Với chiến thắng Điện Biên Phủ “lừng lẫy năm châu, chấn động địa cầu”, Pháp buộc phải ký Hiệp định Giơnevơ, đồng thời rút hết quân về nước. Ngày 10/10/1954, các đơn vị quân đội nhân dân Việt Nam tiến vào từ 5 cửa ô, tiếp quản Thủ đô sau 9 năm bị tạm chiếm. Hà Nội từ đây sạch bóng quân thù, cờ hoa hân hoan đón mừng những người con chiến thắng trở về trong ngày lịch sử.
Sự kiện này đánh dấu một bước ngoặt có ý nghĩa cực kỳ to lớn, mở ra một thời kỳ mới của thời đại Hồ Chí Minh hết sức vẻ vang trong lịch sử ngàn năm văn hiến Thăng Long-Hà Nội. Kể từ đây, Thủ đô đất nước ta thoát khỏi ách thống trị của đế quốc thực dân; nhân dân lao động thoát khỏi chế độ áp bức, bóc lột. Người dân được đứng lên làm chủ vận mệnh của mình, xây dựng xã hội mới, mở đầu sự nghiệp cách mạng xã hội chủ nghĩa trên đất nước.
Ngay trong những ngày đầu tiên trở về Hà Nội (tháng 10/1954), Chủ tịch Hồ Chí Minh đã nhắc nhở Đảng bộ và nhân dân Thủ đô: “Cả nước nhìn về Thủ đô ta. Thế giới nhìn vào Thủ đô ta. Tất cả chúng ta phải ra sức giữ gìn trật tự an ninh, làm cho Thủ đô ta bình yên, tươi đẹp, mạnh khỏe cả về vật chất và tinh thần”.
Thủ đô Hà Nội, nơi hội tụ và kết tinh những giá trị truyền thống toàn dân tộc. Qua mỗi thời kỳ, Hà Nội luôn được đồng bào mọi miền đất nước gửi gắm niềm tin yêu và hy vọng. Hà Nội đang vươn cao và trải rộng để hướng tới một Thủ đô văn minh, hiện đại, tạo ra thế và lực mới cho Thủ đô đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa, hội nhập sâu rộng vào nền kinh tế quốc tế. Là Thành phố hòa bình, là trái tim của cả nước, trung tâm chính trị-hành chính quốc gia, Hà Nội phải là địa phương gương mẫu, đi đầu về công tác xây dựng Đảng và hệ thống chính trị; phát huy sức mạnh đại đoàn kết, thực hiện tốt nguyên tắc tập trung dân chủ và mọi chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước, bảo vệ vững chắc môi trường hòa bình để xây dựng Thủ đô và đất nước.
