Tin tứcNhiều đại biểu nhấn mạnh yêu cầu xây dựng một khung pháp luật khác biệt, rộng mở hơn để tạo dư địa phát triển cho đô thị lớn nhất cả nước.
Đại biểu Hoàng Văn Cường (Hà Nội) cho rằng TPHCM vốn là trung tâm kinh tế lớn nhất cả nước, nơi hình thành nhiều mô hình quản lý mới trước khi nhân rộng toàn quốc. Sau khi sáp nhập Bình Dương và Vũng Tàu, vị thế và tiềm lực của TPHCM càng lớn, không thể “khoác chung một cái áo thể chế” giống các địa phương khác.
Ông nhấn mạnh TPHCM cần “một khoảng trời riêng” để sáng tạo và phát triển có kiểm soát. Theo ông, các đề xuất về TOD, quy hoạch đô thị, thu hút nhà đầu tư chiến lược hay thành lập khu thương mại tự do là tích cực nhưng “vẫn còn khiêm tốn”, chưa đủ mạnh để tạo cơ chế bứt phá đúng với tiềm năng của thành phố.
Ông đề nghị rà soát bỏ các quy định khiến cơ chế đặc thù không thực hiện được. Cụ thể, dự thảo vẫn có nội dung giao HĐND TPHCM quyết định sử dụng ngân sách theo “quy định của pháp luật”. Theo ông Cường, nếu đã theo quy định chung thì không cần nghị quyết đặc thù. Ông đề nghị bỏ các quy định dạng này để thành phố thực sự được tự chủ, không phải “chạy đi xin”.
Ngoài ra, ông cho rằng dự thảo liệt kê quá chi tiết danh mục dự án ưu đãi cho nhà đầu tư chiến lược. Điều này có thể khiến nghị quyết nhanh chóng lạc hậu, phải sửa đổi nếu xuất hiện dự án mới hoặc yêu cầu mới. Ông đề nghị thay vì liệt kê, nghị quyết nên quy định tiêu chí và nguyên tắc chung, giao HĐND TPHCM quyết định cụ thể, tương tự cách tiếp cận đối với Hà Nội.
Đại biểu Trần Khánh Thu (Hưng Yên) cho rằng quy mô dân số và kinh tế của TPHCM đặt ra yêu cầu phải có cơ chế đủ mạnh để đáp ứng thực tiễn quản lý. Sau sáp nhập, TPHCM có 13,6 triệu dân, đóng góp hơn 23% GDP và khoảng một phần ba tổng thu ngân sách quốc gia.
Bà Thu nhận định nghị quyết lần này thể hiện “cam kết chính trị mạnh mẽ” của Quốc hội và Chính phủ, nhằm trao cho TPHCM điều kiện để dẫn dắt và thử nghiệm mô hình phát triển có tầm ảnh hưởng quốc gia. Theo bà, nghị quyết không chỉ tạo dư địa cho thành phố mà còn hình thành “phòng thí nghiệm chính sách” của cả nước.
Bà ủng hộ việc bổ sung 11 nhóm dự án ưu tiên, trong đó nhấn mạnh ba nhóm đặc biệt quan trọng: y tế chuyên sâu; khu liên hợp thể thao, công viên văn hóa – công viên chuyên đề; và nhóm dự án cải tạo, di dời nhà trên kênh rạch – ven sông, cùng các dự án cây xanh, bãi đỗ xe công cộng, năng lượng sạch, nhà vệ sinh công cộng.
Theo bà Thu, các nhóm dự án này có đặc điểm chung là đòi hỏi nguồn lực lớn, mô hình công – tư đan xen và yêu cầu cao về quản trị. Nếu không có cơ chế đặc thù đủ hấp dẫn, TPHCM khó thu hút được nhà đầu tư chiến lược và không thể giải quyết được những bài toán đô thị kéo dài nhiều năm.
Bà đề nghị cơ quan soạn thảo tiếp tục rà soát danh mục dự án, khái quát theo mục tiêu và bản chất vấn đề cần xử lý, tránh mô tả quá chi tiết để không hạn chế tính linh hoạt và duy trì khả năng đón nhận mô hình, công nghệ mới.
Nhiều ý kiến tại phiên thảo luận thống nhất rằng nghị quyết sửa đổi phải mở rộng quyền tự chủ, tăng phân cấp – phân quyền và tạo điều kiện để TPHCM phát triển đúng với vai trò đầu tàu kinh tế, xã hội của cả nước.
