Xã hội hóa giáo dục ở TP HCM hiện có ba hình thức chủ yếu: Người dân cùng góp
kinh phí cho giáo dục bằng học phí và các chi phí học tập ở trường công; các cá
nhân trong xã hội được đứng ra xây dựng trường tư thục, dân lập và kêu gọi đầu
tư nước ngoài đến xây trường, liên kết mở trường quốc tế tại địa phương. Tuy
nhiên, như vậy không có nghĩa là nhà nước khoán trắng cho xã hội mà là cùng thực
hiện những mô hình hiệu quả. Chẳng hạn như xây dựng trường lớp ở những khu vực
đông dân cư bằng vốn kích cầu: địa phương chủ động vay vốn kích cầu từ Quỹ đầu
tư phát triển thành phố, phụ huynh trả phần vốn gốc còn nhà nước trả lãi vay,
sau khi hoàn vốn thì phụ huynh không phải đóng tiền kích cầu nữa. Điển hình như
Q.6 xây 5 trường mầm non bằng vốn kích cầu trong giai đoạn 2002-2015 là các
trường: mầm non Rạng Đông Q.6 (cơ sở 1) vay vốn 9 tỉ đồng trả trong 10 năm, mỗi
tháng phụ huynh ngoài học phí còn góp tiền kích cầu 140.000 đồng. Ngoài ra, các
trường mầm non Rạng Đông Q.6 (cơ sở 2), Rạng Đông 1, Rạng Đông 3, Rạng Đông 10
vay vốn trong 7 năm, phụ huynh góp tiền kích cầu 160.000 đồng/ tháng. Cô Trần
Thúy Loan, Hiệu trưởng trường mầm non Rạng Đông Quận 6 cho biết: Thời gian đầu
rất áp lực về việc tuyển sinh để trả lương cho giáo viên và trả tiền kích cầu.
Tuy nhiên, cơ sở được xây dựng như một khu liên hợp học tập, vui chơi cho trẻ
với các phòng chức năng, khu hồ bơi, sân trường thoáng mát, đội ngũ giáo viên
nhiệt tình…nên phụ huynh đã tin tưởng gửi con và đến nay trường đã đạt chuẩn
quốc gia:
Một ngôi trường khác cũng đạt chuẩn quốc gia từ vốn kích cầu là Trường mầm non Vàng Anh Quận 5. Thành công ở ngôi trường này là trả nợ trước thời hạn 3 năm và tạo được uy tín đối với phụ huynh, số lượng học sinh ở mức 800 trẻ vẫn chưa đáp ứng đủ nhu cầu của phụ huynh muốn gửi con vào trường này. Cô Võ Ngọc Thu, Trưởng phòng GD-ĐT Q.5 bày tỏ:
![]() |
Có 85 trường dân lập, tư thục và 35 trường có yếu tố nước ngoài đang hoạt động trên địa bàn TP.HCM. (ảnh: TNO) |
Xã hội hóa giáo dục còn đóng góp vào việc xây dựng trường chất lượng cao của
TP bằng việc huy động các nguồn lực để phát triển giáo dục- đào tạo. Hiện nay
toàn thành phố có 85 trường dân lập, tư thục và 35 trường có yếu tố nước ngoài.
Trong các trường có yếu tố nước ngoài, điển hình như trường THPT Quốc tế Việt Úc
là một trường công lập liên kết đào tạo theo chương trình, giáo viên bản ngữ như
các trường tại bang Tây Úc. Vào cuối năm lớp 12, học sinh nhà trường tham dự kỳ
thi tốt nghiệp để lấy bằng tú tài Úc luôn đạt tỉ lệ trên 90%. Mục tiêu của
trường THPT Quốc tế Việt Úc là xây dựng trường phổ thông đạt chuẩn quốc tế, tiết
kiệm chi phí cho phụ huynh hơn là cho con du học nước ngoài, với mức học phí
hiện xấp xỉ 140 triệu đồng/năm học. Ngoài ra, nhà nước cho phép các cá nhân đứng
ra xây dựng trường tư thục, dân lập đã hình thành các trường ngoài công lập chủ
động đầu tư cơ sở và trang thiết bị dạy học cung cấp cho học sinh môi trường học
tập ngày càng hoàn thiện. Bà Nguyễn Thị Thanh Thiên, Hiệu trưởng trường phổ
thông trung học dân lập Ngôi Sao bày tỏ:
Tuy nhiên bên cạnh khối ngoài công lập, ngành giáo dục TP xác định lộ trình căn bản nhất là tự xây dựng nhà trường tiên tiến- hiện đại mang đậm bản sắc dân tộc. Từ năm học 2006-2007 đến nay, Trường THPT Lê Quý Đôn Q.3 được xây dựng mô hình trường chất lượng cao theo xu hướng hội nhập. Trong năm học 2012-2013 này có thêm 2 trường THPT xây dựng mô hình chất lượng cao là THPT Nguyễn Du và THPT Nguyễn Hiền. Ở các trường này, ngân sách vẫn đầu tư kinh phí cố định cho từng học sinh như các trường công lập, ngoài ra phụ huynh còn tham gia góp học phí hàng tháng khoảng một triệu đồng/HS (trong khi mức học phí hàng tháng của học sinh trường công lập là 25.000 - 30.000 đồng/HS). Mức học phí này nhằm đảm bảo sĩ số 30 học sinh/lớp, học 2 buổi/ngày, trang thiết bị thực hành và tự học cho từng học sinh, đội ngũ giáo viên đạt chuẩn…Ông Nguyễn Văn Phiệt, Hiệu trưởng trường THPT Lê Quý Đôn bày tỏ:
Bên cạnh đó, ở hầu hết các trường, phụ huynh đã góp phần giải quyết những khó khăn của nhà trường. Trong năm 2011-2012, phụ huynh đóng góp cho các hoạt động dịch vụ, tài trợ nhà trường là 923 tỉ đồng nhằm đảm bảo việc chăm sóc và dạy học. Ông Lê Hồng Sơn, Giám đốc Sở GD-ĐT TP.HCM bày tỏ:
Nhà nước không thể bao cấp toàn bộ cho sự phát triển giáo dục và xã hội hóa giáo dục đã thể hiện sức mạnh trong lúc đất nước còn khó khăn để vươn tới những tiêu chí của một nền giáo dục tiên tiến. Và kết quả gặt hái của xã hội hóa giáo dục trong thời gian qua đã chứng tỏ điều đó: giảm tải cho các trường công lập, đi tắt đón đầu tạo ra môi trường học tập có cơ sở vật chất, trang thiết bị học tập hiện đại, mở đường hội nhập quốc tế cho giáo dục thành phố.


