Tin tứcDư luận quốc tế đã có những phản ứng thận trọng về động thái này.
Trong nội các mới của Taliban, ngoài vị trí Thủ tướng mới, người đồng sáng lập Taliban là Abdul Ghani Baradar sẽ đảm nhiệm vị trí quyền lực thứ 2 trong chính phủ.
Điểm đáng lưu ý, Sarajuddin Haqqani được bổ nhiệm làm quyền Bộ trưởng Nội vụ. Người này là thủ lĩnh nhóm vũ trang Haqqani, tổ chức bị Mỹ xem là "khủng bố". Các nhận định ban đầu cho thấy, hầu hết các vị trí chủ chốt trong chính quyền mới đều là các nhân vật có quan điểm Hồi giáo cứng rắn. Những người có khuynh hướng cải cách hay ôn hòa không xuất hiện nhiều và không có được vị trí phù hợp. Điển hình là trường hợp của phó thủ lĩnh và là người đồng sáng lập Taliban Abdul Ghani Baradar, người chỉ được bổ nhiệm vào vị trí Phó Thủ tướng. Trong Nội các mới này, không có bất cứ gương mặt nữ nào. Ngoài ra, đại diện của các nhóm sắc tộc thiểu số như người Hazara, người Uzbek, người Tajik cũng có số lượng rất nhỏ. Đa phần thành viên Chính phủ mới đều là người Pashtun. Như vậy, có thể thấy rằng các cam kết trước đó của Taliban về việc xây dựng một Chính phủ bao trùm, mang tính đại diện với tất cả các thành phần trong đất nước Afghanistan đã không thành hiện thực. Đây là một tập thể phản ánh ý chí của Taliban khi trở lại nắm quyền ở Afghanistan. Đó là một Tiểu vương quốc Hồi giáo lấy luật Hồi giáo Shariah làm khuôn khổ. Các quyền của phụ nữ và các nhóm thiểu số vì thế chắc chắn sẽ có sự điều chỉnh và thu hẹp.
Xem thêm: Chính phủ mới của Afghanistan dưới thời Taliban và những thông điệp đầu tiên
Giới phân tích cho rằng bộ máy chính phủ mới của Taliban được xem là khá kỳ lạ bởi có rất nhiều gương mặt bị Mỹ xếp vào danh sách khủng bố và bị truy nã, từng vào tù vì các tội danh khủng bố và được cho là có dính lúy tới tội ác. Trong đó, bản thân Thủ tướng Chính phủ lâm thời do Taliban thành lập Mullah Mohammad Hasan Akhund hiện đang có tên trong danh sách phần tử khủng bố của Liên hợp quốc. Đó là chưa kể tới một vài thành viên khác trong Nội các 33 người của Taliban cũng từng là tù nhân tại nhà tù Guantanamo của Mỹ. Ngoài ra, dư luận cho rằng mô hình chính phủ của Taliban “từa tựa” như mô hình nhà nước của Iran với một vị đại Giáo chủ thủ lĩnh tinh thần là Akhundzada.
Bộ máy này ra đời cũng hé lộ phần nào những cuộc đấu nội bộ trong lòng Taliban để giành được cán cân quyền lực. Trước tiên, cơ cấu Chính phủ vừa được công bố là chiến thắng của Mạng lưới Haqqani, một nhánh của Taliban có quan hệ rất chặt chẽ với Cơ quan Tình báo quốc phòng Pakistan (ISI). Không phải ngẫu nhiên mà Giám đốc ISI Faiz Hameed có chuyến thăm bất ngờ tới Kabul 3 ngày trước khi Taliban công bố Chính phủ. Đây được coi là động thái giúp giàn hòa các bất đồng giữa các phe phái trong Taliban, thúc đẩy vai trò của Mạng lưới Haqqani trong Chính phủ mới, đồng thời gây ảnh hưởng với chính quyền sắp tới ở Afghanistan. Người ta cho rằng Pakistan muốn Haqqani lên nắm quyền lãnh đạo tại một số tỉnh chủ chốt có biên giới với Pakistan. Điều này sẽ giúp Pakistan ngăn chặn nhóm khủng bố Tehrik-e-Taliban Pakistan mở các cuộc tấn công qua biên giới nhằm vào Pakistan. Cơ cấu Nội các này là kết quả của các cuộc đàm phán, mặc cả thậm chí là cạnh tranh gay gắt giữa 2 phe nhóm chính trong Taliban. Đó là Mạng lưới Haqqani có rất mạnh ở phía Đông và Tây Bắc Afghanistan và hiện đang kiểm soát thủ đô Kabul. Phía bên kia là phe của Mullah Yaqoob, con trai của người sáng lập Taliban Mullah Omar.
Dư luận quốc tế cũng đã có những phản ứng khác nhau về việc Taliban công bố thành phần nội cách mới. Trung Quốc đánh giá việc Taliban thành lập chính phủ lâm thời tại Afghanistan có ý nghĩa quan trọng và coi đây là bước đi cần thiết hướng tới khôi phục trật tự và tái thiết sau chiến tranh tại nước này. Trong khi đó, Liên minh châu Âu (EU) đã bày tỏ không ủng hộ chính phủ lâm thời do Taliban thành lập ở Afghanistan, nêu rõ rằng lực lượng này đã không giữ cam kết về một chính phủ toàn diện với sự góp mặt của nữ giới và các nhóm tôn giáo khác. Chính phủ Mỹ tuyên bố chưa vội công nhận chính phủ lâm thời do Taliban mới thành lập ở Afghanistan. Trước đó, Taliban tuyên bố lực lượng này sẵn sàng thiết lập quan hệ với Washington vì lợi ích của cả Afghanistan và Mỹ, đồng thời hoan nghênh khả năng Mỹ tham gia công cuộc tái thiết quốc gia Tây Nam Á này.
Với việc công bố một nội các toàn nhân vật “đã từng bị truy nã hoặc kết vào tội danh khủng bố”, tương lai của Afghanistan dưới chính quyền Taliban 2.0 vẫn còn là ẩn số bởi các thay đổi vẫn đang diễn ra. Taliban được cho sẽ đảo ngược nhiều chính sách dưới thời chính quyền thân phương Tây đồng thời áp đặt nhiều thay đổi có tính chất hà khắc hơn, thắt chặt hơn về các quyền tự do, các quyền của nhóm thiểu số, của phụ nữ. Giới phân tích dự báo sẽ xuất hiện rất nhiều sự phản kháng của các tầng lớp nhân dân chống lại các thay đổi của Taliban. Chẳng hạn như nhóm Mặt trận Kháng chiến Quốc gia tại tỉnh Panjshir sẽ tập hợp lực lượng trở lại và phát động phong trào chống Taliban. Kịch bản đó sẽ kéo Afghanistan trở lại vòng xoáy bạo lực. Đó là chưa kể các phe phái trong nội bộ Taliban phát sinh bất đồng, lục đục gây chiến lẫn nhau.
Hiện tại, chưa ai rõ năng lực cầm quyền của bộ máy mới tại Kabul như thế nào khi mà họ đang phải đối mặt với những vấn đề kinh tế đang ngày một lớn dần. Việc quân đội nước ngoài rút đi, kéo theo các bất ổn an ninh kiến kinh tế Afghanistan teo tóp dần, các dịch vụ công cộng gần như đình trệ. Vấn đề là Taliban sẽ lấy ngân sách tài chính ở đâu để duy trì hoạt động của chính phủ mới khi các nguồn viện trợ cho Afghanistan đã bị Mỹ và phương Tây cắt hoàn toàn? Và quan trọng hơn là lấy lại lòng tin của người dân Afghanistan sau cuộc binh biến vừa qua?
