hiểm y tế, Bảo hiểm thất nghiệp là tình trạng phức tạp, đã diễn ra nhiều năm. Khi doanh nghiệp chậm đóng, trốn đóng thì tất cả các quyền lợi của người lao động liên quan đến BHXH, Bảo hiểm y tế, Bảo hiểm thất nghiệp đều bị ảnh hưởng. Đặc biệt là lao động nữ không được quyền lợi chế độ thai sản.
