Vụ kiện được đệ đơn vào tối thứ Hai (16/9), và là điều đầu tiên thách thức Tổng thống Donald Trump về lệnh cấm kể từ khi Tòa án Tối cao Mỹ quyết định tuần trước rằng quy tắc chống tị nạn sẽ có hiệu lực trong khi một vụ kiện riêng về tính hợp pháp cơ bản của nó được xét xử.
Không giống như các vụ kiện khác nhắm vào chính quy tắc tị nạn, hồ sơ kiện tụng mới nhất thách thức chính quyền Trump dựa trên thủ tục, nói rằng chính phủ đã ban hành các thay đổi mà không có cảnh báo, dẫn đến tỷ lệ từ chối cao đối với người xin tị nạn.
Với việc chính quyền đưa ra một loạt các quy định chống nhập cư liên tiếp, những người xin tị nạn không được cho biết những tiêu chuẩn thay đổi nào sẽ được áp dụng cho các vụ kiện của họ, Hassan Ahmad, luật sư trưởng của vụ kiện nói.
“Những gì chúng tôi kiện là thiếu sót về thủ tục pháp lý. Không có lý do nào biện minh được cho nó,” Ahmad nói.
Các nguyên đơn là 126 phụ nữ và trẻ em từ 59 gia đình, hầu hết đến từ các quốc gia Trung Mỹ vốn có nền kinh tế khó khăn và đời sống xã hội bất ổn (El Salvador, Honduras và Guatemala), đã bị từ chối trong giai đoạn đầu của quy trình tị nạn khi ở tại Trung tâm Dân cư Gia đình Nam Texas ở Dilley, Texas.
Vụ kiện đã được đệ trình lên Tòa án Mỹ ở Washington, D.C.
Một người di cư Trung Mỹ đi ngang qua các lều trại trong một khu nhà ở Matamoros, Mexico - nơi những người di cư bị từ chối và gửi trở lại (Ảnh: Reuters)
Lệnh cấm tị nạn của Trump ở biên giới phía nam từ chối người di cư nếu trước tiên họ không tìm nơi trú ẩn an toàn ở một quốc gia khác mà họ đi qua trên đường đến Mỹ, như Mexico hoặc Guatemala.
Các vụ kiện khác trước đây thách thức chính quy tắc này và đã bị các tòa án cấp dưới đã đồng ý ngăn chặn ngay lập tức. Nhưng trong chiến thắng lớn của Trump, Tòa án Tối cao vào thứ Tư tuần trước (11/9) đã cho phép quy tắc này có hiệu lực ngay lập tức trong khi phiên tòa được xét xử. Do đó, các thẩm phán di trú có thể từ chối yêu cầu tị nạn, bất kể giá trị của họ, nếu người nộp đơn không xin tị nạn ở một quốc gia khác trước.
Bộ Tư pháp Mỹ đã không trả lời ngay lập tức yêu cầu bình luận.
Chính quyền Trump đã gọi sự gia tăng của nhập cư Trung Mỹ là một cuộc khủng hoảng và nói rằng hầu hết những người di cư làm sai lệch các yêu cầu tị nạn như một âm mưu để được nhập cảnh vào Mỹ.