Trong những năm gần đây, tỷ lệ người mắc bệnh tiêu hóa trên ngày càng cao. Tuy nhiên, do thói quen ăn uống không tốt cũng như chưa có nhiều kiến thức về bệnh lý này nên người bệnh ít quan tâm, thăm khám và điều trị sớm dẫn đến những hệ lụy nghiêm trọng cho sức khỏe của đường tiêu hóa.
Vậy đâu là những căn bệnh về đường tiêu hóa trên thường gặp? Nguyên nhân và cách điều trị ra sao? Hãy cùng lắng nghe những chia sẻ của PGS, TS, BS Lê Quang Quốc Ánh - Trưởng Khoa nội soi, Bệnh viện Đa khoa Tâm trí Sài Gòn qua bài viết sau đây.
Những bệnh lý thường gặp ở đường tiêu hóa trên
Hệ tiêu hóa của con người khá phức tạp, có nhiều cơ quan phối hợp hoạt động với mục đích là phân hủy thức ăn thành các chất dinh dưỡng để hấp thụ. Nắm được những thông tin về các bệnh đường tiêu hóa sẽ giúp bạn có thể chăm sóc sức khỏe của người thân và gia đình được tốt hơn.
Theo BS Lê Quang Quốc Ánh, bệnh lý ở đường tiêu hóa được chia thành hai loại: Bệnh lý đường tiêu hóa trên, bao gồm các bệnh về thực quản, dạ dày, tá tràng và bệnh lý đường tiêu hóa dưới liên quan đến ruột non, đại tràng, trực tràng, ống hậu môn và hậu môn.
Trong đó, một số căn bệnh ở đường tiêu hóa trên thường gặp nhất là:
- Trào ngược dạ dày thực quản
- Nhiễm vi khuẩn HP dạ dày
- Sỏi mật
Thói quen ăn uống - một trong những nguyên nhân gây bệnh về đường tiêu hóa trên
BS Lê Quang Quốc Ánh cho rằng, thói quen ăn uống hàng ngày có nhiều tác động đến hoạt động của đường tiêu hóa.
Việc ăn uống không tập trung, vừa ăn vừa xem điện thoại, tivi.... dẫn đến ăn vội, nhai không kỹ, đều có thể gây áp lực lên dạ dày, khiến men tiêu hóa ở khoang miệng và đường ruột tiết ra không điều độ. Về lâu dài sẽ khiến cho đường tiêu hóa không còn hoạt động tốt.
Thường xuyên bỏ bữa, để bụng quá đói hoặc quá no cũng có thể khiến dạ dày làm việc quá sức, hoạt động nhu động ruột co bóp chậm, dịch tiêu hóa tiết ra không đủ khiến cho quá trình tiêu hóa và hấp thụ dưỡng chất bị giảm.
Vừa ăn vừa nói chuyện cũng là một thói quen xấu không chỉ gây ảnh hưởng đến hoạt động hệ tiêu hóa mà còn có thể dẫn đến những trường hợp nguy hiểm khác, chẳng hạn như bị hóc dị vật.
Đau bụng - dấu hiệu bệnh lý dễ bị nhầm lẫn ở đường tiêu hóa trên
Nhiều người thường nhận diện các bệnh lý đường tiêu hóa trên qua những dấu hiệu điển hình, một trong số đó là triệu chứng đau bụng. Tuy nhiên, BS Lê Quang Quốc Ánh cho biết theo thống kế hiện nay có đến 149 nguyên nhân gây đau bụng.
Vì vậy, đau bụng có thể là biểu hiện của bệnh đường tiêu hóa thông thường, nhưng cũng có thể là dấu hiệu của viêm ruột thừa, hay sỏi mật. Những căn bệnh này nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời sẽ dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm, thậm chí gây tử vong.
Sỏi mật là một trong những bệnh lý đường tiêu hóa nguy hiểm. Sỏi mật có thể hình thành ở 3 vị trí khác nhau, đó là:
- Sỏi trong túi mật (hay còn gọi là sỏi cholesterol): Do dư thừa cholesterol trong cơ thể.
- Sỏi ở trên gan: Do nhiễm giun sán.
- Sỏi trong đường mật: Hình thành tại chỗ. Đôi khi là do sỏi từ túi mật hoặc gan di chuyển xuống.
Người bị sỏi mật thường có chỉ định mổ. Trước đây, mổ sỏi mật sẽ được thực hiện bằng hai phương pháp là mổ nội soi hoặc mổ hở truyền thống. Tuy nhiên, hiện nay tại Bệnh viện Đa khoa Tâm trí Sài Gòn đang áp dụng phương pháp nội soi mật tụy ngược dòng (ERCP). Đây là phương pháp tiên tiến, hữu hiệu khi điều trị sỏi trong đường mật qua đường miệng mà không cần phẫu thuật.
Xem thêm:
6 'thủ phạm' quen mặt gây tổn thương hệ tiêu hóa
12 loại thực phẩm tốt hệ tiêu hóa nếu bạn ăn hàng ngày
Những điều ít người biết về sự "phi thường" của hệ tiêu hóa
Điều trị các bệnh lý đường tiêu hóa thế nào?
Đau bụng có thể là dấu hiệu cho thấy đường tiêu hóa đang gặp vấn đề nhưng đau bụng cũng là triệu chứng nhiều bệnh lý khác. Vậy làm thế nào để có thể phân biệt được đâu là đau bụng đường tiêu hóa, đâu là đau bụng liên quan đến ngoại khoa để kịp thời điều trị?
Thực tế, rất khó để phân biệt nguyên nhân gây đau bụng nếu chỉ qua thăm khám lâm sàng. Để chẩn đoán chính xác, người bệnh nên đến gặp bác sĩ để được thực hiện thăm khám cận lâm sàng, từ đó có thể giúp phát hiện nguyên nhân gây đau bụng và điều trị đúng hướng.
Tránh việc tự mua thuốc điều trị tại nhà bởi dùng thuốc không đúng bệnh có thể làm lưu mờ các triệu chứng ban đầu, gây cản trở quá trình thăm khám và điều trị bệnh sau này.
Trên đây là những chia sẻ của PGS, TS, BS Lê Quang Quốc Ánh - Trưởng Khoa nội soi, Bệnh viện Đa khoa Tâm trí Sài Gòn về những bệnh lý thường gặp ở đường tiêu hóa trên, cũng như phương pháp điều trị sỏi mật bằng nội soi mật tụy ngược dòng. Hy vọng với những thông tin bài viết chia sẻ sẽ giúp bạn chủ động phòng ngừa, phát hiện và điều trị bệnh sớm.
Đừng quên theo dõi chương trình Thầy thuốc cho mọi nhà được phát sóng vào sáng thứ 3 hàng tuần, trên tần số VOHFM 99.9 Mhz Đài Tiếng nói nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh. Cũng như theo dõi những bài viết sức khỏe hữu ích tại VOH - Khỏe.
