Tuyên bố của Donald Trump được đưa ra một ngày sau hỗn loạn tại Điện Capitol gây ra bởi những người ủng hộ ông Trump.
Biểu tình bạo loạn, xông vào Tòa nhà Quốc hội Mỹ (hay Điện Capitol) vào ngày 6/1 vừa qua đã gây nên làn sóng chỉ trích, phản đối trên toàn thế giới. Lãnh đạo các nước cũng đã đồng loạt bày tỏ thái độ lên án, bàng hoàng và “bị sốc” trước những gì đang diễn ra ở Mỹ.
Donald Trump đã xuất hiện trong một video được đăng tải vào tối thứ Năm ngày 7/1 (giờ địa phương) trên trên tài khoản Twitter chính thức của mình, tuyên bố sẽ chuyển giao quyền lực “một cách có trật tự” đến chính quyền mới của Joe Biden vào ngày 20/1 sắp tới.
Đây được xem là lời thông báo đến công chúng đầu tiên khi tài khoản này được mở trở lại sau khi bị Twitter tạm khóa trong vòng 12 giờ. Lý do khóa tài khoản của Trump được Twitter đưa ra là những nội dung và các tweet của ông có thể kích động bạo lực trong tình hình hiện tại.
Bạo động gây sửng sốt toàn thế giới ở Điện Capitol đã khiến ít nhất 1 sĩ quan cảnh sát và 4 người biểu tình ủng hộ Trump thiệt mạng.
Donald Trump đã nói gì?
“Hiện tại, Quốc hội đã xác nhận kết quả về một chính quyền mới sẽ được thiết lập vào ngày 20/1/2021. Điều tập trung của tôi lúc này là bảo đảm quá trình chuyển giao quyền lực sẽ được diễn ra suôn sẻ, có trật tự và không bị gián đoạn. Thời điểm này chúng ta cần kêu gọi cho sự hàn gắn và hòa giải.”
Ông Trump cũng cho biết ông đã ngay lập tức triển khai Lực lượng Vệ binh Quốc gia để đưa những người xâm nhập trái phép vào Tòa nhà Quốc hội ra ngoài. Mặc dù vậy, truyền thông Mỹ lại cho rằng ông Trump có sự do dự khi điều động quân đội, và đã để cho Phó Tổng thống đưa ra mệnh lệnh này.
Bên cạnh đó, trong đoạn video, ông Trump cũng đã ca ngợi những “người ủng hộ tuyệt vời” của mình, đồng thời cam kết “hành trình tuyệt vời của chúng ta chỉ mới bắt đầu”.
Có thể nói, thông điệp trong video mới nhất của Tổng thống Trump gần như là lời chấp nhận chính thức thất bại của mình sau nhiều tuần lễ cố chấp cho rằng mình mới là người chiến thắng trong lần bầu cử vô tiền khoáng hậu này.
Nhiều quan chức cấp cao Mỹ đồng loạt từ chức
Cũng trong chiều tối ngày thứ Năm 7/1, nhiều quan chức cấp cao của Mỹ đã đồng loạt từ chức sau sự kiện hỗn loạn tại Điện Capitol.
Bộ trưởng Giáo dục Betsy DeVos - một trong những thành viên có thời gian làm việc lâu nhất trong chính quyền của Tổng thống - là thành viên thứ hai trong nội các Mỹ quyết định rời nhiệm sở sau vụ bạo động ở Capitol. Trong thư từ chức của mình, bà DeVos đã lên tiếng cáo buộc Trump là người kích động các sự kiện gây rối chưa từng có vào ngày 6/1.
Trước đó, Bộ trưởng Vận tải Elaine Chao cũng đã tuyên bố từ chức, và cho biết bà cảm thấy “vô cùng đau buồn” trước những gì đang diễn ra.
Ngoài ra, một số quan chức khác của chính quyền Trump cũng tự nguyện nghỉ việc sau sự kiện này gồm đặc phái viên của Mỹ về Bắc Ireland Mick Mulvaney, phó cố vấn an ninh quốc gia Matt Pottinger, cố vấn Nhà Trắng phụ trách vấn đề Nga và châu Âu Ryan Tully, phó thư ký báo chí Nhà Trắng Sarah Matthews, chánh văn phòng đệ nhất phu nhân Stephanie Grisham.
Sức ép lên Donald Trump
Các thành viên cấp cao nhất của Đảng Dân chủ, như Chủ tịch Hạ viện Nancy Pelosi và lãnh đạo phe Dân chủ tại Thượng viện Chuck Schumer đang ra sức kêu gọi Phó Tổng thống đương nhiệm Mike Pence và nội các của Trump hãy cách chức Tổng thống vì ông đã “sự kích động dân chúng nổi dậy”.
Trong thông cáo chung được đưa ra, những quan chức này khẳng định: “Những hành động nguy hiểm và đầy tham vọng của Tổng thống cho thấy cần phải cách chức ông ấy ngay lập tức.”
Nancy Pelosi và Chuck Schumer đã sử dụng Điều 25 trong Hiến pháp Mỹ, trong đó cho phép tăng quyền lực cho Phó Tổng thống nếu Tổng thống không có khả năng thực hiện nhiệm vụ do mắc các vấn đề về tâm lý hoặc thể chất.
Điều kiện để trường hợp trên xảy ra là Phó Tổng thống Mike Pence và ít nhất 8 thành viên trong nội các Mỹ phải thống nhất chống lại Trump, tuy nhiên điều này dường như là không thể xảy ra.
Trong trường hợp nếu Phó Tổng thống từ chối thực hiện lời kêu gọi trên, Chủ tịch Hạ viện Nancy Pelosi cho biết sẽ triệu tập cuộc họp tại Hạ viện để tiến hành quá trình luận tội ông Trump lần thứ hai. Tuy nhiên, để đạt được mong muốn loại bỏ Tổng thống, Đảng Dân chủ cũng phải cần 2/3 số phiếu đồng ý từ Thượng viện - hiện đang do Đảng Cộng hòa kiểm soát, và điều này được xem là bất khả thi.
Trong khi đó, tờ New York Times dẫn lời một số nguồn tin giấu tên cho biết, ông Trump có thể đang cân nhắc về một quyết định ân xá cho chính mình vào những ngày cuối cùng ông còn tại chức. Mặc dù vậy, tính xác thực của động thái này hiện vẫn chưa được kiểm chứng.
