1. Trật khớp vai là gì?
Khớp vai gồm một trụ cầu (xương cánh tay có đầu hình cầu) và hõm chứa (rãnh cầu của xương bả vai) đầu cầu. Trật khớp vai xảy ra khi trụ cầu xương cánh tay trật khỏi hõm chứa ở bả vai. Khớp vai là khớp di động nhiều nhất của chi trên nên rất dễ bị trật khớp
Một số nguyên nhân phổ biến gây trật khớp vai là:
Khớp vai là khớp hoạt động nhiều nên rất dễ gặp chấn thương (Nguồn: Internet)
- Chấn thương khi chơi thể thao: Vai bị trật khớp là chấn thương thường gặp khi chơi các môn thể thao như bóng đá, bóng chuyền, bóng rổ, cầu lông, những môn thể thao dễ té ngã như trượt tuyết núi cao, trượt tuyết phản lực…
- Va chạm đột ngột: Vật thể nặng rơi trúng vai, va đập mạnh trong tai nạn giao thông dễ gây trật khớp vai.
- Té ngã: Ngã chống tay, đập vai khiến vùng vai bị ảnh hưởng trực tiếp, chẳng hạn như ngã trên sàn nhà do trơn trượt, ngã từ cầu thang xuống,…
Người bị trật khớp vai thường bị đau dữ dội, sau đó sưng và bầm tím ở vùng vai – cánh tay. Hiện tượng biến dạng có thể nhìn thấy rõ bằng mắt thường sau khi bị trật khớp. Một số trường hợp bị trật khớp vai còn bị tê, co giật hoặc yếu cánh tay, ngứa ran ở gần vùng chấn thương.
Có đến 90% trật khớp vai tái hồi nhiều lần sau lần bị đầu tiên, thường xảy ra ở người trẻ (tuổi từ 18 - 25 tuổi) do nhu cầu hoạt động vai nhiều. Khi bị trật nhiều lần, sẽ gây rách rộng thêm các cấu trúc sụn viền và dây chằng bao khớp, lâu ngày làm khuyết xương, gãy mảnh xương, rách gân cơ chóp xoáy dẫn đến khớp vai lỏng lẻo, mất chức năng và yếu lực. Từ đó, sức vận động sẽ kém, đau vai và khó khăn trong các hoạt động đặc biệt là tư thế giơ tay cao hơn đầu. Chính vì thế, khi bị trật khớp vai cần điều trị đúng cách, đồng thời biết cách phòng tránh trật khớp vai tái diễn thêm.
2. Bị trật khớp vai phải làm sao?
Trước khi đến bệnh viện, bạn nên xử lý nhanh ngay sau khi bị trật khớp vai để tránh gặp di chứng sau này. Các bước xử lý bao gồm:
2.1 Bước 1: Hạn chế di chuyển và cử động
Khi bị trật khớp vai, việc đầu tiên là bạn đừng di chuyển hoặc cử động khớp vai để tránh tạo thêm lực lên khớp gây đau đớn. Các động tác lắc tay, xoay khớp hoặc nắn khớp có thể khiến khớp bị tổn thương, các nhóm cơ, dây chằng, dây thần kinh và các mạch máu quanh khớp vai có thể bị ảnh hưởng nặng hơn lúc ban đầu.
2.2 Bước 2: Cố định khớp vai
Tiếp theo, hãy dùng băng vải cố định khớp vai để nâng đỡ khớp bị tổn thương.
2.3 Bước 3: Chườm lạnh
Chườm đá hoặc cho nước lạnh vào túi chườm và chườm lên vùng khớp vai để làm dịu nhanh cơn đau và giảm sưng. Chú ý, tránh chườm nóng, bóp muối, xoa rượu thuốc để giảm đau vì các phương pháp đó không mang lại hiệu quả, đồng thời khiến các mạch máu, dây thần kinh bị tổn thương hơn.
Sau khi đã giảm đau thì bạn nên đến bệnh viện để kiểm tra khớp vai và điều trị phù hợp.
Dù trật khớp vai không nguy hiểm nhưng bệnh nhân cần đến bệnh viện để kiểm tra, tránh tự nắn lại khớp tại nhà (Nguồn: Internet)
3. Cách chữa trật khớp vai
Khi bị chấn thương trật khớp vai, bạn nên đến cơ sở y tế chuyên khoa để hỗ trợ điều trị. Một số biện pháp có thể chữa trật khớp bả vai gồm:
3.1 Nắn lại vai
Bạn bị trật khớp vai nhẹ, các bác sĩ cơ xương khớp có thể thử một số thao tác nhẹ nhàng để giúp xương vai trở lại vị trí thích hợp. Tùy thuộc vào cường độ đau và sưng, bạn sẽ cần dùng thuốc giãn cơ hoặc thuốc an thần. Hiếm khi, bác sĩ sẽ gây mê trước khi tác động vào xương vai. Khi xương vai trở lại vị trí ban đầu, triệu chứng đau, sưng sẽ được cải thiện và vai cũng sẽ phục hồi.
3.2 Phẫu thuật
Bạn có thể cần phải phẫu thuật nếu một khớp vai hay dây chằng yếu và có xu hướng trật khớp vai thêm lần nữa dù đã phục hồi và tăng cường chức năng. Trong một số trường hợp hiếm hoi, bạn sẽ cần phẫu thuật nếu dây thần kinh hoặc mạch máu bị tổn thương.
3.3 Cố định
Bác sĩ có thể sử dụng một thanh nẹp đặc biệt hoặc băng đeo để giữ vai ổn định từ một vài ngày đến 3 tuần. Thời gian đeo nẹp hoặc băng bột phụ thuộc vào tình trạng trật khớp vai và bạn bắt đầu mang nẹp khi nào.
3.4 Sử dụng thuốc
Bác sĩ có thể kê đơn thuốc giảm đau hoặc thuốc giãn cơ để giúp cho bạn cảm thấy thoải mái trong khi lành vai.
Lưu ý: Sau khi đeo nẹp hoặc cố định khớp vai bằng cách băng bột khoảng một hoặc hai ngày thì bạn nên thực hiện những bài tập nhẹ nhàng theo chỉ dẫn của bác sĩ hoặc chuyên gia vật lý trị liệu để duy trì phạm vi chuyển động của vai. Việc cố định vai quá lâu có thể làm cứng khớp, khiến vai khó di chuyển. Sau khi lành vết thương và hoạt động vai bình thường, bạn cần tiếp tục tập thể dục nhẹ hằng ngày như vươn vai hoặc xoay nhẹ vai nhằm giúp tăng cường độ dẻo dai và ngăn ngừa trật khớp tái phát.