TP.HCM còn 160.000 đồng hồ 0 mét khối

(VOH) - Đến nay có khoảng 160.000 đồng hồ nước được lắp đặt nhưng không sử dụng (0m3), chiếm tỷ lệ 12% tập trung ở Hóc Môn, Quận 12, Bình Chánh, quận Tân Bình.

Đó là thông tin được đại biểu quan tâm tại buổi tọa đàm “Chấm dứt khai thác nước ngầm – Đảm bảo nguồn cung nước sạch” do Báo Tuổi Trẻ phối hợp Tổng công ty cấp nước Sài Gòn SAWACO tổ chức sáng nay 27/4/2022 tại Nhà máy nước Thủ Đức Tp.HCM. Buổi tọa đàm có sự tham gia của lãnh đạo Sở ban ngành Thành phố, chuyên gia... 

Theo PGS -TS Hà Quang Khải, Khoa Môi trường và Tài nguyên, Trường ĐH Bách khoa (Đại học Quốc gia TPHCM) cho rằng nhu cầu sử dụng nước ngầm từ những năm 2000 đến 2010 tăng rất cao. Tuy nhiên việc khai thác quá nhiều dẫn đến việc hạ thấp mặt nước.

Mức nước ngầm tại 1 số khu vực đã giảm từ 30-40m. Từ đó dẫn đến tình trạng sụt lún ở các khu vực có nền đất yếu như huyện Nhà Bè, Bình Chánh, Cần Giờ. Có nơi sụt đến 4cm/năm, gây ra rủi ro lớn cho TPHCM nhất là trong bối cảnh biến đổi khí hậu đang có những tác động rõ nét.

Một rủi ro khác do kỹ thuật khoan kém làm ô nhiễm nguồn nước bề mặt, đe dọa nguồn cấp nước của thành phố. Đến năm 2014, TPHCM vẫn còn gần 300.000 giếng khoan. Chênh lệch áp lực khi nguồn nước bị hạ thấp dẫn đến tốc độ ô nhiễm cũng tăng.

Sau khi TP có những giải pháp giảm khai thác nước ngầm, trám lấp giếng, tăng cường cung ứng nước sạch…. một số khu vực mực nước ngầm đã dần phục hồi. Tuy nhiên vẫn chưa có các đánh giá kết quả cụ thể về hiệu quả của các giải pháp này.

Thực tế các quốc gia trên thế giới cho thấy nguồn nước mặt cũng có khả năng bị ô nhiễm do các sự cố môi trường, buộc phải sử dụng nước ngầm. Do đó cần có giải pháp để bảo vệ nước ngầm như một nguồn dự trữ quan trọng.

TP.HCM còn 160.000 đồng hồ 0 mét khối 1
Các đại biểu tham gia tọa đàm

Ths. Đào Phú Khánh, Phó trưởng Khoa Sức khỏe Môi trường - Y tế trường học Trung tâm kiểm soát bệnh tật TP.HCM cho biết, chất lượng nước ảnh hưởng rất lớn đến sức khỏe của con người. Việc sử dụng nước kém chất lượng không chỉ dẫn đến các căn bệnh cấp tính như dị ứng, ngứa, tiêu chảy .mà về lâu dài còn có thể gây ra các bệnh mạn tính.

Nếu chỉ quan sát bên ngoài, nhìn thấy nước vẫn trong, vẫn sạch thì khó đánh giá nguồn nước ngầm có thật sự đạt chất lượng hay không. Thói quen sử dụng nước ngầm nhiều đời, ngần ngại chi trả tiền nước… khiến người dân chần chừ, chưa muốn sử dụng nước máy.

Khoảng 70% trong số 398 mẫu nước ngầm qua khảo sát đều gặp các vấn đề như : độ Ph,ammonia, Fe, vi sinh… không đạt chuẩn. Từ đó dẫn đến nguy cơ gây bệnh ngoài da, hệ tiêu hóa, gây tình trạng xanh xao ốm yếu,....Ngoài vấn đề ô nhiễm nguồn nước, biến đổi khí hậu sẽ ảnh hưởng lớn đến sản lượng và chất lượng nước ngầm do đó rất cần sự vào cuộc của các chuyên gia, ban ngành để thay đổi thói quen của người dân 

Trung tâm kiểm soát bệnh tật TP.HCM khuyến cáo người dân ưu tiên sử dụng nước máy. Thành phố cần triển khai các giải pháp để người dân vùng sâu, vùng xa tiếp cận nguồn nước sạch, lưu ý người dân vệ sinh bồn chứa nước thường xuyên, đun sôi trước khi sử dụng. Chính quyền địa phương cần tuyên truyền vận động người dân hạn chế khai thác nước ngầm.

Ông Trần Quang Minh, Tổng giám đốc Tổng công ty Cấp nước Sài Gòn (SAWACO) cho biết trước đây Sawaco khai thác 100.000m3 nước ngầm mỗi ngày, xử lý an toàn và cung cấp cho người dân thành phố.

Sau đó, với sự phát triển của hệ thống các nhà máy nước, việc khai thác nước ngầm giảm dần. Việc vận động người dân hạn chế khai thác nước ngầm đã được Sawaco thực hiện từ 2014-2015 cùng với việc phát triển mạng lưới cấp nước. Tuy nhiên, các biện pháp này vẫn chưa thật sự hiệu quả.

Do đó Tổng công ty Cấp nước Sài Gòn mong muốn có sự đồng hành của các địa phương để công tác tuyên truyền hiệu quả. Đến nay, có khoảng 160.000 đồng hồ nước được lắp đặt nhưng không sử dụng (0m3), chiếm tỷ lệ 12% tập trung ở các huyện Hóc Môn, Bình Chánh, quận 12, quận Tân Bình trong khi chi phí lắp đặt do đơn vị cấp nước chi trả là từ 3-5 triệu đồng/đồng hồ.

Số lượng đồng hồ sử dụng dưới 4m3/tháng còn nhiều. Đó là chưa kể một số khu chế xuất, khu công nghiệp vẫn khai thác và sử dụng nước ngầm. Do đó Sawaco đã có những đề xuất bảng giá nước linh hoạt, để áp dụng tại các khu vực này để khuyến khích cơ sở sản xuất và người dân sử dụng nước sạch.

Với công suất 2.4 triệu mét khối/ngày đêm thì Sawaco cam kết cung cấp đủ nước sạch cho người dân thành phố để không sử dụng nguồn nước giếng. 

Về chất lượng nước máy tại một số khu vực vùng xa chưa ổn định, Tổng công ty Cấp nước Sài Gòn cũng cam kết nỗ lực cải thiện tình trạng này với các biện pháp như : cải tạo đường ống, kết hợp giải pháp công nghệ…. Từ đó nguồn nước máy tại TP.HCM có thể tiếp tục vượt xa hơn các tiêu chuẩn chất lượng nước sạch do Bộ Y Tế ban hành. 

Một băn khoăn cũng được các đại biểu đặt ra là tình trạng khai thác nước ngầm trái phép, thậm chí không phép nhưng chưa được xử lý triệt để cũng gây lo ngại.

Nhận trách nhiệm về phía Sở Tài Nguyên Môi Trường, ông Huỳnh Thanh Nhã - Trưởng phòng quản lý tài nguyên Nước, Khoáng sản và Biển đảo (Sở Tài nguyên Môi trường TPHCM) cho biết, công tác xử phạt hiện đang gặp khó khăn do các quy định, nhân lực….

Theo thống kê còn hơn 128.000 hộ gia đình,cơ sở còn sử dụng nước giếng khoan. Vấn đề quản lý nước ngầm của TP.HCM đòi hỏi các giải pháp tổng thể, quy mô với sự vào cuộc của nhiều cơ quan, ban hành.

Nếu chậm trễ, việc khai thác nước ngầm tràn lan sẽ mang đến nhiều hệ lụy cho các thế hệ tương lai.