Năm 2021, Đài Tiếng nói nhân dân thành phố Hồ Chí Minh vinh dự được nhận 1 giải Nhì Giải Báo chí Quốc Gia; 5 giải báo chí thành phố Hồ Chí Minh lần thứ 39 với 1 giải nhì, 2 giải ba và 2 giải khuyến khích, và nhiều giải báo chí chuyên ngành khác.
Nhân kỷ niệm 96 năm ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925- 21/6/2021) chúng tôi – những người làm báo nói, xin được cùng chia sẻ niềm tự hào này và những dấu ấn qua một số tác phẩm báo chí đạt giải của Đài Tiếng nói nhân dân thành phố Hồ Chí Minh trong năm.
Tác phẩm đầu tiên có thể kể đến là công trình tập thể: “Chương trình vận động ủng hộ cho hoạt động xây dựng những hệ thống lọc nước cho khu vực đồng bằng sông Cửu Long – vận động ủng hộ hoạt động phòng chống dịch Covid 19” của nhóm tác giả: Trương Thị Hồng Thúy – Đào Thị Thanh Xuân – Nguyễn Thị Tố Tâm, đạt giải nhì nhóm Công trình tập thể, Giải báo chí thành phố lần thứ 39.
Đây là chương trình phát thanh thực tế mang lại hiệu quả thiết thực hỗ trợ người dân vượt qua thiên tai, dịch bệnh trong năm 2020. Kết quả chương trình đã vận động xây dựng được 40 hệ thống lọc nước mặn, nước nhiễm bẩn thành nước ngọt, trị giá 4 tỷ đồng và hỗ trợ đội ngũ y bác sĩ phòng chống dịch Covid-19 ở Đà Nẵng, tổng kinh phí là 9 tỷ đồng.
Dù thời gian khởi động cho quá trình vận động là vào tháng 3 năm 2020, nhưng đến tận bây giờ, cả hai chiến dịch vận động này vẫn chưa kết thúc, đang còn rất nhiều mạnh thường quân, nhà tài trợ tiếp tục đến Đài để ủng hộ. Điều này chứng tỏ ý nghĩa tích cực từ chương trình đã lan tỏa rất lớn trong cộng đồng.
Để thực hiện được một chương trình phát thanh thực tế hiệu quả như thế, nhà báo Đào Thị Thanh Xuân chia sẻ: "Đối với phát thanh thì không có hình ảnh để chuyển tải, do vậy luôn luôn phải miêu tả để người đối diện có thể hình dung rằng đang đứng trong ngữ cảnh đó và nhìn được thấy sự việc. Đi đến đó, ngoài việc thu âm thanh thực tế bà con, chính quyền địa phương thì mình còn phải diễn tả, khi bước lên mảnh ruộng đó, với đôi chân trần thì những vết nứt đã khiến cho mình cảm xúc như thế nào, để người nghe có thể cảm nhận được đứng ngay đó, hiểu được sự khốc liệt của hạn mặn. Lúc nghe được thông tin đạt giải thì ê kíp rất vui, đây là món quà dành tặng cho tất cả thính giả, mạnh thường quân những người đã đóng góp, ủng hộ cho chương trình".
Từ thực tiễn xã hội và hoạt động nghề nghiệp mà nảy sinh hoặc nắm bắt được đề tài, chọn đề tài khai thác cho hoạt động sáng tạo nghề nghiệp của mình – đó chính là kết quả của Tác phẩm “Hành trình đi tìm sự đồng thuận trong dân” do nhóm tác giả Trần Thị Phi Yến, Đoàn Công Phán, Phan Thế Anh thực hiện. Theo phóng viên Trần Thị Phi Yến, để thực hiện đề tài này, nhóm đã phải đi thực tế, thu thập thông tin hơn 3 tháng mới có đủ luận cứ để thể hiện. Kết quả giải 3, giải báo chí thành phố năm 2021 là một động lực để những người làm báo tiếp tục phấn đấu.
"Nhóm mình rất vinh dự khi nhận giải 3 Giải báo chí thành phố Hồ Chí Minh. Mình nghĩ với tinh thần xung kích, nhiệt huyết của người làm báo thì giải báo chí thật sự là động lực nhưng cũng là áp lực để những người làm báo chúng tôi phấn đấu để khẳng định bản lĩnh trong nghề, đồng thời cũng mang vinh dự về cho đơn vị. Bản thân hy vọng sẽ thực hiện được nhiều tác phẩm hay, sát với cuộc sống, người dân để xứng đáng là một đơn vị báo nói được người dân thành phố tin yêu" - Phi Yến chia sẻ.
Việc định hướng, khơi gợi đề tài của lãnh đạo đơn vị cũng là một kênh giúp phóng viên có thêm cơ hội khám phá năng lực bản thân, thử thách với nghề. Đó là điển hình cụ thể đối với tác phẩm báo chí: Phóng sự ảnh “Dấu ấn phát triển thành phố Hồ Chí Minh sau 46 năm ngày thống nhất đất nước” của biên tập viên Nguyễn Minh Phương - Trang tin điện tử, Tiếng dân tộc, Tiếng nước ngoài của VOH. Tác giả nhận giải khuyến khích với một niềm vui xen lẫn sự bất ngờ. Bởi Minh Phương bắt đầu nghề báo từ một phóng viên, rồi chuyển sang biên tập viên Trang tin điện tử, chưa được đào tạo chuyên sâu về khai thác hình ảnh. Tuy nhiên, với sự năng động, sáng tạo của tuổi trẻ, Minh Phương đã mạnh dạn nhận đề tài và thực hiện bằng sự nhiệt huyết, tình yêu của mình với thành phố Hồ Chí Minh.
"Đây là giải vô cùng bất ngờ đối với mình, vì mình cũng có làm về hình ảnh nhưng chưa bao giờ nghĩ sẽ thực hiện một bộ ảnh, phóng sự ảnh. Cho nên, ngay từ đầu khi nhận được đề tài từ Ban phụ trách phòng thì mình cũng rất trăn trở nhưng cũng hào hứng, nên mình đã đi sáng tác ở rất nhiều góc độ khác nhau ở một địa điểm, thể hiện được sự to lớn, quy mô hoặc là những lợi ích mang lại cho người dân thành phố trong suốt những năm vừa qua. Và mình cảm thấy được động viên rất nhiều khi lần đầu tiên tham gia và đạt giải báo chí thành phố, là động lực để cố gắng hơn nữa và cũng có thể là mảng mà mình sẽ theo đuổi trong thời gian tới", Minh Phương bày tỏ.
Để hình thành một tác phẩm báo chí cần rất nhiều thời gian, công sức của nhà báo. Đó không chỉ là tác phẩm, thành quả của cá nhân mà còn là cả một công trình lớn của tập thể Đài Tiếng nói nhân dân thành phố Hồ Chí Minh. Hơn thế, nếu một tác phẩm hướng đến việc tham dự và đạt các giải thưởng báo chí thì còn khó khăn hơn gấp nhiều lần. Từ định hướng của lãnh đạo, phóng viên cũng cần phải có năng lực, thời gian để thu thập thông tin từ thực tế, ý kiến đa chiều, sự đầu tư đúng định hướng.
Ông Nguyễn Quốc Bình, Thư ký Liên chi hội Nhà báo Đài Tiếng nói nhân dân thành phố Hồ Chí Minh, cho biết thêm vai trò tham mưu cho Ban biên tập của Đài lựa chọn những tác phẩm tham gia dự thi giải báo chí: "Năm nay các phòng viên, biên tập viên của Đài theo chỉ đạo của Ban biên tập đã thực hiện các tuyến bài bám sát với thực tế cuộc sống và theo các chủ đề các cuộc thi đặt ra. Với vai trò Liên chi hội Nhà báo thì chúng tôi tham mưu chọn lọc ra những đề tài được xem là sát nhất, có những góc cạnh khác biệt và tạo được những tác động của xã hội…thì những tác phẩm như thế mới tạo được sức nặng để chúng ta tham gia các cuộc thi. Từ quan điểm đó, Liên chi hội Nhà báo cũng cố gắng tiếp cận và chọn lọc những tác phẩm tốt nhất và đạt được những kết quả tốt cho đến thời điểm này."
Mỗi tờ báo đều có một tôn chỉ riêng, dù mục đích có thể giống nhau nhưng cách đặt vấn đề, giải quyết vấn đề cần có sự khác biệt. Phóng viên là người trực tiếp thực hiện, nhưng sẽ khó có một tác phẩm chất lượng nếu không có sự chung sức của biên tập viên, kỹ thuật viên, của êkíp chương trình và những cá nhân phía sau những tác phẩm.
Trong bối cảnh hiện nay khi yếu tố thị trường tác động nhiều, nhưng các nhà báo của Đài Tiếng nói nhân dân thành phố Hồ Chí Minh vẫn giữ được bản lĩnh của mình, luôn nỗ lực mang đến cho thính giả nghe Đài những tác phẩm báo chí không chỉ nhanh, chính xác mà còn sinh động, hấp dẫn, xứng đáng với sự tin yêu của công chúng, thật sự là tiếng nói của người dân thành phố Hồ Chí Minh.
