Tin tứcNâng cao năng lực, hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước và phát triển hệ thống thực hiện chính sách bảo hiểm xã hội tinh gọn, chuyên nghiệp, hiện đại, tin cậy và minh bạch. Tuy nhiên, thách thức đặt ra hiện nay là vẫn còn nhiều kẻ hở, nhiều đối tượng lợi dụng để trục lợi.
Bảo hiểm xã hội ở nước ta đã, đang và sẽ tiếp tục diễn ra phù hợp với sự phát triển của nền kinh tế và hội nhập quốc tế. Ảnh: SGGP
Theo Bảo hiểm xã hội (BHXH) TPHCM, tình hình thực hiện chính sách BHXH, bảo hiểm y tế (BHYT) trên địa bàn thành phố luôn đảm bảo nguồn kinh phí chi trả các chế độ BHXH, BHYT. Tính đến 30/4/2020, tổng số người tham gia BHXH, BHYT là khoảng 7,3 triệu người, trong đó BHXH bắt buộc khoảng 2,27 triệu người, đạt 85,14% kế hoạch, BHXH tự nguyện khoảng 17.600 người, đạt 27,13% kế hoạch. Về tình hình triển khai thực hiện chỉ tiêu phát triển đối tượng tham gia BHXH, BHYT trên địa bàn thành phố, BHXH thành phố đã tăng cường công tác tuyên truyền bằng nhiều hình thức khác nhau, bên cạnh đó chỉ đạo BHXH quận, huyện căn cứ Quyết định 1181 của UBND TPHCM để tham mưu UBND quận, huyện giao chỉ tiêu phát triển đối tượng tham gia BHXH, BHYT cho UBND phường, xã và tổ dân phố, khu phố.
Tuy nhiên, hiện nay vẫn còn tình trạng trục lợi để hưởng các chế độ bảo hiểm xã hội. Như một số ít trường hợp nhận lương hưu, trợ cấp qua thẻ ATM thì bỏ quy định hàng năm đến trình diện với cơ quan BHXH, khi đối tượng qua đời, cơ quan BHXH không biết, thân nhân người hưởng không báo nên Bưu điện vẫn chi trả, khi phát hiện thì bưu điện không có khả năng thu hồi. Bên cạnh đó, ý thức chấp hành pháp luật về BHXH của một số đơn vị chưa cao, lợi dụng các kẻ hở của BHXH để trốn đóng, chậm đóng, đóng không đủ số lao động hoặc đóng không đúng mức lương thực tế cho người lao động. Có tình trạng mua bán sổ BHXH.
Ông Nguyễn Văn Vịnh - Giám đốc Bảo hiểm xã hội quận Tân Bình, cho biết tình hình hiện nay nợ tương đối lớn, hiện nay số đơn vị có thu, 'mất tích', giải thể tới 1.058 đơn vị, tổng số nợ là 46,7 tỷ đồng. Việc cấp sổ mất rất đơn giản, do đó khi hiện nay trả sổ cho người lao động thì việc cấp lại do mất sổ tương đối lớn. Vừa qua, bảo hiểm Tân Bình cũng có nhiều trường hợp có dấu hiệu bán sổ Bảo hiểm xã hội.
Công tác tuyên truyền, phổ biến chính sách, pháp luật BHXH, BHYT vẫn còn thiếu đồng bộ, việc tuyên truyền trên các phương tiện đại chúng chưa thật sự đa dạng, thường xuyên và liên tục; một số thời điểm chưa phù hợp, chưa theo kịp sự phát triển của công nghệ thông tin, truyền thông xã hội. Nội dung tuyên truyền chưa thật sự phù hợp và phổ biến đến từng nhóm đối tượng tham gia, đặc biệt là với đối tượng tham gia BHXH tự nguyện. Dẫn đến một bộ phận người dân nói chung vẫn thiếu thông tin về quyền lợi khi tham gia BHXH tự nguyện, từ đó số người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện chưa cao.
Bà Lâm Thị Ngọc Hoa - Phó Chủ tịch Thường trực Hội Liên hiệp Phụ nữ TPHCM chia sẻ: "Chúng ta làm truyền thông diện rộng nhưng chỉ làm tới cán bộ, cán bộ chi hội tổ dân phố. Nhưng người cán bộ đó người ta hưởng hưu trí, người ta tham gia rồi thì người ta sẽ không truyền tiếp cho lực lượng cần mua. Mình tuyên truyền và kết quả phải có người mua, do đó sắp tới, cần xem lại việc tuyên truyền sao cho số người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện cao hơn".
Bên cạnh các thách thức trên, một khó khăn nữa của BHXH thành phố đó là biện pháp chế tài liên quan đến các đơn vị chậm đóng, trốn đóng BHXH. Nhìn chung các biện pháp chế tài hết sức khó khăn. Tính đến hết tháng 4/2020, có nhiều doanh nghiệp còn nợ tiền bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế khá lớn như: Công ty cổ phần dịch vụ Bưu chính Viễn thông Sài Gòn nợ 31,4 tỷ đồng, Công ty Cổ phần Mai Linh Miền Nam nợ 25,7 tỷ đồng và Công ty Trách nhiệm hữu hạn Chợ Lớn Taxi nợ 9,5 tỷ đồng.
Qua công tác thanh tra, kiểm tra, rà soát việc thực hiện chính sách, pháp luật BHXH, cũng đã thấy được những hạn chế, những kẽ hở. Do vậy, khi đã phát hiện cần phải thúc đẩy giải pháp để ngăn chặn, không để kéo dài gây thất thoát, lãng phí quỹ bảo hiểm xã hội. Bà Nguyễn Thị Hồng Tiến - Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân quận Tân Bình góp ý: "Chúng ta đưa ra các giải pháp để khắc phục những khó khăn, hạn chế hiện nay để mình nâng cao tỷ lệ. Phải có giải pháp để thu hút người lao động, người dân đến với BHXH tự nguyện, đến với BHYT toàn dân. Và vấn đề nữa trong công tác tuyên truyền, chúng ta phải đổi mới mô hình tuyên truyền, đổi mới như thế nào, bằng hình thức nào để đưa những nội dung, những chính sách này đến với người dân, gần hơn và họ dễ hiểu hơn, dễ tiếp nhận hơn".
Những hạn chế, những kẽ hở mà các đơn vị, người lao động lợi dụng để trục lợi từ BHXH trong thời gian qua đã được các cơ quan bảo hiểm xã hội ghi nhận, đang dần tự khắc phục và sửa chữa. Bảo hiểm xã hội đã dần cải thiện, vừa làm vừa sửa để hoàn thiện hơn nhằm đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của một xã hội phát triển.
