Theo nghiên cứu của Transport & Environment (T&E), xu hướng này sẽ tiếp tục do doanh số bán xe SUV ngày càng tăng – trừ khi các nhà lập pháp hành động.
Khoảng một nửa số ô tô mới được bán đã quá rộng so với chỗ đỗ xe tối thiểu trên đường ở nhiều quốc gia. Paris có thể là thủ đô lớn đầu tiên của châu Âu giải quyết vấn đề này nếu người dân tán thành việc tăng phí đỗ xe cho xe SUV trong cuộc trưng cầu dân ý vào tháng tới.
Nghiên cứu của T&E cho thấy, chiều rộng trung bình của ô tô mới tăng từ 177,8 cm vào năm 2018 lên 180,3 cm trong nửa đầu năm 2023. Dữ liệu do ICCT tổng hợp xác nhận xu hướng tương tự trong hai thập kỷ tính đến năm 2020.
Ô tô mới ở EU có thể sẽ có cùng chiều rộng tối đa 255 cm như xe buýt và xe tải. T&E cho biết, trừ khi giới hạn chiều rộng của EU đối với ô tô được xem xét lại và các thành phố áp dụng phí đỗ xe cao hơn, nếu không những chiếc SUV cỡ lớn và xe bán tải sẽ tiếp tục ‘nới rộng’ đến giới hạn dành cho xe tải.
James Nix, Giám đốc Chính sách Phương tiện tại T&E cho biết: “Ô tô ngày càng rộng hơn trong nhiều thập kỷ và xu hướng đó sẽ tiếp tục cho đến khi chúng tôi đặt ra giới hạn chặt chẽ hơn. Hiện nay, luật cho phép ô tô mới có chiều rộng bằng xe tải. Kết quả là những chiếc SUV cỡ lớn và xe bán tải kiểu Mỹ đậu trên lối đi dành cho người đi bộ, gây nguy hiểm cho người đi bộ, người đi xe đạp và mọi người khác trên đường”.
Nghiên cứu trên cũng cho thấy, trong số 100 mẫu xe hàng đầu năm 2023, 52% số xe bán ra quá rộng so với chỗ đỗ xe trên đường tối thiểu được chỉ định (180 cm) ở các thành phố lớn, bao gồm London, Paris và Rome.
Bãi đỗ xe ngoài đường giờ đây đã trở nên chật chội ngay cả đối với những chiếc xe mới trung bình (rộng 180 cm), trong khi những chiếc SUV hạng sang cỡ lớn (với chiều rộng khoảng 200 cm) không còn phù hợp.
Sự tăng trưởng về kích thước rất rõ rệt ở những chiếc SUV hạng sang cỡ lớn: nghiêm trọng nhất là Land Rover Defender đã tăng 20,6 cm và Mercedes X5 tăng 6 cm chỉ sau 6 năm. Vào năm 2023, Volvo đã rộng hơn 4,1 cm với EX90.
Các nhà sản xuất ô tô đang tận dụng sự tăng trưởng này của những chiếc SUV lớn nhất để tăng chiều rộng của các loại xe ở phân khúc cỡ trung và nhỏ gọn.
Nhiều thành phố đưa ra quy định hạn chế đỗ xe với SUV
Xu hướng hướng tới các phương tiện rộng hơn đang làm giảm không gian đường dành cho các phương tiện khác và người đi xe đạp trong khi ô tô đang đỗ ngày càng lấn chiếm lòng đường dành cho người đi bộ.
Các thiết kế rộng hơn cũng cho phép nâng cao hơn nữa chiều cao của phương tiện, mặc dù dữ liệu va chạm cho thấy chiều cao phía trước phương tiện tăng 10 cm có nguy cơ tử vong cao hơn 30% khi va chạm với người đi bộ và người đi xe đạp.
Một số thành phố ở châu Âu đã đưa ra nhiều quy định đỗ xe hạn chế hơn đối với xe SUV. Paris là thành phố mới nhất và lớn nhất ở châu Âu nhằm giải quyết xu hướng ô tô lớn hơn và đã kêu gọi người dân bỏ phiếu về việc có nên tăng gấp ba lần phí đỗ xe đối với những ô tô đặc biệt nặng hay không.
Một cuộc thăm dò gần đây của Chiến dịch Thành phố Sạch cho thấy, khoảng 2/3 người dân Paris ủng hộ phí đậu xe cao hơn đối với các phương tiện lớn, nặng và gây ô nhiễm.
Nếu được thông qua, các biện pháp mới ở thủ đô nước Pháp sẽ tạo tiền lệ quan trọng cho nhiều thành phố châu Âu khác đang xem xét những thay đổi tương tự.
Barbara Stoll, Giám đốc Chiến dịch Thành phố Sạch cho biết: “Những chiếc SUV ‘quái vật’ là mối đe dọa đối với kết cấu đô thị của các thành phố của chúng ta. Trừ khi chúng ta hành động ngay bây giờ, ngày càng nhiều không gian công cộng quý giá của chúng ta sẽ bị những chiếc ô tô lớn hơn lấy đi”.
Bà Stoll nhận định, đây không phải là một tương lai sạch hơn, tươi sáng hơn và xanh hơn mà người dân mong muốn. Vào ngày 4/2, người dân Paris có một cơ hội duy nhất để dẫn đường và nói không với những gã khổng lồ gây ô nhiễm và nguy hiểm này đang chiếm lĩnh đường phố của chúng ta.
Theo T&E, các nhà lập pháp EU nên yêu cầu xem xét lại chiều rộng tối đa của ô tô mới khi họ cập nhật luật trong những tháng tới. Ngoài ra, chính quyền các thành phố nên quy định phí đỗ xe và phí cầu đường dựa trên kích thước và trọng lượng xe, để những chiếc SUV và xe bán tải hạng sang cỡ lớn phải trả nhiều tiền hơn khi sử dụng nhiều không gian hơn.