Tin tứcTrong thời đại số hóa, điện thoại thông minh, máy tính bảng và laptop đã trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống. Tuy nhiên, ít ai nhận ra rằng ánh sáng xanh phát ra từ các thiết bị này có thể ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe đôi mắt, gây ra nhiều vấn đề từ giấc ngủ đến thị lực.
Ánh sáng xanh thuộc phần quang phổ nhìn thấy, có bước sóng ngắn (400-495 nm) và năng lượng cao. Nguồn phát chính trong tự nhiên là ánh sáng mặt trời, nhưng trong đời sống hiện đại, các thiết bị điện tử và đèn LED cũng phát ra một lượng đáng kể.
Một trong những tác động được biết đến rộng rãi nhất của ánh sáng xanh là khả năng ức chế sản xuất melatonin, hormone đóng vai trò then chốt trong việc điều hòa chu kỳ giấc ngủ - thức (nhịp sinh học) của cơ thể.
Theo các nghiên cứu, bao gồm cả những tổng quan trên Harvard Health Publishing đã chứng minh rằng việc tiếp xúc với ánh sáng xanh vào buổi tối, đặc biệt là trong vòng 2-3 giờ trước khi đi ngủ, có thể làm trì hoãn việc giải phóng melatonin, khiến chúng ta khó đi vào giấc ngủ, giảm chất lượng giấc ngủ và gây ra tình trạng mệt mỏi, uể oải vào ngày hôm sau.
Tuy nhiên, những tác động tiêu cực của ánh sáng xanh không chỉ dừng lại ở giấc ngủ. Các nghiên cứu khoa học gần đây đang ngày càng làm sáng tỏ những nguy cơ tiềm ẩn đối với sức khỏe trực tiếp của đôi mắt.
Việc tiếp xúc kéo dài với ánh sáng xanh có thể gây tổn thương các tế bào nhạy cảm trong võng mạc.Một nghiên cứu trên tạp chí "International Journal of Molecular Sciences" (năm 2023) cho thấy ánh sáng xanh kích thích sản sinh các gốc tự do, dẫn đến stress oxy hóa và làm hỏng các tế bào này.
Hậu quả là tăng nguy cơ mắc các bệnh lý như thoái hóa điểm vàng liên quan đến tuổi tác (AMD), một trong những nguyên nhân hàng đầu gây mất thị lực không hồi phục.
Gia tăng tật khúc xạ, đặc biệt là cận thị ở trẻ em. Trẻ em có nguy cơ cao hơn đối với tác động của ánh sáng xanh do cấu trúc mắt chưa phát triển hoàn thiện. Thủy tinh thể của trẻ hấp thụ ít ánh sáng xanh hơn, cho phép nhiều ánh sáng này tiếp cận võng mạc hơn.
Tiếp xúc liên tục với màn hình kỹ thuật số có thể dẫn đến hội chứng thị giác màn hình, biểu hiện qua các triệu chứng như mỏi mắt, khô mắt, đau mắt và khó tập trung. Nguyên nhân chính là do ánh sáng xanh làm tăng độ tương phản và gây căng thẳng cho mắt.
Cách bảo vệ đôi mắt khỏi ánh sáng xanh
Trong bối cảnh công nghệ ngày càng xâm nhập sâu rộng vào cuộc sống, việc chủ động bảo vệ đôi mắt khỏi tác động tiêu cực của ánh sáng xanh trở nên vô cùng quan trọng. Dưới đây là những biện pháp thiết thực mà bạn có thể áp dụng.
Điều chỉnh thói quen sử dụng thiết bị điện tử
- Tuân thủ quy tắc 20-20-20: Cứ sau 20 phút nhìn màn hình, nên nghỉ ngơi ít nhất 20 giây và nhìn vào một vật ở khoảng cách 6 mét (20 feet) để giảm căng thẳng cho mắt.
- Giữ khoảng cách hợp lý: Đặt màn hình ở khoảng cách từ 45cm đến 70cm và điều chỉnh độ nghiêng phù hợp để giảm độ chói và căng thẳng cho mắt.
- Hạn chế sử dụng thiết bị trước khi ngủ: Tránh nhìn vào màn hình sáng trong 2 đến 3 giờ trước khi đi ngủ để bảo vệ chu kỳ sinh học và chất lượng giấc ngủ.
Sử dụng công cụ hỗ trợ
- Bộ lọc ánh sáng xanh: Cài đặt các ứng dụng hoặc sử dụng bộ lọc màn hình để giảm lượng ánh sáng xanh phát ra từ các thiết bị.
- Kính lọc ánh sáng xanh: Sử dụng kính mắt có khả năng lọc ánh sáng xanh để giảm tác động tiêu cực đến mắt.
Bổ sung dinh dưỡng bảo vệ mắt
- Lutein và Zeaxanthin: Đây là hai carotenoid có khả năng hấp thụ ánh sáng xanh và bảo vệ võng mạc khỏi stress oxy hóa. Chúng có nhiều trong các loại rau xanh đậm như cải bó xôi, cải xoăn, cũng như trong trứng và một số loại trái cây màu vàng cam. Việc bổ sung đầy đủ hai chất này giúp giảm nguy cơ thoái hóa điểm vàng và duy trì sức khỏe mắt.
- Thực phẩm chức năng: Trong trường hợp chế độ ăn không cung cấp đủ, có thể xem xét sử dụng các sản phẩm bổ sung chứa Lutein và Zeaxanthin sau khi tham khảo ý kiến chuyên gia y tế.
