Tin tức1. Ké đầu ngựa là cây gì?
Ké đầu ngựa có tên khoa học là Xanthium strumarium, là một loài thực vật trong họ Cúc. Loại cây này còn có tên gọi khác là thương nhĩ tử, xương nhĩ, thương nhĩ, phắt ma.
Ké đầu ngựa là loại cây thảo, sống hàng năm, cao từ 50 - 80cm, ít phân cành. Cây có thân hình trụ, cứng, có khía, màu lục, đôi khi điểm những chấm màu nâu tím, có lông cứng. Lá mọc so le, hình tam giác, mép khía răng không đều, có lông ngắn và cứng ở hai mặt. Cụm hoa mọc ở đầu cành hoặc kẽ lá, màu lục nhạt. Quả bế đôi, hình trứng, có sừng nhọn ở đầu và phủ đầy gai góc.
Ké đầu ngừa là loại cây mọc hoang dã khắp nơi (Nguồn: Internet)
Đây là một loại cây mọc hoang dã khắp nơi, thường thấy nhiều ở các bãi đất hoang, bờ ruộng, bờ đường. Các bộ phận thường dùng làm thuốc của ké đầu ngựa là toàn bộ phần trên mặt đất và quả khô già.
2. Thành phần hóa học và công dụng của ké đầu ngựa
Theo tài liệu Cây thuốc trị bệnh thông dụng của TS Võ Văn Chi, trong những nghiên cứu về ké đầu ngựa, các nhà khoa học đã phát hiện trong quả quá ké đầu ngựa có chứa chất béo, alcaloid, saponin, nhựa và vitamin C. Toàn cây có chứa i-ốt. Một số nghiên cứu khác cũng cho thấy, quả ké đầu ngựa có tác dụng kháng khuẩn, chống viêm, giảm đau, giảm ho, ức chế miễn dịch (chống dị ứng)...
Trong y học cổ truyền, ké đầu ngựa được gọi là Thương nhĩ tử, có vị hơi đắng, tính mát. Tác dụng của ké đầu ngựa giúp tán phong, trừ thấp, thường dùng để chữa trị phong hàn, đau đầu, phong thấp, tay chân đau co rút, đau khớp, mũi chảy nước, mề đay lở ngứa. Ngoài ra, công dụng của ké đầu ngựa còn được dùng để chữa bướu cổ, đau răng, mụn nhọt, nấm tóc, hắc lào, kiết lỵ.
Liều lượng ké đầu ngựa thường dùng là từ 6 – 12g mỗi ngày, dưới dạng thuốc sắc, cao. Ngoài ra, quả ké đầu ngựa có thể sao vàng, tán bột hoặc luyện viên uống ngày 2g.
3. Một số bài thuốc từ ké đầu ngựa
Ké đầu ngựa có thể dùng theo 2 cách là: dùng độc vị (chỉ dùng quả ké đầu ngựa) hoặc phối hợp với một số vị thuốc khác để điều trị bệnh. Dưới đây là một số bài thuốc có sự kết hợp ké đầu ngựa với các vị thuốc khác.
Ké đầu ngựa là vị thuốc giúp chữa một số bệnh thông thường (Nguồn: Internet)
3.1 Trị tuyên phế (giúp hô hấp), thông mũi
- Bài thuốc 1: Ké đầu ngựa 8g, tân di 8g, bạch chỉ 12g, bạc hà 4g. Sắc uống. Dùng để chữa chứng bệnh phổi chứa thấp trọc, khi chất đục đi ngược lên lỗ mũi gây tắc không thông, chảy nước mũi, viêm mũi, viêm xoang mũi.
- Bài thuốc 2: Ké đầu ngựa 20g, bạch chỉ 6g, hoàng kỳ 30g, kinh giới 10g, tế tân 4g, gạo tẻ 60g, đường trắng lượng thích hợp. Đem các dược liệu sắc lấy nước, cho vào nấu với gạo tẻ, khi cháo chín cho thêm đường. Ngày ăn 1 lần, đợt 7 - 10 ngày. Dùng cho các trường hợp bị viêm xoang mũi họng, đau nhức đầu tắc mũi, ngạt mũi.
- Bài thuốc 3: Chi tử 20g, bạc hà 6g, ké đầu ngựa 12g, tân di 12g. Các dược liệu cùng tán vụn, đem pha hãm cùng với chè uống ngày 1 ấm. Đợt dùng 7 - 20 ngày. Dùng cho các trường hợp viêm mũi xuất tiết, đờm đặc vàng, niêm mạc mũi sưng phù nề, đau đầu, đau vùng cánh mũi.
3.2 Tiêu phong, khỏi ngứa
- Bài thuốc 1: Ké đầu ngựa 8g, địa phu tử 8g. Sắc uống. Dùng trong trường hợp lên sởi, ngứa phát ban, mụn lở loét.
- Bài thuốc 2: Ké đầu ngựa 10g, kinh giới 12g, kim ngân 10g, sài hồ 10g, bồ công anh 10g, bạc hà 8g, cam thảo nam 6g. Sắc uống. Dùng cho các chứng bệnh ngứa nổi ban, mụn, ngứa ngáy ngoài da.
3.3 Chữa viêm xoang
- Bài thuốc: Ké đầu ngựa 12g, bạc hà 6g, thương truật 8g, kim ngân hoa 12g, bồ công anh 12g, cam thảo 4g… (nếu dùng cho trẻ em thì giảm số lượng tùy theo tuổi và sức khỏe của trẻ). Sắc uống ngày 1 thang.
3.4 Chữa mụn nhọt
- Bài thuốc: Ké đầu ngựa 12g, sài đất 16g, bồ công anh 12g, kim ngân hoa 12g… Sắc uống ngày 1 thang.
3.5 Chữa dị ứng
- Bài thuốc: Ké đầu ngựa 15g, khổ sâm 8g, hoàng cầm 8g, chi tử 8g, phòng phong 8g, cam thảo 4g, sinh địa 12g… Sắc uống ngày 1 thang.
Lưu ý: Người mắc chứng huyết hư hay đau đầu thì không được dùng ké đầu ngựa. Ngoài ra, trong quả ké đầu ngựa có độc ở gai, do đó cần phải sao cháy loại bỏ hết gai trước khi dùng. Thuốc đã bào chế chỉ sử dụng trong 30 ngày.
