Từ 2024, nhà nhập khẩu phải có trách nhiệm tái chế đối với sản phẩm, bao bì nhập khẩu

(VOH) - Sáng 15/8, tại TPHCM đã diễn ra hội thảo về trách nhiệm mở rộng của nhà sản xuất, nhập khẩu (EPR) theo quy định của Luật Bảo vệ môi trường 2020 do Bộ Tài nguyên & Môi trường tổ chức.

Hội thảo diễn ra dưới hình thức trực tuyến do Bộ TN&MT phối hợp Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI), Hiệp hội Doanh nghiệp châu Âu tại Việt Nam (EuroCham Việt Nam) và Hiệp hội Thương mại Mỹ tại Việt Nam (AmCham Việt Nam) tổ chức nhằm phổ biến, triển khai các văn bản qui phạm pháp luật thực hiện quy định trách nhiệm mở rộng của nhà sản xuất, nhập khẩu (EPR) theo quy định của Luật Bảo vệ môi trường 2020. Hội thảo có hơn 200 đại biểu đại diện cho các hiệp hội, doanh nghiệp sản xuất, nhập khẩu và hiệp hội, doanh nghiệp tái chế, xử lý chất thải tham dự.

toàn cảnh hội thảo
Toàn cảnh hội thảo. 

Phát biểu khai mạc Hội thảo, ông Phan Tuấn Hùng, Vụ trưởng Vụ Pháp chế, Bộ TN&MT cho biết Luật bảo vệ môi trường 2020 đã thay đổi cách tiếp cận về trách nhiệm mở rộng của nhà sản xuất, nhập khẩu (EPR).

Theo đó, nhà sản xuất, nhập khẩu có hai loại trách nhiệm: trách nhiệm tái chế đối với sản phẩm, bao bì áp dụng đối với sản phẩm, bao bì có giá trị tái chế và trách nhiệm xử lý chất thải áp dụng đối với sản phẩm, bao bì chứa chất độc hại, khó có khả năng tái chế hoặc gây khó khăn cho thu gom, xử lý.

Từ năm 2024 trở đi, nhà sản xuất, nhập khẩu sẽ thực hiện tái chế và được lựa chọn một trong hai hình thức: Tự mình tổ chức tái chế hoặc đóng góp tài chính vào Quỹ Bảo vệ môi trường Việt Nam để hỗ trợ tái chế sản phẩm, bao bì.

Nếu nhà sản xuất, nhập khẩu lựa chọn tự mình tổ chức tái chế thì có thể tự thực hiện tái chế hoặc thuê đơn vị tái chế để thực hiện tái chế hoặc ủy quyền cho tổ chức trung gian để tổ chức thực hiện tái chế hoặc kết hợp các cánh thức trên.

Nếu nhà sản xuất, nhập khẩu không tự mình tổ chức tái chế mà lựa chọn đóng góp tài chính vào Quỹ Bảo vệ môi trường Việt Nam để hỗ trợ tái chế thì nhà sản xuất, nhập khẩu sẽ đóng tiền theo định mức tái chế (Fs) do Thủ tướng Chính phủ ban hành (dự kiến được ban hành trong năm 2023 và áp dụng từ ngày 01/01/2024).

Đối với loại trách nhiệm xử lý chất thải, nhà sản xuất nhập khẩu thực hiện trách nhiệm này từ năm 2022 bằng cách đóng góp tài chính vào Quỹ Bảo vệ môi trường Việt Nam để hỗ trợ các hoạt động thu gom, xử lý chất thải. Mức tiền đóng góp được thực hiện theo quy định tại Phụ lục XXIII của Nghị định số 08/2022/NĐ-CP của Chính phủ quy định chi tiết một số điều của Luật Bảo vệ môi trường.

Theo quy định của pháp luật, việc tiếp nhận, sử dụng tiền đóng góp tài chính hỗ trợ tái chế, xử lý chất thải phải được công khai hằng năm trước ngày 31 tháng 3 của năm tiếp theo và có sự tham gia quyết định, giám sát bởi đại diện của các nhà sản xuất, nhập khẩu.

Ông Phan Tuấn Hùng, Vụ trưởng Vụ Pháp chế, Bộ TN&MT
Ông Phan Tuấn Hùng, Vụ trưởng Vụ Pháp chế, Bộ TN&MT phát biểu.

Hiện nay, Bộ TN&MT đang khẩn trương soạn thảo Quyết định của Thủ tướng Chính phủ ban hành định mức chi phí tái chế (Fs) đối với các loại sản phẩm, bao bì và Thông tư của Bộ trưởng Bộ TN&MT ban hành Quy chế quản lý, sử dụng tiền đóng góp tài chính của nhà sản xuất, nhập khẩu vào Quỹ Bảo vệ môi trường Việt Nam để hỗ trợ tái chế, xử lý chất thải.

Theo các chuyên gia, định mức chi phí tái chế được xây dựng trên cơ sở nghiên cứu kinh nghiệm quốc tế và điều chỉnh cho phù hợp với thực tiễn ở Việt Nam là chủ yếu tập trung vào chi phí tái chế cơ bản. Hai tiếp cận xây dựng định mức chi phí tái chế được giới thiệu gồm: Xác định Fs thông qua chi phí tái chế cơ bản của vật liệu, và xác định Fs thông qua chi phí tái chế cơ bản và các hệ số điều chỉnh.

Các chuyên gia cho rằng tại thời điểm hiện tại, Fs nên chỉ là chi phí tái chế cơ bản dựa trên điều kiện hiện có tại Việt Nam.

Theo dự thảo Quy chế quản lý, sử dụng tiền đóng góp tài chính của nhà sản xuất, nhập khẩu vào Quỹ Bảo vệ môi trường Việt Nam để hỗ trợ tái chế, xử lý chất thải, dự kiến các hoạt động thu gom, phân loại sản phẩm, bao bì phục vụ tái chế và hoạt động tái chế sản phẩm, bao bì sẽ được hỗ trợ kinh phí từ Quỹ Bảo vệ môi trường Việt Nam. Ngoài ra, các hoạt động xử lý chất thải như thu gom, xử lý chất thải sinh hoạt; thu gom, xử lý bao bì thuốc bảo vệ thực vật; các sáng chế, công nghệ xử lý chất thải sinh hoạt được công nhận sẽ được hỗ trợ kinh phí từ Quỹ Bảo vệ môi trường Việt Nam.

Tại Hội thảo, đại diện nhóm soạn thảo của Bộ TN&MT đã giới thiệu, giải đáp nhiều thắc mắc, câu hỏi cụ thể của các hiệp hội, doanh nghiệp trong thực hiện quy định trách nhiệm của nhà sản xuất, nhập khẩu.

Các đại biểu đại diện cho các hiệp hội, doanh nghiệp cũng đưa ra các ý kiến đóng góp cụ thể cho các quy định trong dự thảo.

Nhóm chất thải áp dụng đối với các sản phẩm:

- Pin dùng một lần; tã lót, bỉm, băng vệ sinh, khăn ướt dùng một lần;

- Kẹo cao su; thuốc lá;

- Các sản phẩm có thành phần nhựa tổng hợp, bao gồm: Khay, bát, đũa, ly, cốc, dao, kéo, đũa, thìa, dĩa, ống hút, que khuấy, hộp đựng, màng bọc thực phẩm sử dụng một lần; bóng bay, băng keo dán, tăm bông tai, tăm chỉ kẽ răng; bàn chải đánh răng dùng một lần; kem đánh răng dùng một lần;

- Dầu gội, dầu xả dùng một lần; dao cạo râu dùng một lần;

- Quần, áo các loại và phụ kiện; đồ da, túi, giày, dép các loại; đồ chơi trẻ em các loại;

- Đồ nội thất các loại; vật liệu xây dựng các loại;

- Túi ni lông khó phân hủy sinh học có kích thước nhỏ hơn 50 cm x 50 cm và độ dày một lớp màng nhỏ hơn 50 µm

Nhóm sản phẩm tái chế, bao bì:

- Pin, ắc quy; điện, điện tử; săm, lốp; dầu nhớt; phương tiện giao thông

- Nhóm bao bì các loại thực phẩm; mỹ phẩm; thuốc; phân bón, thức ăn chăn nuôi, thuốc thú; chất tẩy rửa; xi măng.