Hình ảnh những lòng sông khô cạn và những hồ nước bị thu hẹp thường gắn liền với cái nóng như thiêu đốt của mùa hè chứ không phải mùa đông.
Nhưng một mùa đông ấm áp và khô hạn bất thường đang ảnh hưởng đến một vùng rộng lớn của châu Âu, bao gồm miền trung và tây nam nước Pháp, miền bắc Tây Ban Nha và miền bắc nước Ý.
Nghiên cứu được công bố vào tháng 1 bởi các nhà nghiên cứu tại Đại học Công nghệ Graz ở Áo, sử dụng dữ liệu vệ tinh để phân tích nguồn nước ngầm của thế giới cho thấy, tình hình nước của châu Âu đã trở nên “rất bấp bênh”.
Torsten Mayer-Gürr, một trong những nhà nghiên cứu cho biết: “Một vài năm trước, tôi chưa bao giờ tưởng tượng được rằng nước sẽ là một vấn đề ở châu Âu. Nhưng chúng tôi thực sự đang gặp vấn đề với nguồn nước ở đây”.
Hạn hán kỷ lục ở Pháp
Pháp, quốc gia đang trải qua thời kỳ khô hạn nhất trong hơn 60 năm, có thể sớm đưa ra các hạn chế về nước.
Simon Mittelberger, nhà khí hậu học tại Météo-France nói với CNN rằng, đất nước “đã trải qua chuỗi 32 ngày liên tiếp không có mưa đáng kể từ ngày 21/1 đến ngày 21/2”. Đây là khoảng thời gian ít mưa dài nhất kể từ năm 1959.
Ông Mittelberger cho biết, điều này đang tác động tiêu cực đến sông hồ, cũng như đất đai của đất nước. Đất khô hơn nhiều so với bình thường. Độ ẩm đất hiện tại của Pháp thường sẽ không xuất hiện cho đến giữa tháng Tư.
Mittelberger cho biết: “Tình hình ở dãy núi Pyrenees gần đạt mức kỷ lục về lượng tuyết thấp nhất vào thời điểm đó trong năm". Theo Tổ chức nghiên cứu CIMA, dãy núi Alps đã có ít tuyết hơn 63% so với bình thường.
Việc thiếu tuyết vào mùa đông có thể đe dọa nguồn dự trữ nước vào mùa xuân và mùa hè, vì tuyết tan ít hơn để duy trì các dòng sông.
Mùa hè năm ngoái, Pháp đã phải hứng chịu đợt hạn hán tồi tệ nhất được ghi nhận, nhưng Mittelberger cảnh báo, năm nay “tình hình có thể tồi tệ hơn nếu thiếu lượng mưa đáng kể trong vài tháng tới”.
Christophe Béchu, Bộ trưởng phụ trách quá trình chuyển đổi sinh thái gọi đợt hạn hán mùa đông là “chưa từng có” và cảnh báo đất nước đang trong tình trạng báo động.
Một số vùng nước nổi tiếng nhất của Ý đang cạn kiệt
Mực nước ở hồ Garda tại Ý thấp đến mức giờ đây người dân có thể đi bộ đến một hòn đảo ở giữa hồ, dọc theo một dải lòng hồ mới lộ ra. Vài tháng trước, lối đi này không tồn tại.
Giờ đây, việc đi taxi nước ở Venice cũng khó khăn hơn rất nhiều vì một số kênh đào đã trở nên quá cạn. Thành phố Venice từ lâu lo sợ lũ lụt giờ đang vật lộn với vấn đề ngược lại - một phần do thiếu mưa.
Một con kênh gần như khô cạn ở Venice vào đầu tháng 2 (Ảnh: Getty)
Đọc thêm: Kênh đào Venice cạn nước, Italy đối mặt với hạn hán nghiêm trọng
Con sông dài nhất của Ý, Po, chảy qua vùng trung tâm nông nghiệp phía bắc nước này, có lượng nước ít hơn 61% so với bình thường vào thời điểm này trong năm.
Mùa hè năm ngoái, chính phủ Ý đã tuyên bố tình trạng khẩn cấp đối với khu vực xung quanh Po, nơi đã trải qua đợt hạn hán tồi tệ nhất trong 70 năm qua.
Giorgio Zampetti, Tổng giám đốc của Legambiente - một nhóm môi trường của Ý, lo ngại rằng điều tồi tệ nhất vẫn chưa đến: “Năm 2023 mới bắt đầu, nhưng nó đang cho thấy những dấu hiệu đáng lo ngại về các hiện tượng thời tiết cực đoan và mức độ hạn hán” - ông nói.
Nỗi lo nguồn nước tại Tây Ban Nha
Ở Tây Ban Nha, nơi đã trải qua một năm nóng nhất được ghi nhận vào năm ngoái, đã có những lo ngại về nguồn cung cấp nước.
“Chúng tôi không thể đảm bảo nguồn cung cấp nước uống hoặc cho các mục đích kinh tế chỉ dựa vào mưa” - Teresa Ribera, Bộ trưởng Bộ Chuyển đổi Sinh thái gần đây cho biết trong một cuộc họp báo.
Quốc gia này đã phê duyệt kế hoạch đầu tư khoảng 24 tỷ USD vào quản lý nước, bao gồm các biện pháp cải thiện vệ sinh và xử lý nước cũng như hiện đại hóa hệ thống tưới tiêu.
Kể từ năm 1980, lượng nước sẵn có trung bình đã giảm 12%, với dự đoán rằng có thể giảm thêm tới 40% vào năm 2050.
Năm 2022, châu Âu đã bị tàn phá bởi hạn hán mùa hè nhưng các chuyên gia lo ngại tình trạng khô hạn đặc biệt trong hai tháng qua có thể báo hiệu một thực tế khắc nghiệt hơn do nhiệt độ trung bình toàn cầu tăng lên.
Andrea Toreti, nhà khí hậu học tại Trung tâm nghiên cứu chung của Ủy ban châu Âu nói với CNN: “Những điều này rất hiếm trong quá khứ, nhưng biến đổi khí hậu đang làm thay đổi chế độ mưa ở châu Âu và khiến những điều kiện khắc nghiệt này tái diễn dữ dội hơn”.
