Đối với một quốc gia lâu nay luôn duy trình chính sách nhập cư có phần khó khăn, thì thông tin trên thực sự là bước chuyển biến đáng chú ý.
Theo một bộ luật có hiệu lực từ năm 2019, trong mục dành cho đối tượng là những “lao động lành nghề được chỉ định” tại 14 lĩnh vực như nông nghiệp, điều dưỡng, vệ sinh… sẽ được cấp thị thực ở lại Nhật Bản tối đa trong vòng 5 năm, không được kèm theo người thân trừ những lao động trong các ngành xây dựng công trình và đóng tàu biển.
Các công ty cho rằng những hạn chế nói trên là nguyên nhân khiến họ do dự khi thuê lao động, và chính phủ Nhật Bản hiện đang tìm cách tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp và nới lỏng những hạn chế này ở nhiều lĩnh vực việc làm khác nhau.
Nếu việc sửa đổi được chấp thuận thì những lao động tại một số nước như Trung Quốc và Việt Nam sẽ được phép gia hạn thị thực vô thời hạn, đồng thời có thể bảo lãnh cả gia đình cùng sang Nhật sinh sống. Đây là hai nước có nhiều lao động nhập cư đang làm việc tại Nhật dưới danh nghĩa “thực tập sinh kỹ năng”.
Tuy nhiên, Chánh văn phòng nội các Nhật Bản - ông Hirokazu Matsuno nhấn mạnh, bất kỳ thay đổi nào - nếu có - không mang ý nghĩa người lao động được tự động cấp quyền thường trú nhân tại đất nước này. Nếu muốn trở thành thường trú nhân tại Nhật thì sẽ phải đáp ứng và tuân thủ theo các yêu cầu và quy trình riêng biệt.
Nhật Bản là quốc gia từ lâu đã duy trì các chính sách lao động nhập cư nghiêm ngặt vì những đặc trưng trong văn hóa và chủ nghĩa dân tộc cực kỳ được xem trong. Tuy nhiên, trước tình trạng thiếu lao động trầm trọng và sự già hóa dân số, nước này đứng trước áp lực buộc phải thực hiện các chính sách nhập cư cởi mở hơn.
Ông Toshihiro Menju - giám đốc quản lý Trung tâm Trao đổi Quốc tế Nhật Bản cho biết: “Khi dân số ngày càng sụt giảm trở thành vấn đề nghiêm trọng, và nếu Nhật Bản muốn trở thành lựa chọn tốt cho lao động nước ngoài thì Nhật Bản phải thể hiện được sự phù hợp để chào đón họ.”
Theo dữ liệu của chính phủ, bộ luật năm 2019 của Nhật Bản nhằm thu hút khoảng 345.000 “lao động lành nghề được chỉ định”, tuy nhiên thực tế nước này chỉ có khoảng 3.000 lao động mỗi tháng ở thời điểm trước khi đại dịch Covid-19 bùng phát.
Tính đến cuối năm 2020, Nhật Bản có khoảng 1,72 triệu lao động nhập cư trong tổng số 125,8 triệu dân đang sinh sống - chỉ chiếm khiêm tốn 2,5% tổng số người trong độ tuổi lao động trên toàn quốc.