Là người đứng đầu cơ quan lãnh đạo cao nhất của Đảng trong mấy chục năm, là học trò xuất sắc của Chủ tịch Hồ Chí Minh, đồng chí Tổng Bí thư Lê Duẩn đã có những đóng góp quan trọng trong công tác xây dựng Đảng ta.
Sinh thời, Tổng Bí thư Lê Duẩn đã từng chỉ rõ: “Phải tăng cường công tác xây dựng Đảng, bảo đảm cho Đảng luôn luôn nắm vững và vận dụng sáng tạo những nguyên lý của Chủ nghĩa Mác-Lênin, có đường lối, chính sách đúng, có tư tưởng cách mạng triệt để, có tổ chức vững mạnh, có năng lực lãnh đạo và chỉ đạo thực hiện đầy đủ, xứng đáng là người lãnh đạo, là người đầy tớ trung thành nhất của nhân dân”.
Trong tác phẩm: “Dưới lá cờ vẻ vang của Đảng”, đồng chí viết: “Sự lãnh đạo của Đảng là nhân tố quyết định mọi thắng lợi. Vì vậy muốn làm tròn những nhiệm vụ cách mạng hiện nay, điều mấu chốt vẫn phải ra sức tăng cường sự lãnh đạo của Đảng”. Trong đó, đồng chí lần lượt nêu lên những nhiệm vụ cụ thể: Đảng phải tiếp tục đi sâu nghiên cứu để phát triển, hoàn chỉnh và cụ thể hóa hơn nữa đường lối chính trị của Đảng. Đồng chí Lê Duẩn cũng đã nhắc nhở rằng: Là những người theo chủ nghĩa duy vật biện chứng, chúng ta không bao giờ để cho nhận thức của mình đứng yên một chỗ. Thực tiễn cuộc sống luôn luôn thay đổi và phát triển. Vì vậy, chúng ta phải thường xuyên đi sâu vào cuộc sống, để từ các quá trình kinh tế-xã hội thực tế, từ những kinh nghiệm của quần chúng, từ những chỗ làm được của chúng ta, tiến hành một cách sâu sắc phân tích, tổng kết những kinh nghiệm và khái quát lý luận cần thiết để không ngừng bổ sung, phát triển và cụ thể hóa hơn nữa đường lối, chính sách của Đảng.
Cố Tổng Bí thư Lê Duẩn nhấn mạnh: “Đảng phải mạnh trong toàn bộ cơ cấu tổ chức từ trên xuống dưới, từ cấp ủy đến các ban chuyên môn giúp việc, bảo đảm mọi đường lối, chính sách của Đảng thông suốt từ trên xuống dưới, từ các trung tâm lãnh đạo đến các ngành, từ trong Đảng ra đến các đoàn thể và đông đảo nhân dân”.
Đồng chí chỉ rõ: “Muốn Đảng mạnh thì phải chăm lo xây dựng chi bộ, đảng bộ cơ sở vững mạnh. Muốn chi bộ, Đảng bộ mạnh thì chất lượng Đảng viên phải thật tốt". Giữ vững nguyên tăc tập trung dân chủ, Cố Tổng Bí thư nhắc nhở: “Khi bàn bạc thì mọi người tự do phát biểu ý kiến, tranh luận, thậm chí tranh luận hết sức gay gắt. Nhưng khi bàn bạc đầy đủ rồi để kết luận vấn đề và đi đến biểu quyết, và khi đã biểu quyết, thiểu số phải phục tùng đa số. Tất nhiên thiểu số có quyền bảo lưu ý kiến. Trong khi thi hành chỉ thị, nghị quyết thì cấp dưới phải phục tùng cấp trên. Như vậy, vừa hết sức dân chủ, vừa hết sức tập trung”. Đồng chí Lê Duẩn thường nhấn mạnh: “Có đường lối đúng là điều quan trọng có tính quyết định nhưng chưa đủ. Cần phải có công tác tổ chức rộng lớn để huy động và tận dụng mọi lực lượng xã hội, mọi khả năng vật chất cũng như tinh thần hướng vào những nhiệm vụ cụ thể”.
Trong những năm đầu thập niên 80 của thế kỷ XX, trên cương vị Tổng Bí thư của Đảng, cùng với Bộ Chính trị và Ban Chấp hành Trung ương Đảng, đồng chí Lê Duẩn đã lãnh đạo Đảng ta khởi động quá trình đổi mới tư duy kinh tế, bắt đầu từ Hội nghị Trung ương 6 khóa IV và được phát triển một bước,với những chủ trương của Đảng về đối mới cơ chế phân phối lưu thông mà trước hết là chính sách giá - lương - tiền…Sự sáng suốt của đồng chí nổi bật ở chỗ, trước những bước ngoặt của lịch sử và những tình huống phức tạp của cách mạng, đồng chí đã cùng Bộ Tham mưu của Đảng tìm câu trả lời và vạch hướng đi đúng, đưa sự nghiệp cách mạng của nhân dân ta đi từ thắng lợi này đến thắng lợi khác.
Đến nay, sau hơn 35 năm, chúng ta đã không chỉ đạt được những thành tựu to lớn có ý nghĩa lịch sử. Thực tiễn đã khẳng định đường lối đổi mới của Đảng ta là hoàn toàn đúng đắn, kế thừa, phát huy những bài học kinh nghiệm trong lãnh đạo, chỉ đạo cách mạng của các thế hệ lãnh đạo tiền bối. Trong bối cảnh tình hình thế giới và trong nước sẽ còn nhiều diễn biến rất phức tạp, nhưng hòa bình, độc lập dân tộc, dân chủ, hợp tác và phát triển vẫn là xu thế lớn. Quá trình toàn cầu hóa và hội nhập quốc tế tiếp tục được đẩy mạnh. Hợp tác, cạnh tranh, đấu tranh và sự tùy thuộc lẫn nhau giữa các nước, nhất là giữa các nước lớn ngày càng tăng... Tình hình chính trị - an ninh thế giới thay đổi nhanh chóng, diễn biến rất phức tạp, khó lường, trong nước thường xuyên biến đổi, công cuộc đổi mới đi vào chiều sâu, nảy sinh nhiều vấn đề mới đòi hỏi Đảng ta không ngừng nâng cao bản lĩnh, trí tuệ, tiếp tục vận dụng sáng tạo, phát triển chủ nghĩa Mác - Lê-nin, tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh, đưa cách mạng Việt Nam tiến lên, thì tư duy sáng tạo, tầm nhìn chiến lược về công tác xây dựng Đảng của cố Tổng Bí thư Lê Duẩn vẫn còn nguyên giá trị cả về lý luận và thực tiễn, là định hướng đúng đắn cho việc hoạch định và lãnh đạo thực hiện thắng lợi đường lối đổi mới của Đảng trong giai đoạn cách mạng mới và năng lực lãnh đạo thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng và sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
