Trong cuộc khảo sát thực địa mới nhất của Hiệp hội Bảo tồn Samoa (SCS), diễn ra từ ngày 17/10 đến 13-/1, các nhà nghiên cứu đã ghi nhận ít nhất năm lần quan sát thấy chim manumea (Didunculus strigirostris) trong rừng mưa ven biển làng Uafato thuộc quần đảo Samoa (Thái Bình Dương).
Các cuộc khảo sát trước đó chỉ ghi nhận một lần nhìn thấy loài chim này, thậm chí có năm không có bất kỳ dấu vết nào. Bức ảnh gần nhất của loài chim bí ẩn này trong tự nhiên được chụp từ năm 2013.
Ông Moeumu Uili, điều phối viên dự án của Hiệp hội Bảo tồn Samoa, cho biết, hiện vẫn chưa rõ các lần quan sát này là cùng một cá thể hay nhiều cá thể khác nhau. Tất cả những cá thể được nhìn thấy đều là chim trưởng thành, vì vậy nhóm nghiên cứu chưa thể xác nhận liệu loài này có đang làm tổ trong khu vực hay chỉ đến kiếm ăn.
Chim bồ câu đất manumea. - Ảnh: Independent.
Các chuyên gia động vật hoang dã nhận định những thung lũng rừng mưa gần làng Uafato có thể đang đóng vai trò bảo vệ loài chim này và môi trường sống của chúng trước tác động tàn phá của bão.
Manumea là loài chim có hình dáng tương tự chim dodo, sinh sống trong các khu rừng mưa của Samoa. Loài chim này có kích thước tương đương một con gà, với chiếc mỏ dày, cong bất thường và có các răng cưa giống răng.
Chim Manumea là loài duy nhất còn tồn tại thuộc chi Didunculus, với tên khoa học Didunculus strigirostris mang ý nghĩa “dodo nhỏ”. Chúng phụ thuộc vào các loại hạt bản địa kích thước lớn mà những loài chim khác không thể ăn được, điều này đã khiến Manumea trở thành biểu tượng quốc gia của Samoa.
Tuy nhiên, do tập tính di chuyển nhanh và điều kiện thời tiết mưa nhiều, loài chim này rất khó có thể chụp ảnh được, do đó ngay cả nhiều người dân Samoa cũng chưa từng thấy hình dạng của chúng.
Chim Manumea được cho là giữ vai trò quan trọng trong việc phát tán các hạt giống lớn, qua đó góp phần duy trì các hệ sinh thái rừng tại nước này.
Đầu những năm 1990, ước tính quần thể chim manumea có khoảng 7.000 cá thể và chỉ phân bố tại Samoa. Tuy nhiên, nạn phá rừng, săn bắn và các loài xâm lấn đã khiến số lượng của chúng sụt giảm nghiêm trọng. Năm 2024 ước tính từ chỉ còn khoảng 50 đến 150 cá thể.
Những nỗ lực tìm kiếm và theo dõi chim manumea cho thấy thách thức lớn trong việc bảo vệ các loài động vật hoang dã khỏi nguy cơ tuyệt chủng, đặc biệt tại các hệ sinh thái đảo mong manh, nơi chúng dễ bị đe dọa bởi các loài săn mồi xâm lấn như mèo hoang và chuột.
Hiện các nhà nghiên cứu đang triển khai các công cụ giám sát âm thanh ứng dụng trí tuệ nhân tạo tiên tiến nhằm xác định vị trí loài chim này trong tương lai và tìm hiểu rõ hơn về tập tính của chúng.


