Ngày 8/2, ông Ilan Kelman, Giáo sư về thảm họa và sức khỏe tại Đại học College London, cho biết, hơn 90% những người sống sót sau trận động đất được giải cứu trong vòng 72 giờ đầu tiên. Song con số này có thể thay đổi đáng kể tùy thuộc vào thời tiết, dư chấn, tốc độ các đội cứu hộ cũng như thiết bị có thể đến hiện trường. Điều đáng buồn là tất cả các yếu tố đang chống lại những nỗ lực giải cứu nạn nhân ở Thổ Nhĩ Kỳ và Syria.
Tính đến chiều 9/2 theo giờ Việt Nam, tổng số người chết trong trận động đất xảy ra ở Đông Nam Thổ Nhĩ Kỳ và nước láng giềng Syria đã tăng lên hơn 16.000 người. Trước tình hình khung thời gian 72 giờ “vàng” khép lại vào sáng 9/2, lực lượng cứu hộ đang chạy đua với thời gian, hy vọng tìm kiếm thêm những người sốt sót trong các đống đổ nát.
Khung cảnh hoang tàn ở miền Nam Thổ Nhĩ Kỳ sau trận động đất ngày 6/2 - Nguồn: Vnexpress
1. Chấn thương, hạ thân nhiệt và mất nước
Ông Kelman cho biết: “Nói chung, bản thân động đất không giết chết người, cơ sở hạ tầng sụp đổ mới giết chết người". Chuyên gia này lưu ý rằng, yếu tố cấp bách nhất là chăm sóc y tế cho những nạn nhân bị chôn vùi dưới đống đổ nát trước khi cơ thể họ suy kiệt hoặc bị mất máu.
Bên cạnh đó, thời tiết cũng là một yếu tố rất quan trọng nhưng tình hình thời tiết tại Thổ Nhĩ Kỳ và Syria đang đi ngược lại với những nỗ lực cứu hộ. Các khu vực bị động đất đang phải hứng chịu nền nhiệt độ đóng băng cũng như mưa và tuyết kể từ thứ Hai. Điều này đồng nghĩa với việc các nạn nhân bị hạ thân nhiệt và tử vong vì giá lạnh.
Dù đã vượt qua thời tiết khắc nghiệt và chấn thương thì các nạn nhân vẫn cần thức ăn và nước uống. Nếu không có nước, con người sẽ tử vong sau 3 - 5 ngày,
Ông Kelman nói thêm rằng, các dư chấn xảy ra sau trận động đất chính có thể tiếp tục làm đổ sập các tòa nhà, gây nguy hiểm cho cả những người còn sống sót và những người đang cố gắng giải cứu các nạn nhân.
2. Cứu nạn tại hiện trường
“Phần lớn những người sống sót được các đội địa phương đưa ra ngoài trong vòng 24 giờ, đa số sử dụng tay hoặc xẻng", ông Kelman nói.
Sau thảm họa, hàng chục quốc gia đã cam kết gửi các đội tìm kiếm cứu hộ cũng như hàng cứu trợ tới Thổ Nhĩ Kỳ và Syria. Tuy nhiên, trận động đất xảy ra ở "một khu vực xa xôi, trong vùng xung đột và rất khó đi vào", ông Kelman cho biết.
Thông thường, phải mất ít nhất 24 giờ để các đội cứu hộ quốc tế có thể tiếp cận hiện trường, chuẩn bị và bắt đầu công tác giải cứu các nạn nhân. "Vào thời điểm đó, số lượng lớn những người có thể sống sót đã thiệt mạng”, ông Kelman nói.
Đối với các khu vực bị xung đột gần biên giới Syria, việc tiếp cận còn khó khăn hơn.
Ông Kelman nhận mạnh: "Theo như tôi thấy, các đội cứu hộ thậm chí còn chưa đánh giá đầy đủ nhiều khu vực trong các vùng xung đột chính, hoặc nhiều khu định cư tạm thời cho những người phải sơ tán".
3. Làm sao tìm được người sống sót?
Khi đến hiện trường vụ động đất, các đội cứu hộ có nhiều cách để phát hiện những người sống sót, trong đó có phương án sử dụng những con chó đánh hơi trên đống đổ nát. Theo ông Kelman, một đội chó cứu hộ động đất đặc biệt nổi tiếng từ Mexico cũng đến Thổ Nhĩ Kỳ. Những chú chó tìm kiếm và cứu hộ này được đào tạo bài bản và được sử dụng thường xuyên ở Mexico - quốc gia hay xảy ra động đất do nằm ở rìa mảng kiến tạo Bắc Mỹ.
Các đơn vị cứu hộ quốc tế tiếp tục được triển khai tới Thổ Nhĩ Kỳ trong nỗ lực giúp nước này tìm kiếm các nạn nhân còn đang mắc kẹt trong những khu vực đổ nát - Nguồn: Báo Nhân Dân
Ngoài ra, robot và thiết bị bay không người lái cũng được sử dụng nhiều hơn để tiếp cận những khu vực nhỏ hẹp, nguy hiểm đối với con người.
Sau khi tìm thấy người sống sót, lực lượng cứu hộ phải quyết định cách tốt nhất để đưa họ ra ngoài. Có thể cần đến các thiết bị khổng lồ như cần cẩu để nhấc những mảng tường bị sập, hoặc đôi khi là cần phải cắt bỏ một chi bị mắc kẹt của nạn nhân dưới một cây cột hoặc tảng gạch xây.
Tổng hợp