Ngày nay, nhiều bằng chứng khoa học đã cho thấy, nuôi con bằng sữa mẹ hoàn toàn sẽ đảm bảo cho sự phát triển toàn diện của trẻ, bởi sữa mẹ là thức ăn lý tưởng nhất dành cho trẻ. Vì thế, trong giai đoạn cho con bú, chế độ dinh dưỡng sau sinh của mẹ sẽ ảnh hưởng rất nhiều đến sức khỏe của con.
Dinh dưỡng trong giai đoạn cho con bú quan trọng như thế nào?
Chế độ dinh dưỡng sau sinh đóng vai trò vô cùng quan trọng trong quá trình phát triển của trẻ. Chế độ dinh dưỡng tốt của người mẹ sẽ đảm bảo đủ lượng sữa nuôi con.
Thành phần sữa mẹ nói chung là tương đối đầy đủ các dưỡng chất và nguồn năng lượng dự trữ của người mẹ luôn được huy động để sản xuất sữa khi cần, tuy nhiên nhiều nghiên cứu khẳng định dinh dưỡng của người mẹ có ảnh hưởng nhất định đến một số vi chất cũng như lượng sữa tiết ra. Nếu chế độ ăn của bà mẹ thiếu vitamin và khoáng chất thì các vitamin và khoáng chất này cũng sẽ thiếu trong sữa của người mẹ đó.
Mẹ sau sinh cần được cung cấp dinh dưỡng đầy đủ (Nguồn: Internet)
Do đó TS, BS Lê Văn Hiền (BV Quốc tế Hạnh Phúc) cho rằng, nếu như trong giai đoạn mang thai mẹ bầu rất chú trọng về chế độ dinh dưỡng và dùng thuốc uống bổ sung thì trong giai đoạn sau sinh cũng cần phải được tiếp tục duy trì, bởi vì các dưỡng chất mẹ cung cấp sẽ được hấp thu vào sữa mẹ và chuyển qua cho em bé để giúp trẻ được bổ sung đầy đủ hơn.
Dinh dưỡng sau sinh và những điều mẹ cần lưu ý
-
Những chất cần bổ sung trong giai đoạn cho con bú
Nếu như khi mang thai mẹ bầu thường bổ sung các vitamin, DHA, canxi và sắt, thì sau khi sinh bạn vẫn phải tiếp tục duy trì uống các loại thuốc có chứa canxi, sắt, vitamin.... Bởi vì ngoài việc cung cấp đầy đủ dưỡng chất cho con thì những khoáng chất, vitamin này còn giúp bạn:
- Ngăn ngừa tình trạng thiếu máu: Sản phụ sau khi sinh thường sẽ mất khá nhiều máu, ít nhất là 200 - 500ml máu (chưa kể đến tình trạng băng huyết), do đó việc bổ sung chất sắt sẽ giúp mẹ bầu không bị thiếu máu.
- Ngăn ngừa loãng xương: Người mẹ mang thai cũng như sau khi sinh sẽ rất dễ bị thiếu canxi, nếu như mẹ bầu không bổ sung canxi sẽ làm tăng nguy cơ bị loãng xương.
- Giảm tình trạng trầm cảm sau sinh: Nhiều nghiên cứu đã chứng minh, một trong những yếu tố giúp ngăn ngừa, giảm bớt các triệu của chứng rối loạn trầm cảm sau sinh đó là chất DHA, những axit béo không no sẽ giúp làm giảm cũng như ngăn ngừa tình trạng trầm cảm.
Do vậy, phụ nữ sau khi sinh nên lưu ý sử dụng 3 loại thuốc này trong giai đoạn cho con bú. Với những loại thuốc bổ sung dưỡng chất cho cơ thể bạn có thể sử dụng theo toa thuốc hướng dẫn của bác sĩ hoặc cũng có thể sử dụng tiếp tục các loại thuốc đã dùng trong giai đoạn mang thai.
Trường hợp bác sĩ không kê toa thì bạn có thể tự mua uống, tuy nhiên cần lưu ý với những người bị rối loạn trầm cảm sau sinh thì cần sử dụng thuốc theo chỉ định của bác sĩ kết hợp với việc điều trị.
-
Sử dụng thuốc trong giai đoạn cho con bú cần lưu ý điều gì?
Đối với những người phụ nữ đang trong giai đoạn con bú khi dùng bất cứ loại thuốc điều trị nào cũng cần phải có ý kiến của bác sĩ.
Ngoài ra, khi sản phụ thăm khám bất cứ vấn đề gì, ví dụ như về sức khỏe răng miệng, các bệnh đường hô hấp, hoặc cảm hay sốt… thì cũng đều cần phải thông báo với bác sĩ việc đang cho con bú để được kê toa những loại thuốc không làm ảnh hưởng đến lượng sữa cho con.
Trường hợp, người mẹ bắt buộc phải sử dụng các loại thuốc có thể gây ảnh hưởng đến lượng sữa như các nội tiết tố estrogen, thuốc kháng sinh... thì bạn cần phải vắt sữa ra và cho bé bú trước khi bạn uống thuốc.
-
Kiêng khem sau sinh có nên không?
Theo truyền thống các bà mẹ sau sinh thường được ăn những món đơn điệu như thịt kho khô mặn, canh đu đủ chân giò... Tuy nhiên, theo TS, BS Lê Văn Hiền, phụ nữ sau sinh thường có nguy cơ bị cao huyết áp, tiền sản giật nhiều, do đó việc ăn quá mặn có thể dẫn đến tình trạng cao huyết áp.
Mẹ sau sinh nên ăn đa dạng thực phẩm (Nguồn: Internet)
Ngoài ra, khi sản phụ chỉ tập trung ăn một vài món liên tục sẽ không thể cung cấp đủ dưỡng chất cho cơ thể, từ đó khiến con bị thiếu chất dinh dưỡng, ảnh hưởng đến quá trình phát triển lâu dài.
Do đó, dinh dưỡng cho phụ nữ sau sinh tốt nhất là phải đầy đủ các chất dinh dưỡng và phải đa dạng các món ăn để cơ thể người mẹ có thể tiết ra được nhiều sữa đủ dưỡng chất.
Tuy nhiên cần lưu ý, trong các món ăn của mẹ sau sinh không nên sử dụng các loại gia vị quá nồng, quá cay hay sử dụng các loại thức uống như cà phê, trà….vì chúng có thể khiến trẻ "chê" sữa và bỏ bú mẹ.
-
Làm thế nào để sữa mẹ không bị thiếu?
Theo TS, BS Lê Văn Hiền, sữa mẹ nhiều hay ít thường sẽ phụ thuộc vào 4 yếu tố:
- Giấc ngủ và tâm lý của người mẹ: Nếu bạn bị mất ngủ, bị stress sẽ dễ bị mất sữa. Thông thường khi người mẹ ngủ đủ giấc, thoải mái, nghỉ ngơi tốt thì chất prolactin sẽ được tiết ra để tạo ra sữa. Nếu người mẹ bị stress, căng thẳng, mất ngủ chất prolactin không thể tiết ra, từ đó sẽ dẫn đến việc mất sữa.
- Dinh dưỡng: Để nguồn sữa mẹ dồi dào, sau khi sinh bạn cần ăn uống đa dạng và đầy đủ các nhóm chất, ví dụ như chất protip, luxip, lipid...đẻ tạo ra nguồn sữa.
- Uống nhiều nước: Vì sữa là nước nên nếu bạn uống ít nước thì sữa mẹ cũng sẽ không được tạo ra nhiều.
- Cho con bú: Cho con bú sẽ kích thích sữa tiết ra. Nếu trẻ không được bú mẹ thường xuyên hoặc bé bú không hết sữa sẽ khiến bầu vú lúc nào cũng trong trạng thái căng đầy, khó tạo ra sữa mới. Vì thế các mẹ cần lưu ý, nên cho con bú thường xuyên và bú cạn sữa mới ngừng. Nếu có quá nhiều sữa bạn có thể vắt sữa mẹ trữ đông và cho bé dùng dần.
Nhìn chung, chế độ dinh dưỡng cho mẹ sau sinh cần bổ sung đầy đủ dưỡng chất cho cơ thể bằng thực phẩm, thuốc uống bổ sung. Đồng thời cần bỏ ngay thói quen kiêng khem quá mức vì nó sẽ khiến trẻ không được cung cấp đủ dưỡng chất, gây cản trở sự phát triển về thể chất và trí não của trẻ về sau.
Bạn có thể nghe lại phần tư vấn của bác sĩ tại audio bên dưới: