Đây là ca ghép thận thứ 23 được thực hiện tại bệnh viện. Nguồn tạng được nhận lần này do Trung tâm điều phối tạng khu vực phía Nam hỗ trợ, cụ thể là Bệnh viện Chợ Rẫy. Trước đó, đơn vị điều phối ghép các bộ phận cơ thể người Bệnh viện Chợ Rẫy nhận được thông tin tình nguyện hiến tạng từ mẹ của một bệnh nhân nữ, 25 tuổi, bị tai nạn lao động, té chấn thương sọ não nặng, chết não. Mẹ đã nén nỗi đau để hỗ trợ cho con gái mình thực hiện điều ước muốn cuối cùng của cô là có thể chia sẻ những phần cơ thể còn có chức năng của mình để cứu cho những người mắc các bệnh hiểm nghèo. Và may mắn thay, bé trai này đã nhận được một trong những phần quà vô giá mà cô gái đã để lại cho cuộc đời.
Bệnh nhi nam này sinh năm 2007, phát bệnh từ năm 2020 với chẩn đoán viêm cầu thận mạn, khả năng Xơ hóa cầu thận khu trú từng phần tiến triển, chưa loại trừ hoàn toàn bệnh thận IgA. Thời điểm được ghép thận, bệnh nhi đang được chạy thận nhân tạo tại Bênh viện Nhi Đồng 2. Trước đó, cha của bé có dự định cho thận, nhưng vì tuổi cao, lại là lao động duy nhất trong gia đình, với thu nhập khiêm tốn đến từ việc chạy xe ôm nên không thể hiến thận. Được biết, bệnh nhi được gia đình đăng ký vào danh sách chờ ghép thận từ người hiến chết não vào tháng 10/2020 nhưng vẫn chưa tìm được người hiến phù hợp. Đến ngày 20/8/2022, Bệnh viện Nhi đồng 2 nhận được tin báo có người hiến chết não từ Trung tâm điều phối Bệnh viện Chợ Rẫy. Sau khi hoàn tất các xét nghiệm tiền phẫu, khám chuyên khoa, đăng ký máu, chạy thận nhân tạo, sáng ngày 21/8, bệnh viện chính thức tiến hành thực hiện ca ghép thận. Sau phẫu thuật, chức năng thận của bệnh nhi dần cải thiện, bệnh nhi ăn uống lại từ ngày 1 sau mổ và hiện ăn uống tốt, xuất viện sau 2 tuần nằm viện. Dự kiến bệnh nhi có thể đi học lại sau 6 tháng.
Chia sẻ về những khó khăn trong quá trình thực hiện ca ghép thận từ người hiến chết não, Bác sĩ Chuyên khoa 2 Phan Tấn Đức, Trưởng khoa Thận Niệu, Bệnh viện Nhi Đồng 2 cho biết: “Trong trường hợp này, phát sinh vấn đề mạch máu. Hệ thống mạch máu do lấy ra thì hệ thống tĩnh mạch hơi phức tạp, thành ra phải xử lý cũng kéo dài hơn khoảng 45 phút so với một ca bình thường để xử lý trước khi ghép vào. Vấn đề chính trong sự thành công của ca phẫu thuật lần này là thành công trong chuyện điều phối giữa 3 bệnh viện và trong chuyện điều phối trao tạng. Thành công của điều phối này sẽ đưa tới những bệnh nhân thực sự cần thiết có nguồn tạng để ghép”.
Thuận lợi của ca ghép thận lần này nằm ở việc bệnh nhi đã lớn nên có sự tương thích với người hiến thận. Về vấn đề ghép tạng cho trẻ em, Giáo sư Trần Đông A, chuyên gia trong lĩnh vực ghép tạng cho biết khi thực hiện hiến tạng cho trẻ em thì đời sống của phần được ghép và người được ghép sẽ tốt hơn khi ghép tạng ở người lớn rất nhiều. Tuy nhiên, luật ở Việt Nam chưa cho phép những người dưới 18 tuổi được cho tạng, đây là điều hợp lý nhưng đối với người hiến đã chết não thì việc trao tạng ở tuổi càng nhỏ lại càng tốt. Việc ghép tạng với người cho chết não đang là khuynh hướng của toàn thế giới. Việt Nam cũng đã tiếp cận với hình thức ghép tạng này. Tuy nhiên, thống kê đến thời điểm hiện tại, nước ta đã thực hiện ghép tạng trên 6.500 bệnh nhân nhưng số người cho chết não chỉ khoảng 5%.
Về những điều kiện cấu thành nên sự thành công của việc ghép tạng, Giáo sư Trần Đông A chia sẻ phải có đủ 4 điều kiện: “Một là y tế công cộng, mọi người phải biết về sự cần thiết của ghép tạng. Hai là, y học phải có ê kíp ghép phải thuận dụng về mọi mặt mà người ta ví như là một dàn nhạc giao hưởng, ai cũng quan trọng như ai hết. Thứ ba là mình đang thiếu về luật pháp. Thứ tư là khoa học xã hội, tức là các cơ quan truyền thông phải đồng hành cùng thì các chương trình ghép tạng mới thành công”.
Trước sự thành công của ca ghép thận sau thời gian dài chờ đợi, bà Nguyễn Thị Thục, Phụ huynh của bệnh nhi được ghép thận không khỏi nghẹn ngào nhớ lại: “Hồi kia mỗi lần uống nước là nó khóc, nói chết cho rồi đi chứ sống chi vầy. Thành ra tôi cũng nhịn uống luôn. Thấy con mình không uống được mình đâu có uống được. Giờ mừng không biết sao để nói nữa”.
Bệnh viện Nhi Đồng 2 hiện nay là bệnh viện Nhi khoa duy nhất tại khu vực phía Nam làm công tác ghép gan; ghép thận và ghép tế bào gốc. Cùng với Trung tâm Điều trị Kỹ thuật cao bắt đầu khởi công được xây dựng là cơ sở để hình thành và phát triển Trung tâm Ghép tạng, Phẫu thuật và Hồi sức cấp cứu Nhi khoa chuyên sâu cho các tỉnh, thành phía Nam, tạo điều kiện để cứu chữa cho rất nhiều bệnh nhi không may mắc bệnh hiểm nghèo trong tương lai.
