Tin tứcĐồng chí Lương Khánh Thiện tên thật là Trần Xuân Thành (1903-1941), quê Mễ Tràng, Liêm Chính, Thanh Liêm, nay thuộc phường Liêm Chính, thành phố Phủ Lý.
Xuất thân từ tầng lớp lao khổ, dù có tiếng hay chữ, nền nếp gia phong nhưng gia đình nhà cách mạng Lương Khánh Thiện rất nghèo. 5 tuổi Lương Khánh Thiện phải ở cùng bà nội và cô bác họ hàng. Ngoài biết chữ Nho do gia đình truyền dạy, Lương Khánh Thiện được bà nội, cô bác cho theo học chữ Quốc ngữ.
Hết lớp đồng ấu trường hàng tổng, Lương Khánh Thiện học tiếp lên trường huyện theo chương trình Tiểu học Pháp - Việt . Sau đó, dù gia đình rất kỳ vọng Lương Khánh Thiện chuyên tâm theo con đường khoa bảng để “rạng danh tổ tông" nhưng người thanh niên trẻ tuổi quyết định chọn con đường vừa học, vừa làm.
Năm 1923, Lương Khánh Thiện vào học Trường Kỹ nghệ thực hành Hải Phòng cũng là lúc “Tiếng bom Phạm Hồng Thái" giết hụt Toàn quyền Đông Dương Méclanh (ở Sa Diện, Quảng Châu, Trung Quốc) và phong trào đòi ân xá cụ Phan Bội Châu đang tạo ảnh hưởng mạnh mẽ trong tầng lớp trí thức và đông đảo người dân yêu nước.
Năm 1925, Lương Khánh Thiện cùng những người đồng chí hướng viết đơn đòi ân xá cụ Phan đưa cho toàn quyền Va-ren. Lương Khánh Thiện và một số anh em bị giám thị đánh đập, dọa đuổi học khi sắp tốt nghiệp. Lương Khánh Thiện cùng anh em đồng môn tổ chức bãi khóa, đòi trả tự do cho những người bị bắt, đòi giám thị xin lỗi và đồng loạt bỏ trường để phản đối.
Năm 1926, làm thợ nguội ở nhà máy dệt Nam Định, nhà hoạt động cách mạng trẻ tuổi Lương Khánh Thiện lập ra Hội Tương tế giúp đỡ công nhân. Năm 1927, được kết nạp vào Thanh niên Cách mạng Đồng chí hội, bị mật thám theo dõi, xúi giục bọn chủ đuổi khỏi nhà máy, Lương Khánh Thiện tạm lánh về quê Mễ Tràng tiếp tục giác ngộ, vận động quần chúng, gây dựng nhân mối cơ sở cách mạng (những nhân mối đó sau này đều trở thành cán bộ cốt cán, trong đó có Bí thư Chi bộ đầu tiên của thị xã Phủ Lý).
Đầu năm 1928, trở lại đất cảng làm việc ở nhà máy tơ, bắt mối liên lạc và gặp lại các đồng chí Hoàng Quốc Việt, Nguyễn Đức Cảnh (Bí thư Tỉnh bộ Việt Nam Cách mạng Thanh niên Hải Phòng), Lương Khánh Thiện được kếp nạp vào Chi bộ Đông Dương Cộng sản Đảng của Hải Phòng, được chỉ định phụ trách xây dựng phong trào ở khu vực nhà máy chai.
Tháng 11/1929, trực tiếp lãnh đạo công nhân đấu tranh đòi quyền lợi và tổ chức kỷ niệm Cách mạng Tháng 10 Nga, bị chính quyền thực dân đuổi khỏi nhà máy, Lương Khánh Thiện phải rút vào hoạt động bí mật.
Ngày 1/5/1930, sau khi tham gia tổ chức biểu tình nhân Ngày Quốc tế Lao động, Lương Khánh Thiện bị bắt, kết án 2 năm tù giam, 5 năm đày biệt xứ, rồi kết án tù chung thân, đày đi Côn Đảo.
Cuối năm 1932, Chi bộ Đảng Nhà tù Côn Đảo thành lập, nhà cách mạng Lương Khánh Thiện ra sức góp phần xây dựng chi bộ. Năm 1936, ra tù, trở lại hoạt động, được bầu vào Xứ uỷ Bắc Kỳ.
Năm 1938, trực tiếp lãnh đạo công nhân Nhà máy xe lửa Gia Lâm đấu tranh đòi tăng lương, giảm giờ làm, chống đánh đập, đuổi thợ vô cớ.
Từ lòng yêu nước, tư tưởng tiến bộ và sự giác ngộ lý tưởng cộng sản, những hoạt động cách mạng đầu tiên của người thanh niên trẻ tuổi Lương Khánh Thiện đã trở thành niềm tự hào của nhiều lớp thanh niên cùng thế hệ.
Ông đã để lại cho hậu thế những bài học đáng quý về lòng yêu nước, yêu thương đồng bào.
Những thế hệ thanh niên bước tiếp hành trình đấu tranh và dựng xây đất nước, luôn dành sự ngưỡng mộ và được truyền nhiệt huyết từ tấm gương bền bỉ, kiên trung, sáng tạo của đồng chí Lương Khánh Thiện.
Ông Xuân Quỳnh (sinh năm 1961, quận Bình Thạnh) cho biết, thế hệ ông được nghe kể về ông Lương Khánh Thiện, "các thanh niên lấy đó làm tấm gương vừa về việc học, vừa về lòng yêu nước. Vào thời loạn lạc, ông Lương Khánh Thiện vẫn luôn không ngừng học tập, học từ nhỏ cho đến lúc ra đi".
Ông được nghe kể chuyện "khi làm thợ ở nhà máy sợi, ông Lương Khánh Thiện luôn quan tâm, giúp đỡ những người cùng làm việc, đấu tranh để công nhân được cải thiện điều kiện làm việc và đời sống bớt lầm than hơn. Vào tù, ông cũng thường động viên tinh thần các đồng chí. Khi bị cai tù đánh đập, ông còn chạy lên phía trước đỡ đòn cho những bạn tù sức khỏe yếu. Ở đâu, trong hoàn cảnh nào, ông cũng yêu thương, đoàn kết với những người xung quanh".
Hy sinh lúc 38 tuổi đời, song những cống hiến to lớn của đồng chí Lương Khánh Thiện cho sự nghiệp cách mạng Việt Nam vẫn luôn còn mãi, được các thế hệ đi sau khắc ghi trong lòng, kế thừa và phát huy.
