Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WTO), người dân nên đi bộ 10.000 bước mỗi ngày để bảo vệ sức khỏe, nhưng tình hình thực tế tại Việt Nam đang không như kỳ vọng. Một trong những nguyên nhân khiến người dân Việt Nam chưa tạo cho mình thói quen đi bộ là sự phụ thuộc quá nhiều vào các phương tiện đi lại.
Tiết kiệm thời gian hay lười vận động?
Sống tại huyện Nhà Bè, TP.HCM, với chị Đinh Ngọc Thuỳ (27 tuổi), chiếc xe máy đã trở thành phương tiện không thể thiếu giúp chị di chuyển vào trung tâm thành phố. Nhà trong hẻm nhỏ, vào những ngày nghỉ, chị Thuỳ vẫn giữ thói quen đi xe máy dù chỉ đi ra đầu hẻm mua đồ ăn sáng hay ra cửa hàng tiện lợi.
Chị Thùy cho rằng đã quen với việc đi xe máy hàng chục km mỗi ngày, chị thấy việc đi xe máy sẽ nhanh chóng và có nhiều lợi ích hơn là đi bộ.
Tương tự, anh Cường (30 tuổi) sống tại Hà Nội, đang là nhân viên văn phòng và đã có vợ cùng hai con nhỏ. Anh chia sẻ mặc dù rất muốn tập thể dục nhưng không thể duy trì đều đặn vì quá bận rộn.
"Sáng 6h dậy lo ăn sáng cho tụi nhỏ, rồi đưa con đến lớp. Xong quay về đi làm, đến công ty là 8h, làm việc đến 17h. Chiều về tiếp tục đón con, phụ vợ cơm nước giặt giũ… Thời gian đâu mà tập thể dục nữa", anh Cường than thở.
Mỗi người đều có lý do riêng để giải thích cho việc ưu tiên sử dụng phương tiện cá nhân thay vì đi bộ. Hàng loạt hạ tầng cho người đi bộ được xây dựng, sau đó vẫn không phát huy được hết công dụng của nó bởi không có hoặc có rất ít người sử dụng.
Trước sự phát triển mạnh mẽ của ngành dịch vụ, nhiều chuyên gia sức khỏe cảnh báo, quá lệ thuộc vào tiện ích có thể khiến tình trạng lười vận động của người Việt trở nên trầm trọng hơn.
Những con số đáng lo ngại ảnh hưởng đến sức khoẻ người Việt
Quỹ dân số Liên Hợp Quốc (UNFPA) cho biết, Việt Nam là một trong 10 nước có người dân lười vận động nhất thế giới.
Nghiên cứu của Cục Y tế dự phòng, Bộ Y tế, có đến 30% người Việt trưởng thành thiếu vận động thể lực. Tố chất về thể lực, sức bền và sức mạnh của thanh niên Việt Nam xếp vào mức kém so với tiêu chuẩn.
Nghiên cứu năm 2019 của Viện Dinh dưỡng quốc gia cũng chỉ ra, trung bình một người Việt đi bộ 3.660 bước mỗi ngày, nhưng dân văn phòng chỉ 600 bước, trong khi khuyến nghị của Tổ chức Y tế thế giới là 10.000 bước.
Tính đến hết năm 2021, số liệu của Tổng cục Thể dục thể thao cho thấy tỷ lệ người Việt Nam tham gia thể dục, thể thao vẫn ở mức thấp. Số người tập luyện thường xuyên đạt hơn 35%, số hộ gia đình có thể thao chiếm 26%.
Lười vận động không chỉ ảnh hưởng tới sức đề kháng của cơ thể mà còn dẫn tới những hệ quả nguy hiểm khác về tim mạch, tiểu đường, béo phì...
Không có thói quen tập luyện thể dục sẽ khiến sức khoẻ cơ xương giảm sút và phát sinh các vấn đề tâm lý - thần kinh do cơ thể không được thường xuyên đào thải stress.
Các chuyên gia y tế cũng chứng minh, vận động thường xuyên như chăm chỉ tập thể dục thể thao hay tham gia các hoạt động nâng cao thể lực chính là biện pháp đơn giản nhưng hiệu quả nhất để có một sức khỏe dẻo dai và hình thành lối sống lành mạnh.
Muốn sẽ tìm cách, không muốn sẽ tìm lý do
Không đồng tình với lý do quá bận rộn nên không thể tập thể dục, chị Hồng (35 tuổi, Bình Dương) cho rằng vấn đề nằm ở mỗi người có nhận thức được tầm quan trọng của việc rèn luyện thể lực hằng ngày để sẵng sàng sắp xếp thời gian cho việc luyện tập hay không. Chị Hồng cho biết bản thân cũng là mẹ bỉm sữa và làm việc tại một công ty may mặc.
"Sau khi sinh em bé, tôi nhận thấy sức khỏe của mình đi xuống, không còn dẻo dai như trước. Vì vậy, bất kể thời gian rảnh nào trong ngày, tôi cũng sắp xếp thời gian để tập thể dục. Hôm nào bận có thể tập 15 phút, hôm nào có thời gian thì tập 1 tiếng đồng hồ. Chính nhờ duy trì thói quen tập luyện, tôi nhận thấy sức khỏe mình tốt lên rõ rệt. Khi tập luyện cảm thấy được giải tỏa áp lực công việc, cảm giác có thời gian dành riêng cho bản thân", chị Hồng chia sẻ.
“Nhiều bạn trẻ nói rằng họ còn phải chạy deadline đến khuya nên không thể ngủ sớm. Nhưng tôi nghĩ rằng chẳng nhẽ ngày nào bạn cũng phải chạy deadline, hay đây chỉ là lý do ngụy biện?
Cũng không cần phải dậy sớm, mà đơn giản hãy vận động khi có thể cũng đã giúp các bạn rất nhiều. Hãy đi thang bộ khi đến công ty, nếu đi đâu cự ly gần đừng lên xe máy nữa mà đi bộ, chỉ cần các bạn muốn các bạn sẽ có thể làm được", chị Hồng nói.
Theo bác sĩ thể thao Nguyễn Trọng Thủy (Trung tâm Y Học Thể Thao STARSMEC) việc tham gia các hoạt động thể dục thể chất có thể mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe như: cải thiện cơ bắp, tăng cường sức đề kháng, phòng chống nguy cơ mắc các bệnh tim mạch, huyết áp…
Bác sĩ Thủy cũng cho rằng việc tập thể dục không những giúp ngăn ngừa nguy cơ mắc các bệnh lý mà còn giúp cải thiện tâm trạng, xả stress rất tốt; giúp tăng năng suất lao động, vui vẻ hơn trong cuộc sống. Các chuyên gia khuyến cáo nên tập thể dục ít nhất 30 phút mỗi ngày.
Suy cho cùng, mỗi người chúng ta cần biết nhẹ nhàng hoá vấn đề tập thể dục, không cần tạo cho bản thân quá nhiều áp lực về phương pháp tập luyện hay thời gian tập mỗi ngày. Việc cần làm là dần thay đổi những thói quen nhỏ trong cuộc sống như đi cầu thang bộ trong công ty, đi bộ đến chợ, tranh thủ tập vài động tác nhẹ nhàng trong giờ giải lao,…tất cả đều sẽ giúp người Việt hình thành nên thói quen tốt, giúp tăng cường sức khoẻ thể chất và tinh thần cho chính bản thân mình.
