Tin tứcNhững cơn đau khớp dữ dội, sưng tấy tưởng chừng chỉ xuất hiện ở độ tuổi trung niên trở lên, giờ đây đang trở thành nỗi ám ảnh của không ít thanh niên. Hiện tượng "gout trẻ hóa" không chỉ là một xu hướng đáng lo ngại mà còn là một lời cảnh báo nghiêm túc về những thay đổi trong lối sống và chế độ ăn uống của xã hội hiện đại.
Vậy, điều gì đang thúc đẩy sự "trẻ hóa" bất thường này của bệnh gout, và chúng ta có thể làm gì để ngăn chặn nó?
Một nghiên cứu gần đây được công bố trên tạp chí Arthritis & Rheumatology đã chỉ ra sự gia tăng đáng kể tỷ lệ mắc bệnh gout ở nhóm tuổi dưới 40 trong vòng hai thập kỷ qua. Các nhà nghiên cứu đã phân tích dữ liệu từ hàng triệu bệnh nhân và phát hiện ra rằng, không chỉ số lượng ca bệnh trẻ tuổi tăng lên mà độ tuổi trung bình mắc bệnh gout lần đầu tiên cũng có xu hướng giảm.
Điều này đặt ra một câu hỏi cấp thiết: những yếu tố nào trong cuộc sống hiện đại đang góp phần "nuôi dưỡng" căn bệnh này ở những người trẻ tuổi?
"Thủ phạm" ẩn sau lối sống hiện đại:
Các nghiên cứu khoa học uy tín đã chỉ ra một số yếu tố chính liên quan đến sự "trẻ hóa" của bệnh gout, trong đó lối sống và chế độ ăn uống đóng vai trò trung tâm:
- Chế độ ăn uống "phương Tây hóa": Một nghiên cứu đăng trên New England Journal of Medicine đã chỉ rõ mối liên hệ chặt chẽ giữa việc tiêu thụ quá nhiều thực phẩm giàu purine (như thịt đỏ, nội tạng động vật, hải sản), đồ uống có đường (đặc biệt là nước ngọt chứa fructose) và rượu bia với nguy cơ tăng acid uric máu - nguyên nhân trực tiếp gây ra bệnh gout.
- Thừa cân và béo phì: Theo một nghiên cứu trên tạp chí The Lancet, tỷ lệ thừa cân và béo phì ở giới trẻ đang gia tăng đáng báo động. Tình trạng này không chỉ làm tăng sản xuất acid uric trong cơ thể mà còn làm giảm khả năng đào thải acid uric qua thận, tạo điều kiện thuận lợi cho sự hình thành các tinh thể urate gây viêm khớp.
- Lối sống ít vận động: Một nghiên cứu khác trên Annals of the Rheumatic Diseases đã chỉ ra rằng việc thiếu vận động thể chất có thể làm giảm chức năng thận và làm chậm quá trình chuyển hóa purine, dẫn đến tăng nồng độ acid uric trong máu. Công việc văn phòng, thời gian giải trí với các thiết bị điện tử khiến nhiều người trẻ ít vận động hơn, góp phần làm tăng nguy cơ mắc bệnh gout.
- Sử dụng thuốc và các bệnh lý nền: Một số loại thuốc (như thuốc lợi tiểu thiazide) và các bệnh lý nền (như tăng huyết áp, suy thận, rối loạn chuyển hóa lipid) cũng được chứng minh là có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh gout, và những tình trạng này đang có xu hướng xuất hiện ở độ tuổi trẻ hơn.
- Yếu tố di truyền: Mặc dù không phải là nguyên nhân trực tiếp, yếu tố di truyền cũng đóng một vai trò nhất định trong việc tăng tính nhạy cảm với bệnh gout. Nếu trong gia đình có người mắc bệnh gout, nguy cơ mắc bệnh ở thế hệ sau cũng có thể cao hơn, đặc biệt khi kết hợp với các yếu tố lối sống không lành mạnh.
"Lá chắn" phòng ngừa bệnh gout từ sớm
Nhận thức được những yếu tố nguy cơ và sự "trẻ hóa" của bệnh gout, việc chủ động phòng ngừa từ sớm trở nên vô cùng quan trọng. Dựa trên những bằng chứng khoa học, chúng ta có thể xây dựng một "lá chắn" vững chắc để bảo vệ sức khỏe của mình:
- Xây dựng chế độ ăn uống lành mạnh: Ưu tiên các loại thực phẩm tươi, ít purine như rau xanh, trái cây, ngũ cốc nguyên hạt. Hạn chế tối đa thịt đỏ, nội tạng động vật, hải sản (đặc biệt là tôm, cua, sò), đồ uống có đường và rượu bia. Uống đủ nước (2-2.5 lít mỗi ngày) để tăng cường đào thải acid uric.
- Duy trì cân nặng hợp lý: Tập luyện thể dục thể thao thường xuyên (ít nhất 30 phút mỗi ngày, 5 ngày một tuần) để đốt cháy calo, giảm mỡ thừa và cải thiện chức năng chuyển hóa.
- Tăng cường vận động: Dành thời gian cho các hoạt động thể chất như đi bộ, chạy bộ, bơi lội, yoga... để cải thiện sức khỏe tim mạch, tăng cường chức năng thận và hỗ trợ quá trình đào thải acid uric.
- Kiểm soát các bệnh lý nền: Nếu bạn có các bệnh lý như tăng huyết áp, suy thận, rối loạn lipid máu, hãy tuân thủ chặt chẽ phác đồ điều trị của bác sĩ để kiểm soát tốt tình trạng bệnh, từ đó giảm nguy cơ phát triển gout.
- Thận trọng khi sử dụng thuốc: Trao đổi với bác sĩ về các loại thuốc bạn đang sử dụng, đặc biệt là thuốc lợi tiểu, và cân nhắc lựa chọn các loại thuốc khác nếu có thể.
- Khám sức khỏe định kỳ: Việc kiểm tra sức khỏe định kỳ, bao gồm xét nghiệm acid uric máu, có thể giúp phát hiện sớm các dấu hiệu bất thường và có biện pháp can thiệp kịp thời.
