Các ý kiến tại hội thảo thống nhất đề nghị Quốc hội sớm xem xét ban hành Nghị quyết sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị quyết 98/2023/QH15, nhằm giúp Thành phố Hồ Chí Minh tháo gỡ các hạn chế trong quản lý đô thị, huy động nguồn lực và khai thác hiệu quả tiềm năng phát triển.
Thu hút nhà đầu tư chiến lược là trọng tâm trong dự thảo sửa đổi Điều 7. Các đại biểu đề xuất mở rộng danh mục dự án ưu tiên, trao hành lang pháp lý linh hoạt để thành phố chủ động lựa chọn nhà đầu tư chiến lược có năng lực tài chính đối với các dự án lớn trong du lịch–nghỉ dưỡng, văn hóa–thể thao, y tế chuyên sâu, năng lượng sạch, xử lý chất thải, logistics, hạ tầng đô thị, dự án đầu tư theo Luật Đầu tư, dự án trọng điểm do Hội đồng nhân dân thành phố thông qua, dự án đầu tư công và PPP.
Các ý kiến đề xuất đơn giản hóa trình tự, thủ tục đăng ký dự án và lựa chọn nhà đầu tư; giao thẩm quyền nhiều hơn cho Hội đồng nhân dân và Ủy ban nhân dân thành phố; cho phép chỉ định nhà đầu tư trong một số trường hợp. Nhà đầu tư không phải xin giấy phép xây dựng và chịu trách nhiệm hoàn thiện hồ sơ theo thời hạn.
Hội thảo kiến nghị bổ sung cơ chế thu hồi, giải phóng mặt bằng và tạm giao đất để khởi công các dự án đầu tư công, PPP hoặc dự án thuộc Luật Đầu tư cần triển khai ngay. Cơ chế ưu đãi, quy định trách nhiệm giải ngân và đơn giản hóa quy trình quy hoạch với các dự án thuộc danh mục ưu tiên cũng được đề xuất.
Về phát triển đô thị theo định hướng giao thông công cộng (TOD), đại biểu kiến nghị mở thẩm quyền cho thành phố trong bồi thường, tạo quỹ đất và điều chỉnh chỉ tiêu quy hoạch quanh các ga Metro, Vành đai 3; khai thác linh hoạt công trình trong khu TOD; áp dụng thủ tục đặc biệt cho khu công nghiệp–công nghệ trọng điểm. Đồng thời đề nghị cho Thành phố Hồ Chí Minh giữ lại 100% nguồn thu từ quỹ đất TOD để tái đầu tư hệ thống đường sắt đô thị và hạ tầng liên quan.
Về Khu thương mại tự do, các ý kiến đề xuất mở rộng thẩm quyền của Thành phố Hồ Chí Minh từ quyết định thành lập, mở rộng khu đến giao Ban Quản lý các Khu chế xuất–Khu công nghiệp thực hiện quản lý nhà nước và cung ứng dịch vụ hành chính công. Nhà đầu tư được hưởng cơ chế đất đai và đầu tư thông thoáng, ưu đãi thuế, cùng thẩm quyền hải quan mở rộng cho logistics và thương mại.
Các kiến nghị khác gồm: cơ chế đặc thù phát triển đường sắt; phân quyền mạnh hơn trong quy hoạch đô thị và nông thôn; mở rộng phạm vi quỹ đất thanh toán BT; trao thẩm quyền thu hồi, giao, cho thuê đất không qua đấu giá; cho phép thu hồi đất để thực hiện Khu thương mại tự do và dự án ưu tiên thu hút nhà đầu tư chiến lược.
Tinh thần chung là tăng cường phân cấp, phân quyền theo hướng “địa phương quyết – địa phương làm – địa phương chịu trách nhiệm”. Thành phố có thể báo cáo trực tiếp Trung ương các nội dung vượt thẩm quyền và được giải quyết trong thời hạn nhất định.
Nhà đầu tư chiến lược được nhìn nhận là “đối tác phát triển” với khả năng dịch chuyển cơ cấu kinh tế, lan tỏa công nghệ và quản trị cho hệ sinh thái của thành phố. Thành phố cần ưu đãi đủ mạnh để cạnh tranh với các đô thị lớn trong khu vực, đồng thời bảo đảm hiệu quả và lan tỏa kinh tế.
Hội thảo cũng nhấn mạnh cơ chế sandbox đa tầng cho tài chính–fintech, đô thị thông minh, logistics, cảng biển; cùng đề xuất Nhà nước góp vốn hạ tầng đối với các dự án lớn như metro, hạ tầng số, y tế, giáo dục và thể thao, nhằm tăng tính khả thi tài chính và thu hút “đại bàng” đầu tư.


