Mexico: Một siêu đô thị 22 triệu dân sắp cạn nước

VOH - Thành phố Mexico, một đô thị rộng lớn với gần 22 triệu dân và là một trong những thành phố lớn nhất thế giới đang phải đối mặt với cuộc khủng hoảng nước nghiêm trọng.

Nguyên nhân do một loạt vấn đề bao gồm địa lý, phát triển đô thị hỗn loạn và cơ sở hạ tầng bị rò rỉ nước và tác động của biến đổi khí hậu ngày càng phức tạp.

Trải qua vài năm có lượng mưa thấp bất thường, thời gian khô hạn kéo dài và nhiệt độ cao đã gây thêm căng thẳng cho hệ thống nước vốn đang phải 'căng thẳng' đáp ứng nhu cầu nước ngày càng tăng của người dân. 

Các nhà chức trách đã buộc phải đưa ra những hạn chế đối với việc bơm nước từ các hồ chứa.

cạn nước
Người dân đổ nước đầy xô từ một xe chở nước ở khu phố Azcapotzalco ở Thành phố Mexico vào ngày 26/1/2024 - Ảnh: Reuters

Xem thêm: Hạn hán kỷ lục, nửa dân số quốc gia thiếu nước uống, Uruguay chạy đua tìm nguồn nước ngọt

Christian Domínguez Sarmiento, nhà khoa học khí quyển tại Đại học Quốc gia Mexico (UNAM) cho biết: “Một số khu vực lân cận đã bị thiếu nước trong nhiều tuần và vẫn còn 4 tháng nữa mới bắt đầu có mưa”.

Một số chuyên gia cho biết, tình hình đã nghiêm trọng đến mức Thành phố Mexico có thể hướng tới “ngày số 0” trong vài tháng nữa – ngày mà các vòi nước sẽ không còn chảy.

Thành phố Mexico đông dân cư trải dài trên lòng hồ trên cao, cao khoảng hơn 2.200 m so với mực nước biển. Thành phố được xây dựng trên vùng đất giàu đất sét - hiện đang chìm xuống - và dễ xảy ra động đất cũng như rất dễ bị tổn thương trước biến đổi khí hậu.

Người Aztec đã chọn địa điểm này để xây dựng thành phố Tenochtitlan vào năm 1325, khi nơi đây còn là một dãy hồ. Họ xây dựng thành phố trên một hòn đảo, rồi mở rộng ra bên ngoài, xây dựng mạng lưới kênh rạch và cầu để thích ứng với nước.

Nhưng khi người Tây Ban Nha đến vào đầu thế kỷ 16, họ đã phá hủy phần lớn thành phố, làm cạn nước lòng hồ, lấp kênh rạch và phá rừng. Jose Alfredo Ramirez, kiến ​​trúc sư và đồng giám đốc của Groundlab, một tổ chức nghiên cứu chính sách và thiết kế cho biết: “Họ coi “nước là kẻ thù” cần vượt qua để thành phố phát triển mạnh”.

Quyết định này đã mở đường cho nhiều vấn đề hiện đại của Thành phố Mexico. Các vùng đất ngập nước và sông ngòi đã được thay thế bằng bê tông và nhựa đường. Vào mùa mưa thì lũ lụt, vào mùa khô thì khô cằn.

mexico
Một góc nhìn từ trên không của Thành phố Mexico, một trong những siêu đô thị lớn nhất thế giới - Ảnh: Getty

Theo nghiên cứu gần đây, khoảng 60% lượng nước của Thành phố Mexico đến từ tầng nước ngầm, nhưng nguồn nước này đã bị khai thác quá mức đến mức thành phố đang chìm xuống với tốc độ đáng sợ - khoảng 50 cm một năm. Và tầng chứa nước không được bổ sung đủ nhanh bởiước mưa lăn trên bề mặt cứng, không thấm nước thay vì chìm xuống đất.

Phần nước còn lại của thành phố được bơm từ các nguồn bên ngoài thành phố, trong một quy trình cực kỳ kém hiệu quả, trong đó khoảng 40% lượng nước bị thất thoát do rò rỉ.

Hệ thống nước Cutzamala, một mạng lưới các hồ chứa, trạm bơm, kênh và đường hầm, cung cấp khoảng 25% lượng nước được Thung lũng Mexico, bao gồm cả Thành phố Mexico, sử dụng. Nhưng hạn hán nghiêm trọng đã gây thiệt hại nặng nề. Hiện tại, ở mức khoảng 39% công suất, hệ thống đang ở mức thấp lịch sử.

Vào tháng 10 năm ngoái, Conagua - Ủy ban nước quốc gia của đất nước tuyên bố sẽ hạn chế 8% lượng nước từ Cutzamala “để đảm bảo cung cấp nước uống cho người dân trong tình trạng hạn hán nghiêm trọng”.

Chỉ vài tuần sau, các quan chức đã thắt chặt đáng kể các hạn chế, giảm gần 25% lượng nước do hệ thống cung cấp, nguyên nhân là do điều kiện thời tiết khắc nghiệt.

Theo một báo cáo vào tháng 2, khoảng 60% diện tích Mexico đang trải qua hạn hán vừa phải đến đặc biệt. Gần 90% diện tích Thành phố Mexico đang bị hạn hán nghiêm trọng - và tình hình sẽ trở nên tồi tệ hơn khi mùa mưa vẫn còn nhiều tháng nữa mới bắt đầu.

Sự biến đổi khí hậu tự nhiên ảnh hưởng nặng nề đến phần này của Mexico. Ba năm La Niña gây hạn hán cho khu vực và sau đó là sự xuất hiện của El Niño vào năm ngoái đã gây ra một mùa mưa ngắn ngủi và không thể bổ sung nước cho các hồ chứa.

Mùa hè năm ngoái đã chứng kiến ​​những đợt nắng nóng tàn khốc hoành hành trên diện rộng, cướp đi sinh mạng của ít nhất 200 người. 

Theo một phân tích của các nhà khoa học, những đợt nắng nóng này “hầu như không thể xảy ra” nếu không có biến đổi khí hậu. Các tác động của khí hậu đã gây ra những khó khăn ngày càng tăng của một thành phố đang phát triển nhanh chóng.

Khi dân số bùng nổ, các chuyên gia cho rằng hệ thống nước tập trung đã không đáp ứngkịp.

Bình luận