Thuốc tránh thai là tên gọi chung cho những loại thuốc được sử dụng để ngăn ngừa, ngăn chặn hoặc phòng tránh việc mang thai khi có quan hệ tình dục. Đây là một trong những phương pháp an toàn và hiệu quả với những ai chưa muốn sinh con.
Các thành phần trong thuốc tránh thai sẽ ngăn cản sự tiếp xúc của tinh trùng với trứng. Đồng thời, thuốc tránh thai cũng chứa hormone ngăn chặn sự rụng trứng của phụ nữ, làm co thắt cổ tử cung khiến trứng không thể làm tổ... Ngoài ra, thuốc tránh thai còn được sử dụng để điều hòa kinh nguyệt.
Các loại thuốc tránh thai hiện nay được phân loại theo cơ chế tác dụng của thuốc và hình thức sử dụng.
1. Phân loại theo cơ chế hoạt động của thuốc tránh thai
Bất kỳ loại thuốc nào đưa vào cơ thể chúng ta cũng sẽ hoạt động theo một cơ chế nhất định. Dựa vào cơ chế hoạt động người ta đã phân loại thuốc tránh thai theo 3 loại sau:
1.1 Thuốc ức chế buồng trứng rụng trứng
Thuốc tránh thai có chứa hormone sinh dục từ bên ngoài đưa vào cơ thể để ức chế cơ thể tiết ra ovetrin, từ đó ức chế sự điều tiết ra FSH và metakentrin, đồng thời cũng ức chế buồng trứng rụng trứng nên giúp ngừa thai.
1.2 Thuốc làm biến đổi niêm dịch ở cổ tử cung
Đây là loại thuốc tránh thai có chứa progestin khiến tuyến thể ở cổ tử cung bị ảnh hưởng trở nên đặc dính, làm cho tinh trùng không thể qua được và không gặp trứng, từ đó có tác dụng tránh thai.
Thuốc làm biến đổi niêm dịch cổ tử cung có tác dụng ngăn chặn viêc tinh trùng gặp trứng (Nguồn: Internet)
1.3 Thuốc làm thay đổi hình thái màng trong tử cung
Thuốc tránh thai loại này có chứa progestin và estrogen từ bên ngoài đưa vào và không có tính quy luật giống progestin và estrogen được cơ thể sản xuất ra trong thời kỳ kinh nguyệt bình thường. Điều này đã khiến cho màng trong tử cung phát dục không tốt, dẫn đến việc trứng không thể làm tổ trong tử cung, từ đó ngăn ngừa việc mang thai.
2. Phân loại theo hình thức sử dụng
Theo hình thức sử dụng, thuốc tránh thai được chia thành 2 loại cơ bản là thuốc tránh thai sử dụng hàng ngày và thuốc tránh thai khẩn cấp:
2.1 Thuốc tránh thai hàng ngày
Là một trong các loại thuốc tránh thai được sử dụng phổ biến nhất hiện nay. Thuốc tránh thai hàng ngày được chia thành 2 loại:
- Loại vỉ thuốc 28 viên: Thành phần bên trong chứa cả 2 hormone estrogen và progesterone. Dùng để uống mỗi ngày, ngày dùng 1 viên, uống hết vỉ này sẽ chuyển sang vỉ khác. Lưu ý: với loại thuốc tránh thai có 28 viên, sẽ có 7 viên là viên kết hợp hỗ trợ, chỉ chứa đường hoặc sinh tố sắt, không chứa thành phần tránh thai.
- Loại vỉ thuốc 21 viên: Thành phần bên trong chỉ chứa estrogen. Dùng để uống mỗi ngày, ngày dùng 1 viên, uống hết vỉ, ngưng 7 ngày cho hết chu kỳ rồi mới chuyển sang vỉ khác.
Khi sử dụng thuốc tránh thai hàng ngày, chị em cần phải nhớ uống đều đặn mỗi ngày theo hướng dẫn của bác sĩ hoặc trên bao bì để đạt được hiệu quả cao. Việc quên uống thuốc ngừa thai có thể khiến cho chị em gặp phải tình trạng mang thai ngoài ý muốn.
2.2 Thuốc tránh thai khẩn cấp
Thuốc tránh thai khẩn cấp là loại thuốc chỉ dành riêng cho việc phòng ngừa mang thai ngoài ý muốn trong những trường hợp không sử dụng bất kỳ biện pháp bảo vệ nào, bao cao su bị rách, vòng tránh thai bị tuột khỏi tử cung, chưa muốn có thai hoặc bị cưỡng bức..
Thuốc tránh thai khẩn cấp có tác dụng ngăn cản sự rụng trứng ngay lập tức (Nguồn: Internet)
Thuốc tránh thai này cũng chứa hormone sinh dục nữ progestin, tuy nhiên, hàm lượng kích thích tố progestin trong thuốc tránh thai khẩn cấp cao hơn nhiều lần so với thuốc tránh thai hàng ngày nên có tác dụng ngăn cản sự rụng trứng ngay lập tức, tránh dẫn đến việc thụ thai.
Thuốc tránh thai khẩn cấp có mấy loại?
Có rất nhiều các loại thuốc tránh thai khẩn cấp của nhiều hãng khác nhau được bán trên thị trường nhưng nhìn chung thuốc tránh thai khẩn cấp chỉ chia thành 2 loại: thuốc 1 viên và thuốc 2 viên.
Xét về thời gian tác dụng, thuốc tránh khẩn cấp phân thành 3 loại:
- Thuốc tránh thai khẩn cấp loại 36 giờ: Cần uống thuốc trong vòng 36 giờ sau khi có quan hệ mà không sử dụng biện pháp bảo vệ.
- Thuốc tránh thai khẩn cấp loại 72 giờ: Nếu sử dụng viên uống 1 viên duy nhất thì uống trong vòng 72 giờ sau khi quan hệ. Nếu sử dụng loại 2 viên thì viên đầu tiên sẽ uống trong vòng 72 giờ, viên thứ 2 uống cách viên thứ nhất 12 giờ.
- Thuốc tránh thai khẩn cấp loại 120 giờ: Đối với thuốc tránh thai 120 giờ, chị em có thể uống sau 120 giờ khi giao hợp. Thuốc có tác dụng tránh thai trong vòng 5 ngày. Tuy nhiên, để đạt hiệu quả cao chị em nên uống càng sớm càng tốt.
Lưu ý: Khi sử dụng thuốc tránh thai khẩn cấp cần ghi nhớ kỹ thời gian và liều lượng dùng. Không lạm dụng thuốc tránh thai khẩn cấp quá nhiều, chỉ nên uống tối đa 2 lần/tháng và mỗi lần cách nhau 1 tuần để đảm bảo an toàn sức khỏe.
Hiện nay, các loại thuốc tránh thai đều có bán tại các cửa hàng thuốc cũng như tại các bệnh viện có sản khoa. Cần nhớ, thuốc tránh thai không phòng tránh được các bệnh lây truyền qua đường tình dục và HIV/AIDS, do đó, ngoài sử dụng thuốc tránh thai nên sử dụng bao cao su để vừa có tác dụng ngừa thai vừa giúp phòng ngừa bệnh lây truyền qua đường tình dục.
