Tin tứcThông tin được giáo sư John Vidale, nhà địa vật lý tại Đại học Nam California (Mỹ), công bố tại hội nghị Liên đoàn Địa vật lý Hoa Kỳ vào ngày 9/12. Phát hiện này hứa hẹn giải đáp nhiều tranh luận kéo dài về sự biến đổi tại trung tâm Trái đất.
Do không thể trực tiếp khảo sát lõi Trái đất, các nhà khoa học phải dựa vào việc nghiên cứu sóng địa chấn phát ra từ các trận động đất. Sóng địa chấn di chuyển xuyên qua các lớp của Trái đất, giống như sóng âm truyền qua nước. Đặc biệt, những sóng này cho phép các nhà nghiên cứu "quan sát" lõi trong - một khối kim loại đặc được bao quanh bởi lõi ngoài dạng lỏng.
Trong nghiên cứu mới, nhóm của ông Vidale đã phân tích dữ liệu từ khoảng 200 cặp trận động đất xảy ra trong giai đoạn 1991-2024. Những trận động đất này chủ yếu xuất phát từ quần đảo South Sandwich, gần Nam Cực, và được ghi nhận tại các trạm đo địa chấn ở Alaska và Canada.
Kết quả cho thấy có sự khác biệt tinh tế trong dạng sóng được ghi nhận tại trạm đo ở Yellowknife (Canada) nhưng không xuất hiện tại Fairbanks (Alaska). Điều này gợi ý rằng bề mặt lõi trong đang biến dạng.
Theo các nhà khoa học, lõi trong của Trái đất có thể đang biến dạng theo nhiều cách khác nhau. Một giả thuyết cho rằng toàn bộ khối kim loại đặc này đang thay đổi hình dạng, giống như một quả bóng bầu dục bị ép hoặc kéo giãn.
Một khả năng khác là chỉ một số khu vực trên bề mặt lõi trong đang phồng lên hoặc co lại, tạo thành các "vết lõm" hoặc "chỗ phình". Những thay đổi này có thể bắt nguồn từ lực hấp dẫn của lớp địa mạc bên trên - lớp lớn nhất bên trong Trái đất - hoặc do sự chuyển động của vật chất trong lõi ngoài dạng lỏng.
Nhà địa vật lý Xiaodong Song, Đại học Bắc Kinh, người từng phát hiện chuyển động khác biệt của lõi trong so với phần còn lại của Trái đất, đồng tình với phát hiện mới. Theo ông Song, những thay đổi này có thể là sự kết hợp giữa biến dạng bề mặt và thay đổi tốc độ quay.
"Không phải là chọn cái này hoặc cái kia, mà là cả hai quá trình đang diễn ra đồng thời," ông nhận định.
Hiện tại, các nhà khoa học vẫn chưa rõ những thay đổi này sẽ ảnh hưởng như thế nào đến cuộc sống trên bề mặt Trái đất. Tuy nhiên, nghiên cứu này mở ra nhiều hướng mới trong việc hiểu về cấu trúc và động lực học của Trái đất, cũng như mối liên hệ giữa các lớp cấu thành hành tinh của chúng ta.
Giáo sư Vidale khẳng định, nhóm nghiên cứu sẽ tiếp tục theo dõi và phân tích để giải mã những bí ẩn nằm sâu bên trong Trái đất.
"Phát hiện này là bước tiến quan trọng, giúp chúng ta hiểu rõ hơn về hành tinh mà chúng ta đang sống," ông nói.
