Chân Dung Nghệ Sĩ: Cascadeur Quốc Thịnh và những trải lòng về chuyện nghề đầy nguy hiểm

(VOH) - Có mặt tại chương trình radio Chân Dung Nghệ Sĩ, cascadeur Quốc Thịnh đã có những chia sẻ về cơ duyên gắn bó với cái nghề mạo hiểm này trong suốt hơn một thập kỷ qua.

Vừa qua, cascadeur Quốc Thịnh đã có mặt tại buổi giao lưu chương trình radio Chân Dung Nghệ Sĩ. Tại đây, anh đã có những chia sẻ về công việc diễn viên đóng thế và đảm nhận cảnh quay mạo hiểm của mình.

Hiện tại, Quốc Thịnh ngoài công việc cascadeur đóng thế vai, anh còn làm đạo diễn phim, công tác huấn luyện. Bên cạnh đó, Quốc Thịnh còn đi dạy trong trường sân khấu, câu lạc bộ thể dục, điện ảnh, đào tạo các bạn trẻ diễn viên diễn viên hành động.

Giờ đây, Quốc Thịnh được biết đến là một cascadeur chuyên nghiệp và có tiếng tăm trong giới nghệ thuật. Tuy nhiên, ít ai biết rằng anh phải trải qua một hành trình dài mới có thể gây dựng cho mình một "thương hiệu" như ngày hôm nay.

Chân Dung Nghệ Sĩ: Cascadeur Quốc Thịnh và những trải lòng về chuyện nghề đầy nguy hiểm 1
 

Nhớ lại con đường đến với cascadeur chuyên nghiệp, Quốc Thịnh kể: "Năm 1983, lúc ấy các đoạn băng video kiếm hiệp xuất hiện, ước mơ là được đánh võ như trong phim và giấc mơ này đã đưa Quốc Thịnh đến câu lạc bộ võ thuật. Lúc nhỏ học tôi taekwondo rồi theo đội múa lân học võ, học múa lân. Năm 1985, có một bạn giới thiệu cho Quốc Thịnh chỗ dạy võ đánh như phim nhưng đến đó mới biết người ta chỉ dạy võ. Tôi học biểu diễn võ đường nhưng không biết ở đâu cho anh đi đóng phim. Sau đó, khi phim Lý Huỳnh Phạm Công Cúc Hoa Lửa Cháy Thần Đại La mời các võ đường tham gia, thì Quốc Thịnh mới có cơ hội tiếp xúc với phim ảnh. Lúc đó hí hửng nghĩ mình được đóng phim rồi. Tuy nhiên, đi đóng phim xong về xem lại thì không thấy mình ở đâu vì là diễn viên võ thuật quần chúng".

Sau đó, khoảng cuối năm 1991 đầu năm 1992, có một người bạn nói với Quốc Thịnh rằng ở Nguyễn Du có câu lạc bộ cascadeur chuyên đóng phim. Anh được dẫn tới đó và bắt đầu từ năm 1992 anh chính thức vào đội cascadeur của Hội điện ảnh TP. Hồ Chí Minh. Khi ấy, lớp có hơn 40 người bao gồm công an, kiện tướng... tất cả mọi người có niềm đam mê võ thuật mạo hiểm đều được quy tụ lại đây. 

Sau nhiều năm làm nghề, Quốc Thịnh bắt đầu nổi tiếng và được hợp tác với các đạo diễn trong nhiều phim. Hơn 30 năm trôi qua, anh không thể nhớ nổi mình đã góp mặt vào những dự án nào vì gia tài quá "khủng". Quốc Thịnh nói: "Những năm đầu thì nhớ phim mình đóng nhưng sau này nhiều quá thì không nhớ. Năm 2006, sách kỷ lục Việt Nam công nhận Quốc Thịnh là người thế vai và thực hiện nhiều pha nguy hiểm nhất Việt Nam".

Chân Dung Nghệ Sĩ: Cascadeur Quốc Thịnh và những trải lòng về chuyện nghề đầy nguy hiểm 2
 

Cascadeur được biết đến là một công việc nguy hiểm, thế nên người làm nghề cũng không tránh khỏi những rủi ro. Đối với Quốc Thịnh thì chỉ cần sơ suất một chút thôi cũng có thể lâm vào cảnh gọi là "ngàn cân treo sợi tóc" hay thậm chí là đe dọa đến tính mạng. 

"Nghề nào cũng nguy hiểm chứ không riêng gì cascadeur, nhưng mà cascadeur thì có phần truyền thông nhiều hơn. Bởi có nhiều kỹ sư làm ở công trường cao thế, họ làm âm thầm mà không ai biết. Cascadeur có nhiều pha nguy hiểm nhưng so với những người kia thì mình lại được biết đến nhiều hơn nhờ truyền thông.

Làm cascadeur đòi hỏi nhiều tố chất, ví dụ như mình có thể nhảy dưới đất được 4 mét nhưng ở trên độ cao tầng thứ 10 thì nhảy 2-3 mét là một vấn đề. Nó thuộc về tâm lý, có những trường hợp đóng phim chỉ cần sơ xuất là tai nạn xảy ra liền. Thịnh từng gặp tai nạn, nếu như không khéo có thể đe dọa tính mạng", Quốc Thịnh chia sẻ.

Quốc Thịnh là một trong những thế hệ đầu tiên mang cascadeur đến với điện ảnh Việt. Thế nên, anh là người chứng kiến những thăng trầm cũng như quá trình thay đổi, phát triển của nghề này. Anh tâm sự: "Quốc Thịnh hoạt động cascadeur liên tục 30 năm trong nghề, trải qua rất nhiều giai đoạn thăng trầm của điện ảnh và cascadeur. Vào thập niên 90 - 97 thì điện ảnh chiếu rạp thịnh hành, sau đó chuyển qua thời truyền hình và lúc ấy phim truyền hình vẫn chưa có khái niệm cascadeur. Khi điện ảnh phát triển trở lại thì có nhiều thể loại phim như hài, rồi mãi đến hiện tại thì điện ảnh mới cần đến cascadeur nhiều hơn. Ngày trước trang thiết bị rất thiếu thốn, không có đồ bảo hộ, đồ bảo hộ do mình tự chế nên không tránh khỏi chấn thương. Khoảng 15 -20 năm gần đây thì trang thiết bị có nhiều hơn, mình có thể du nhập từ phim nước ngoài về hay mạng Internet phát triển có thể mua từ nước ngoài".

Chân Dung Nghệ Sĩ: Cascadeur Quốc Thịnh và những trải lòng về chuyện nghề đầy nguy hiểm 3
 

Nhớ lại khoảng thời gian đầu đến với cascadeur, Quốc Thịnh cho biết đây là một cái duyên và may mắn khi được mọi người chỉ dạy rất nhiệt tình. "Khi đến với hội cascadeur, được gặp các đàn anh đã và đang đóng phim, họ chỉ dạy cho mình nhiều thứ mà trước nay mình xem trên phim để thực hành ở ngoài. Thật ra Thịnh không bỡ ngỡ lắm bởi Thịnh đã trang bị kỹ thuật võ thuật và nhào lộn. Nên khi học thì bỏ qua phần đó và chỉ học phần hình thể, biểu cảm thế này thế kia như thế nào cho phù hợp.

Các anh rất tâm huyết, bỏ tiền bạc công sức ra để gây dựng hội cascadeur. Thịnh cảm thấy may mắn khi đến đó được tiếp nhận, học hỏi kinh nghiệm từ các anh và sau này các anh vì lý do mưu sinh và không còn hoạt động tiếp nữa thì ngày nay mới có Quốc Thịnh. Thịnh ở câu lạc bộ điện ảnh cho đến khi câu lạc bộ tan rã, Thịnh ở đó được khoảng 10 - 14 năm".

Mặc dù giờ đây cascadeur được biết đến nhiều hơn trong các bộ phim hành động nhưng trước đó những người làm nghề này đã phải chật vật để khẳng định vai trò của cascadeur trong phim. Quốc Thịnh kể: "Thật ra ban đầu phim truyền hình không công nhận cascadeur, trong barem thì không có chi phí về cascadeur mà chỉ tính là diễn viên quần chúng mà thôi. Lúc đầu Quốc Thịnh nói không làm, nhưng sau đó quyết tâm làm cho mọi người thấy được cascadeur cũng rất quan trọng, chứng minh để họ có cái nhìn khác và lúc đó cascadeur mới đến với truyền hình một cách tốt hơn".

Đóng hơn 100 phim, kỷ niệm ấn tượng nhất của Quốc Thịnh trong suốt hơn 10 năm làm công việc cascadeur đó là thời gian anh được tiếp xúc với cách làm phim hành động nước ngoài. "Khi bắt đầu vào hội cascadeur Quốc Thịnh cũng chỉ là thanh niên và là sinh viên trường thủy sản. Sau khi tốt nghiệp không theo nghề mà vẫn đam mê phim. Năm 1995 làm phim chung với Hong Kong và thấy có nhiều cảnh hành động. Khi ấy, Thịnh đã nói với người phiên dịch nhờ chuyển lời tới đạo diễn rằng ở Việt Nam không có làm cảnh hành động giống như vậy và hỏi cách làm. Sau lần tâm sự đó, mỗi lần quay xong Thịnh được đạo diễn kêu và đứng sau camera nhìn họ làm. Sau khi xong phim, đạo diễn đưa 2 cuốn băng xem xong và nói chuyện với ổng thì được ổng dạy cho võ thuật và cách làm phim võ thuật", Quốc Thịnh kể.

"Tuy nhiên, sau đó đi đóng phim Quốc Thịnh góp ý với đạo diễn Việt Nam thì lại bị cho là nói nhiều. Sau đó, Thịnh quyết định học đạo diễn và tự nhủ rằng mình không đủ điều kiện làm đạo diễn thì làm đạo diễn hành động. Sau khi đến trường sân khấu điện ảnh nhận ra rằng mình có thể làm đạo diễn và bắt đầu học đạo diễn", Quốc Thịnh nói thêm.

Chân Dung Nghệ Sĩ: Cascadeur Quốc Thịnh và những trải lòng về chuyện nghề đầy nguy hiểm 4
 

Làm việc trong môi trường nguy hiểm khó lường, Quốc Thịnh không tránh khỏi những trầy xước, đổ máu trên phim trường. Anh nhớ lại: "Đóng cascadeur có nhiều lúc chấn thương, có một lần đi diễn với người Thụy Sĩ tại Việt Nam, cảnh xe ô tô chạy đến tông Thịnh bay lên rớt xuống. Sau khi tông thì thấy máu chảy xuống phải đi may 16 mũi trên đầu và phải năn nỉ bác sĩ đừng cạo đầu để may vì đang đóng phim. Sau khi may xong phải đội nón sáng sớm ra khỏi nhà và tối mới về để giấu gia đình. Đó là một trong những kỷ niệm đáng nhớ".

"Có lần thực hiện cảnh thế cho diễn viên Lý Hùng vào năm 1996, đu dây từ trên đỉnh thác DamBri. Thịnh đu xuống để chặt cây dọn đường để thực hiện cảnh phim. Lúc này, trên người có một sợi dây chính, sợi dây bảo hiểm và một con dao rất lớn, xuống chặt xong mọi người kéo lên dây bị đứt 3 lần liên tiếp, phải giữ con dao chọt thẳng vô chân của mình, tay phải nắm dây nếu không là bị rớt từ trên rớt xuống. Ngoài ra còn có những cảnh cháy nổ làm cho người bị phỏng hay trật tay trật chân rất nhiều bởi giai đoạn đó cascadeur còn rất mới, thiếu trang thiết bị rất nhiều. Hiện giờ Thịnh còn ngồi ở đây là một điều may mắn cũng như nhờ tình cảm của khán giả".

Chân Dung Nghệ Sĩ: Cascadeur Quốc Thịnh và những trải lòng về chuyện nghề đầy nguy hiểm 5
 

Làm công việc khá nguy hiểm và thường gặp tai nạn nhưng Quốc Thịnh may mắn khi có gia đình luôn thấu hiểu và quan tâm. Quốc Thịnh cho biết sân khấu là nơi mà anh gặp được người vợ của mình khi cô đang làm trong nhóm múa và đó cũng là định mệnh. Thật may vì anh và vợ gặp nhau trong lúc đang làm công việc nguy hiểm này nên cũng hiểu cho anh. Mặc dù rất lo lắng cho chấn thương của anh nhưng vợ của Quốc Thịnh biết anh từ lúc làm cascadeur nên dễ thông cảm cho anh hơn.

Từ một thanh niên mang trong mình ước mơ trở thành diễn viên hành động, Quốc Thịnh đã cố gắng theo đuổi sự nghiệp và gầy dựng cho mình một thương hiệu có tiếng tăm. Anh nói: "Trong giai đoạn điện ảnh bị rơi, Thịnh quyết định đến với sân khấu và tình cờ nhóm diễn sân khấu được hình thành vào năm 1997. Khi điện ảnh phát triển trở lại thì nhóm bắt đầu diễn cascadeur trở lại. Câu lạc bộ của Quốc Thịnh nâng từ số lượng 7 người, 10 người rồi sau đó chính thức mở lớp riêng để mọi người có thể cùng đến tập. Đến nay Thịnh thấy may mắn và tự hào khi xây dựng cho thế hệ trẻ những người từ cascadeur trở thành diễn viên, chỉ đạo võ thuật, hành động có tên ở Việt Nam. Tạo điều kiện cho lớp trẻ tiến lên chứ không phải tự mày mò như mình ngày xưa. Miễn sao các bạn có niềm đam mê, chịu khó tập luyện thì Thịnh và đội ngũ huấn luyện viên sẽ giúp cho các bạn trở thành cascadeur chuyên nghiệp".

Chân Dung Nghệ Sĩ: Cascadeur Quốc Thịnh và những trải lòng về chuyện nghề đầy nguy hiểm 6
 

Hiện tại, những bộ phim điện ảnh, truyền hình có sự xuất hiện của nhiều kỹ xảo. Tuy nhiên, công nghệ càng phát triển sẽ mang lại nhiều cái mới nhưng cũng sẽ xuất hiện nhiều thứ khó khăn hơn. Dù thời buổi hiện đại công nghệ tân tiến như phim trường ảo nhưng Quốc Thịnh khẳng định chúng vẫn không thể thay thế được sức người, nhất là ở phần cascadeur. 

Trong tương lai, Quốc Thịnh mong rằng cascadeur Việt Nam càng ngày càng phát triển mạnh và mang đến những bộ phim hay phục vụ khán giả. Chứng minh được ở Việt Nam có những đội ngũ cascadeur chuyên chuyên để sẵn sàng cống hiến cho cả phim trong nước và thế giới.