Tin tứcThực hiện Luật Bảo vệ môi trường 2020 và cam kết quốc tế về giảm phát thải, Bộ Nông nghiệp và Môi trường đang hoàn thiện dự thảo Thông tư quy định QCVN về khí thải ô tô, xe mô tô, xe gắn máy, cùng với dự thảo Quyết định về lộ trình áp dụng quy chuẩn này.
Mục tiêu chính là tăng cường kiểm soát ô nhiễm không khí đô thị, nơi xe máy được xác định là một trong những tác nhân gây ô nhiễm nghiêm trọng, đặc biệt tại các thành phố lớn như Hà Nội và TPHCM
Để quản lý hiệu quả lượng khí thải từ xe máy, Bộ Nông nghiệp và Môi trường đã đề xuất lộ trình áp dụng mức khí thải cụ thể cho từng loại xe dựa trên năm sản xuất.
Đối với xe mô tô, xe sản xuất trước năm 2008 sẽ áp dụng mức 1 (thấp nhất), xe từ 2008-2016 áp dụng mức 2, xe từ 2017 đến 30/6/2026 áp dụng mức 3, và xe sau 1/7/2026 áp dụng mức 4.
Việc xây dựng quy chuẩn và lộ trình này được Bộ Nông nghiệp và Môi trường lý giải dựa trên cơ sở pháp lý, thực tiễn và kinh nghiệm quốc tế.
Về mặt pháp lý, Việt Nam đang nỗ lực thực hiện các cam kết quốc tế, đặc biệt là mục tiêu đạt mức phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050 theo tuyên bố tại COP26. Luật Bảo vệ môi trường 2020 cũng đã quy định rõ trách nhiệm của các bộ, ngành trong việc trình Thủ tướng ban hành lộ trình áp dụng tiêu chuẩn khí thải.
Theo dự thảo, việc kiểm định khí thải xe máy sẽ chính thức bắt đầu từ 1/7/2027 tại Hà Nội và TPHCM, sau đó mở rộng ra các đô thị lớn khác từ 1/7/2028, và toàn quốc từ 1/1/2030.
Để tạo điều kiện cho người dân thích nghi, cơ quan soạn thảo đã bổ sung quy định về thời gian làm quen: sau 18 tháng kể từ khi bắt đầu kiểm định, cơ quan chức năng mới tiến hành xử phạt, trước đó sẽ tập trung vào nhắc nhở và tuyên truyền.
Ông Hoàng Văn Thức, Cục trưởng Cục Môi trường, Bộ Nông nghiệp và Môi trường, cho biết quy chuẩn khí thải ô tô đã được ban hành và quy chuẩn cho xe máy dự kiến sẽ được ban hành trong tháng 7 này.
Thủ tướng Chính phủ cũng sẽ quy định lộ trình áp dụng tiêu chuẩn khí thải cho cả ô tô và xe máy đang lưu hành.
Về hạ tầng kiểm định, ông Hồ Kiên Trung, Phó Cục trưởng Cục Môi trường, nhấn mạnh rằng số lượng xe máy tại Hà Nội và TPHCM rất lớn (5,6 triệu và 8,5 triệu xe tương ứng), trong khi cả nước chỉ có 282 trung tâm kiểm định.
Để đáp ứng nhu cầu, giải pháp được đưa ra là xã hội hóa công tác kiểm định, hướng tới việc xây dựng các trung tâm kiểm định tại các đại lý, cơ sở bảo dưỡng xe. Điều này nhằm đảm bảo lộ trình thực hiện được diễn ra đồng thời, thay vì theo hình thức cuốn chiếu, giúp kiểm soát hiệu quả ô nhiễm không khí tại các đô thị lớn, vốn đang gây thiệt hại kinh tế đáng kể cho Việt Nam.
