Bác sĩ Lê Văn Nhân (Phó Giám đốc Trung tâm Y tế dự phòng TPHCM) cho biết, thừa cân, béo phì để lại nhiều hậu quả nặng nề cho sức khỏe. Khi mỡ tập trung nhiều ở gan, thận, tim,…sẽ làm suy giảm các chức năng, đặc biệt là gây ra các vấn đề về chuyển hóa như tiểu đường, cholesterol trong máu, cao huyết áp, xơ vữa động mạch,…Chính vì vậy, việc giảm cân là điều cần thiết đối với những bệnh nhân thừa cân, béo phì. Tuy nhiên, hãy thận trọng với việc giảm cân bằng thuốc.
1. Tác hại của thuốc giảm cân
Theo bác sĩ Nhân, hiện nay trên thế giới có nhiều loại thuốc, thực phẩm chức năng có tác dụng giảm cân. Mỗi sản phẩm đều có cơ thế tác dụng khác nhau. Không thể phủ nhận tác dụng của thuốc giảm cân, tuy nhiên nếu dùng các loại thuốc giảm cân siêu tốc, bạn có thể gặp phải những tác hại sau đây:
1.1 Làm rối loạn các chức năng gan, thận
Bác sĩ Nhân cho biết, hầu hết các loại thuốc giảm cân đều có cơ chế làm mất nước cơ thể thông qua 2 con đường:
- Một là con đường đại tiện, thuốc làm cho người dùng bị tiêu chảy liên tục.
- Hai là đường tiểu, thuốc làm cho người dùng đi tiểu thường xuyên.
Khi tiểu và đại tiện nhiều sẽ khiến cơ thể mất nước, giảm tuần hoàn, giảm trao đổi chất và lọc thận. Từ đó có thể làm rối loạn ion (mất natri hoặc clo), dẫn đến rối loạn chức năng gan, chức năng thận, ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa và tim mạch, thậm chí là thần kinh.
Thuốc giảm cân hầu hết đều có tác dụng phụ (Nguồn: Internet)
1.2 Da nhăn và chảy xệ
Những người béo phì thường khiến da giãn nở theo cơ thể, do đó, nếu giảm cân nhanh sẽ khó tránh khỏi tình trạng da bị nhăn nheo và chảy xệ.
1.3 Gặp các tác dụng phụ
Bác sĩ Nhân cũng nhấn mạnh, không có loại thuốc nào mà không có tác dụng phụ. Các loại thuốc giảm cân có bán trên thị trường hiện nay là Orlistat, Sibutramine, Rimonabant, Metformin, Exenatide…Cơ chế giảm cân của các loại thuốc này đều khác nhau nhưng có thể gây ra các tác dụng phụ như:
- Thuốc làm cho cơ thể không tiêu thụ chất béo nên trong phân thường còn nguyên chất béo, điều này dẫn đến tình trạng táo bón, phân có chất nhầy, có mỡ,…và có khoảng 7 – 10% người dùng đại tiện không tự chủ.
- Vì không hấp thu được chất béo nên cơ thể không hấp thu được các chất hòa tan trong dầu như vitamin A, vitamin D, vitamin E, từ đó dẫn đến tình trạng thiếu chất.
- Mất ngủ, buồn nôn, chướng bụng, khô miệng, táo bón, tiêu chảy, ảnh hưởng đến tim mạch, huyết áp,…là những tác dụng phụ của thuốc giảm cân khi sử dụng lâu dài.
- Sử dụng thuốc giảm cân lâu dài, đặc biệt là thuốc Metformin sẽ gây nhiễm toan trong máu, giảm hấp thu vitamin B12, dẫn đến thiếu máu vì vitamin B12 là nguyên liệu cấu tạo nên hồng cầu.
- Đau đầu, chóng mặt, thay đổi tính tình, trầm cảm…cũng là những tác dụng phụ thường gặp của thuốc giảm cân.
Bác sĩ Nhân cho biết, có một số loại thuốc giảm cân có hiệu quả nhanh nhưng lại có tác dụng phụ quá lớn nên hiện nay các loại thuốc này đã được rút khỏi thị trường.
Nhìn chung, muốn giảm cân hiệu quả, các bác sĩ hoặc chuyên gia thường cho bệnh nhân sử dụng 2 phương pháp đó là dùng thuốc và không dùng thuốc. Dùng thuốc cũng là một biện pháp giảm cân hiệu quả, tuy nhiên bạn nên sử dụng theo chỉ định của bác sĩ hoặc chuyên gia để hạn chế các tác dụng phụ ảnh hưởng đến sức khỏe.
2. Các tiêu chí để giảm cân an toàn
Theo bác sĩ Nhân, dù bạn áp dụng phương pháp giảm cân nào thì hãy đảm bảo những tiêu chí sau đây để vừa giảm cân hiệu quả vừa an toàn cho sức khỏe:
Cân bằng chế độ dinh dưỡng để giảm cân hiệu quả và an toàn (Nguồn: Internet)
- Giữ tâm lý vui vẻ, không mặc cảm vì cơ thể quá cân.
- Lập bảng theo dõi cân nặng, số đo các vòng và đo huyết áp thường xuyên.
- Chú ý cân bằng dinh dưỡng, giảm đường bột, giảm mỡ và tăng cường chất xơ, vitamin.
- Chia nhỏ các bữa ăn trong ngày để cơ thể dễ dàng hấp thu và chuyển hóa, từ đó tránh được tình trạng dư thừa.
- Ăn chậm, nhai kỹ để tiêu hóa thức ăn dễ dàng, tránh tăng trọng lượng và tích mỡ.
- Đảm bảo uống đủ nước mỗi ngày (tùy theo thời tiết và lịch trình vận động).
- Tránh hút thuốc lá, uống rượu bia.
- Đến gặp các chuyên gia dinh dưỡng hoặc bác sĩ để được kê toa thuốc hay các loại thực phẩm chức năng hiệu quả mà ít tác dụng phụ nhất. Tuyệt đối không tự ý dùng thuốc giảm cân để tránh gây hại cho sức khỏe.
Có thể nói, giảm cân là một hành trình gian nan và đòi hỏi sự kiên trì của người thực hiện. Vì vậy, hãy áp dụng các phương pháp giảm cân phù hợp, kiên trì thực hiện và đừng quên tham khảo ý kiến của các chuyên gia, thầy thuốc để đảm bảo an toàn.
Bạn có thể nghe lại chia sẻ của bác sĩ Lê Văn Nhân tại audio bên dưới:
