Tin tứcSự thay đổi này phản ánh căng thẳng ngày càng gia tăng giữa Washington và Bắc Kinh cũng như nỗ lực của Mỹ trong việc nhập khẩu từ các quốc gia thân thiện và gần gũi hơn với quê hương.
Số liệu do Bộ Thương mại Mỹ công bố hôm 7/2 cho thấy giá trị hàng hóa nhập khẩu vào Mỹ từ Mexico đã tăng gần 5% từ năm 2022 đến năm 2023, lên hơn 475 tỷ USD. Đồng thời, giá trị nhập khẩu từ Trung Quốc và Mỹ giảm 20% xuống còn 427 tỷ USD.
Lần cuối cùng hàng hóa Mexico nhập khẩu vào Mỹ vượt quá giá trị nhập khẩu vào Mỹ của Trung Quốc là vào năm 2002.
Quan hệ kinh tế giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc đã xấu đi nghiêm trọng trong những năm gần đây khi Bắc Kinh đấu tranh mạnh mẽ về thương mại và thực hiện những động tác đáng lo ngại ở Viễn Đông.
Chính quyền Trump bắt đầu áp thuế đối với hàng nhập khẩu của Trung Quốc vào năm 2018, cho rằng các hoạt động thương mại của Bắc Kinh đã vi phạm các quy tắc thương mại toàn cầu. Tổng thống Joe Biden vẫn giữ nguyên các mức thuế đó sau khi nhậm chức vào năm 2021, nói rõ rằng sự phản đối đối với Trung Quốc sẽ là điểm chung hiếm hoi giữa các đảng viên Đảng Dân chủ và Đảng Cộng hòa.
Để thay thế cho việc sản xuất ra nước ngoài sang Trung Quốc, nơi mà các tập đoàn Hoa Kỳ đã tham gia từ lâu, chính quyền Biden đã kêu gọi các công ty tìm kiếm nhà cung cấp ở các nước đồng minh (friend-shoring) hoặc quay trở lại sản xuất ở Hoa Kỳ (đưa hoạt động sản xuất về nước). Sự gián đoạn chuỗi cung ứng liên quan đến đại dịch COVID-19 cũng khiến các công ty Hoa Kỳ tìm kiếm nguồn cung gần Hoa Kỳ hơn (gần bờ).
Mexico là một trong những quốc gia được hưởng lợi từ sự chuyển dịch ngày càng thoát khỏi sự phụ thuộc vào các nhà máy Trung Quốc. Nhưng bức tranh phức tạp hơn bạn tưởng. Một số nhà sản xuất Trung Quốc đã thành lập nhà máy ở Mexico để khai thác lợi ích từ Hiệp định Thương mại Mỹ-Mexico-Canada kéo dài 3 năm, cho phép thương mại miễn thuế ở Bắc Mỹ đối với nhiều sản phẩm.
Derek Scissors, một chuyên gia về Trung Quốc tại Viện Doanh nghiệp Hoa Kỳ, lưu ý rằng sự sụt giảm lớn nhất trong nhập khẩu của Trung Quốc là máy tính, điện tử, hóa chất và dược phẩm, tất cả đều là những mặt hàng nhạy cảm về mặt chính trị.
“Tôi không thấy Mỹ thấy thoải mái với sự phục hồi ở những lĩnh vực đó vào năm 2024 và 2025,” Scissors nói, đồng thời dự đoán rằng việc Trung Quốc - Mexico đổi vị trí cho nhau trong việc nhập khẩu hàng hóa vào Hoa Kỳ không phải là một điểm sáng trong năm 2023.
Scissors cho rằng việc Mỹ giảm sự phụ thuộc vào hàng hóa Trung Quốc phần nào phản ánh sự cảnh giác với các chính sách kinh tế của Bắc Kinh dưới thời Chủ tịch Tập Cận Bình.
Lệnh phong tỏa nghiêm ngặt nhằm ngăn chặn đại dịch COVID-19 của Tập Cận Bình đã khiến nhiều khu vực đáng kể của nền kinh tế Trung Quốc rơi vào tình trạng bế tắc trong năm 2022 và các quan chức của Trung Quốc đã cho xâm nhập vào các công ty nước ngoài trong những vụ việc đã rõ ràng. Ông nói: “Tôi nghĩ rằng chính các công ty Mỹ đã muộn khi quyết định rằng ông Tập Cận Bình không đáng tin cậy”.
Nhìn chung, thâm hụt thương mại hàng hóa của Mỹ với phần còn lại của thế giới - khoảng cách giữa giá trị hàng hóa xuất và nhập- đã giảm 10% vào năm 2023 xuống còn 1,06 nghìn tỷ USD.
