Tết là dịp gia đình sum họp với thật nhiều tiếng cười, những lời chúc phúc và bên cạnh đó là các bữa tiệc đầy ắp thức ăn. Tuy nhiên cũng vì thế, do theo quan niệm cũ, nhiều gia đình có thói quen chuẩn bị thật nhiều đồ ăn, vừa để sử dụng vừa để đãi khách, mà lại mang ý nghĩa cầu mong sung túc đủ đầy trong dịp đầu năm mới.
Và, chế độ dinh dưỡng nhiều chất đạm, nhiều dầu mỡ với tầng suất cao trong các ngày Tết Nguyên đán ấy khiến cho cơ thể có nguy cơ mất cân bằng dinh dưỡng. Theo các chuyên gia khuyến cáo, việc nạp vào cơ thể một lượng năng lượng dinh dưỡng trong thời gian ngắn là điều không tốt. Bánh chưng, bánh tét thường dùng chung với dưa hành, củ kiệu, đây là những món khá mặn, không tốt với người bị tiểu đường, thừa cân. Thịt, chả giò, chả ram nhiều đạm, chất béo no bão hòa. Trứng hấp thụ một lượng lớn cholesterol vào cơ thể là nguy cơ gây ra những biến tướng khó lường cho người có bệnh lý về gan, mật. Các loại bánh mứt chứa nhiều đường, ít chất xơ, không cung cấp dưỡng chất cho cơ thể....
Vậy làm sao để giữ cân bằng dinh dưỡng và bổ sung những chất cần thiết để khởi đầu một năm rạng rỡ, tràn đầy sức sống? Chúng ta hãy cùng áp dụng những phương cách dinh dưỡng dưới đây cho những ngày dài nghỉ Tết.
Bổ sung men vi sinh và các loại vitamin
Bên cạnh những món truyền thống như bánh chưng, bánh tét, thịt kho, các loạt mứt... bạn nên đa dạng hóa thực đơn ngày Tết với các loại trái cây và sữa chua. Đây là nguồn bổ sung vitamin và khoáng chất cần thiết cho cơ thể, giúp chuyển hóa năng lượng và cân bằng chất dinh dưỡng, đẩy lùi tình trạng đầy bụng khó tiêu.
Cần lưu ý bổ sung rau củ quả nhiều màu sắc để cơ thể được nạp đủ nhiều loại vitamin khác nhau, chúng còn giúp nâng cao sức đề kháng để bạn tránh được nhiều bệnh phổ biến. Ví dụ như:
Cà chua
Theo các chuyên gia dinh dưỡng, cà chua được xem là loại quả mang lại nhiều dưỡng chất vào bậc nhất với vitamin A, C, K, vitamin B6, kali, folate, thiamin, magiê, niacin, đồng và phốt-pho… đây là những vi chất rất có lợi, bổ sung cho sức khỏe và phòng được nhiều loại bệnh.
Những ngày Tết, khi cơ thể tiếp nhận quá nhiều thức ăn, rượu, thịt... thì những vi chất có từ cà chua sẽ giúp bạn cân bằng lại sức khỏe hiệu quả.
Táo
Trái táo chứa pectin – một chất được biết đến với công dụng thúc đẩy sự hoạt động của dạ dày và đường ruột, hỗ trợ tiêu hóa và giảm các triệu chứng đầy bụng, tiêu chảy. Ngoài ra, nó còn có tác dụng bôi trơn hệ tiêu hóa, giúp giảm áp lực khi dạ dày làm việc. Tuy nhiên, cần tránh dùng táo khi đói vì có thể làm tăng axit trong dạ dày.
Sữa chua
Men vi sinh có thể bổ sung qua đường ăn uống, có hiệu quả rõ rệt trong việc cải thiện triệu chứng tiêu chảy do tác dụng phụ của kháng sinh, táo bón, rối loạn tiêu hóa…
Sữa chua có chứa hàm lượng lớn probiotic, các loại men vi sinh cực tốt cho hệ tiêu hóa. Probiotic giúp sản sinh lactase – chất có tác dụng tiêu diệt các vi khuẩn trong ruột gây hại sức khỏe và trung hòa vi khuẩn đường ruột, giúp hệ tiêu hóa khỏe mạnh và tăng cường miễn dịch cho cơ thể.
Có nguồn gốc từ sữa, sữa chua là nguồn cung cấp năng lượng và Protein có giá trị cao, giúp cơ thể bổ sung dưỡng chất cần thiết cho một ngày năng động. Sau những buổi tiệc tùng ngày Tết, bạn có thể nhâm nhi một hộp sữa chua để phục hồi sức sống và làm việc thêm hiệu quả. Ngoài ra, sữa chua còn cung cấp cho cơ thể nhiều vi chất cần thiết, ví dụ như các loại vitamin và khoáng chất, caxi, phôt pho, Kali,…
Không chỉ thế, do có nguồn gốc thiên nhiên, sữa chua còn là mặt nạ dưỡng da thần kỳ của chị em phụ nữ nhằm bù đắp nguồn dinh dưỡng hữu hiệu cho làn da trong những ngày oi nóng của thời tiết mùa Tết âm lịch. Mặt nạ sữa chua và yến mạch giúp se khít lỗ chân lông, hỗn hợp sữa chua và nước cốt chanh thì giúp trị mụn, mờ vết thâm, còn sữa chua kết hợp với khoai lang lại giúp trẻ hóa làn da.
Chuối
Tuy có một số quan niệm kiêng cữ ăn chuối vào ngày đầu năm, nhưng phần lớn là do những liên tưởng không có cơ sở khoa học. Ngược lại, theo chuyên gia dinh dưỡng, Chuối là loại trái cây rất tốt cho dạ dày.
Trái chuối có tác dụng chống rối loạn đường ruột hữu hiệu, ngoài ra nó cũng tốt cho những người bị bệnh đường ruột mạn tính hay làm giảm kích thích lớp màng dạ dày, không chỉ vậy, chuối còn chữa bệnh ợ nóng nhờ vào công dụng giúp giảm độ axit của nó.
Bổ sung chất xơ giúp chống tăng cân
Chất xơ tốt cho hệ tiêu hóa, làm giảm cholesterol, và ổn định đường huyết. Chất xơ tăng cảm giác no và có nhiều trong thức ăn chứa ít năng lượng, vì vậy giúp bạn điều chỉnh được cân nặng.
Thay vì chỉ ăn các loại thịt, cá nhiều dầu mỡ, có thể bổ sung vào thực đơn các món salad, rau xanh để tăng cường chất xơ, tốt cho hệ tiêu hóa và thúc đẩy quá trình trao đổi chất. Việc này giúp bữa ăn gia đình thêm phong phú, đỡ nhàm chán, lại bổ sung đủ dưỡng chất cho các thành viên từ ông bà, ba mẹ đến con cháu.
Ngày Tết, các loại bánh chưng, bánh tét có thành phần chính làm từ nếp, đậu xanh và thịt mỡ. Đây đều là những thực phẩm nhiều calo. Trung bình mỗi cái bánh chưng, bánh tét có đủ các nhóm chất dinh dưỡng đạm, béo, tinh bột. Mỗi 100 g bánh chưng cấp cho cơ thể khoảng 250 kcal. Tuy nhiên loại bánh này lại thiếu chất xơ. Với chị em muốn giữ dáng, có thể chọn ăn bánh chưng, bánh tét vào buổi sáng, hạn chế ăn vào chiều tối. Thay vào đó, hãy ăn những món nhẹ, nhiều chất xơ như salad, rau, trái cây, nước ép vào buổi chiều tối để bù lại chất xơ thiếu trong bữa ăn sáng. Các loại rau bạn nên ăn gồm có:
Dưa leo
Dưa leo là loại quả nông sản có chứa nhiều nước và các loại vitamin, khoáng chất tự nhiên như vitamin C, chất xơ, vitamin B1, vitamin B2, vitamin V3, vitamin B5, vitamin B6, folic acid, vitamin C, canxi, sắt, magie, phốt pho, kali, kẽm. Ăn dưa leo mỗi ngày là phương pháp tốt, hiệu quả và đơn giản nhất để bạn cung cấp dưỡng chất cho cơ thể, đặc biệt là nguồn cung cấp vitamin, khoáng chất tự nhiên phong phú, cần thiết.
Rau cần tây
Rau cần tây rất tốt sau những ngày ăn nhiều thịt mỡ do có hàm lượng dinh dưỡng phong phú giúp hỗ trợ cho sức khỏe. Cần tây còn chứa nhiều vitamin C – chất chống oxy hóa mạnh, giúp tăng sức đề kháng, bảo vệ da, tóc và các cơ quan khỏi sự lão hóa.
Cần tây cũng chứa nhiều phthalies có khả năng hạn chế cholesterol và chất coumarins giúp phòng tránh sự phát triển của tế bào ung thư. Trong cần tây còn có chất xơ cao trong cần tây làm giảm hấp thu chất béo, giảm tốc độ tăng đường huyết…
Măng tây
Măng tây chứa rất nhiều chất Rutin nên ăn măng tây giúp cơ thể cải thiện tuần hoàn máu bởi trong Tết có thể bạn đã dùng nhiều loại thức ăn dầu mỡ. Măng tây còn giúp “gia cố” các mạch máu và mao mạch, vì vậy rất hữu ích cho những người (đặc biệt là phụ nữ) bị giãn tĩnh mạch.
Măng tây chứa rất nhiều chất xơ nên có thể giải tán đám cholesterol gây phiền nhiễu có trong máu. Hơn nữa, măng tây có chứa nhiều saponin mà saponin lại có khả năng gắn kết với cholesterol ở đường tiêu hóa.
Bổ sung nước lọc, hạn chế rượu bia và nước ngọt có ga
Trong những buổi sum họp ngày Tết thường có chút rượu bia cho thêm phần rôm rả. Tuy vậy, bạn không nên lạm dụng quá nhiều chất uống có cồn! Không chỉ dễ gây mất kiểm soát đầu óc khi quá chén mà rượu bia còn gây nên các bệnh về gan, thận, dạ dày cũng như ảnh hưởng tới trí não. Đặc biệt, với Luật phòng chống tác hại của rượu bia đã được áp dụng từ đầu năm 2020 với mức phạt rất cao, chắc hẳn chúng ta sẽ có thêm động lực để hạn chế những loại chất uống có cồn này.
Bên cạnh đó, nước ngọt có ga cũng có nhiều hạn chế. Lượng đường trong nước ngọt gây béo phì, đầy bụng, giảm cảm giác thèm ăn cho những bữa chính.
Thay vào đó, hãy bổ sung thêm nước lọc cho cơ thể. Với chế độ ăn nhiều chất đạm của ngày Tết, cơ thể chúng ta rất cần được thanh lọc, thúc đẩy quá trình trao đổi chất, và nước chính là tác nhân lý tưởng. Nước không chỉ giúp giữ ẩm cho da trong bầu không khí khô, hanh của thời tiết dịp Tết, mà còn giúp mang lại cho bạn một cơ thể nhẹ nhàng, tinh thần sảng khoái.
Thực phẩm bổ sung
Những loại thực phẩm bổ sung không chỉ tiện lợi mà còn có hàm lượng chất dinh dưỡng được tính toán sao cho phù hợp với nhu cầu cơ thể của mỗi người. Việc sử dụng các loại sữa có bổ sung khoáng chất và vitamin là một giải pháp tốt cho dinh dưỡng cân bằng trong ngày Tết.
Trong những ngày lễ Tết, chế độ ăn uống, luyện tập, nghỉ ngơi, đi lại của nhiều người thường bị xáo trộn rất nhiều. Chúng ta có xu hướng ăn nhiều hơn bình thường những món ăn nhiều tinh bột, chất béo phổ biến dịp Tết. Ngoài ra, cũng có thể khó từ chối việc uống bia, rượu do tiếp khách. Đây là những nguyên nhân làm tăng chỉ số đường huyết ở người bình thường nói chung và với người bệnh tiểu đường lại càng nguy hiểm.
Để có sức khỏe tốt và bổ sung kịp thời các khoáng chất thiết yếu, giữ chỉ số đường huyết ổn định, bạn đừng quên uống mỗi ngày ít nhất 2 ly sữa tươi, do sữa tươi có khả năng khống chế hoạt tính của các enzyme hợp thành cholesterol, từ đó hạn chế cholestrol sinh ra.
Không chỉ có sữa tươi, trên thị trường, hiện có các loại sữa công thức có chứa axit béo thiết yếu không no MUFA, PUFA và đặc biệt chứa DHA không làm tăng mỡ máu và giảm cholesterol xấu, giúp hệ tim mạch khỏe mạnh. Ngoài ra còn có sự kết hợp của các vitamin A, C, E, vitamin nhóm B và các khoáng chất Magie, Kẽm, Selen giúp tăng cường sức đề kháng, giảm tình trạng mệt mỏi.
Riêng với người bệnh tiểu đường, cần chú ý nhiều hơn về chế độ dinh dưỡng điều độ trong những ngày Tết, để không khí vui vẻ được lan tỏa mà vẫn đảm bảo được sức khỏe. Và đừng quên uống mỗi ngày 2 ly sữa đặc chế dành cho người tiểu đường.