Các công nghệ AI mới nổi như ChatGPT có thể loại bỏ hoặc thay đổi bản chất của hàng triệu việc làm trong thập kỷ tới. Nhiều nghề nghiệp của người lao động tri thức có thể bị ảnh hưởng, bao gồm những nghề tiếp thị và bán hàng, công nghệ phần mềm, nghiên cứu và phát triển, kế toán, tư vấn tài chính và viết lách.
Ngay cả những người lao động đang làm những công việc còn lại cuối cùng cũng có thể bị tổn thương. Đó là vì AI có thể thay đổi công việc của họ, tự động hóa, điều chỉnh một số nhiệm vụ khác và tạo ra những nhiệm vụ hoàn toàn mới.
Mặc dù bối cảnh này có thể mang lại cơ hội cho những người lao động học cách sử dụng công nghệ mới, nhưng những người gặp khó khăn trong việc thích ứng có thể bị thay thế không phải bởi AI, mà bởi những người biết cách sử dụng nó.
Nhà kinh tế học Richard Baldwin cho biết hồi đầu năm nay: “AI sẽ không đảm nhận công việc của bạn. Chính người sử dụng AI sẽ đảm nhận công việc của bạn”.
Cả hai kịch bản đều chỉ ra nhu cầu đào tạo lại, hoặc đào tạo lại kỹ năng cho những người lao động bị ảnh hưởng bởi sự bùng nổ AI sắp tới ngày càng tăng.
Điều này bao gồm đào tạo những người lao động bị thay thế cho những công việc ít bị ảnh hưởng bởi AI và cung cấp cho những người khác những kỹ năng mà họ cần để làm việc ở môi trường mới có thể được tạo ra nhờ những công nghệ này. Điều đó cũng giúp người lao động phát triển các kỹ năng AI trong vai trò hiện tại để họ không bị bỏ lại phía sau.
Seth Carpenter, Chuyên gia kinh tế trưởng toàn cầu của Morgan Stanley, cho biết các chương trình đào tạo lại và mạng lưới an toàn của chính phủ như bảo hiểm thất nghiệp có nhiều khả năng giúp đỡ những người lao động bị mất việc hơn là các chính sách như thu nhập cơ bản phổ thông, mà một số người coi đó là giải pháp cho việc dịch chuyển công việc do AI.
Mỹ đã từng chứng kiến sự dịch chuyển việc làm trước đây và hậu quả không phải lúc nào cũng tốt đẹp. Đầu những năm 2000, thương mại toàn cầu mở rộng đã mang lại những sản phẩm rẻ hơn cho người tiêu dùng Mỹ.
Nhưng điều này đã góp phần làm mất đi khoảng 5 triệu việc làm trong ngành sản xuất ở Mỹ và kéo theo đó là những khó khăn kinh tế mà nhiều cộng đồng phải đối mặt, đặc biệt là các thành phố và thị trấn nhỏ hơn ở Trung Tây.
Những người lao động trẻ, những người có nhiều khả năng đã thử nghiệm các công nghệ như ChatGPT, có thể dễ dàng thích nghi hơn với tương lai AI - nhưng những người lao động lớn tuổi có thể cần thêm nguồn lực đào tạo lại.
Ví dụ, khi nhân viên trực điện thoại - khi đó là nghề phổ biến của phụ nữ - được tự động hóa vào cuối thế kỷ 19, những người lao động lớn tuổi gặp khó khăn nhất, Ethan Mollick, phó giáo sư về doanh nghiệp và đổi mới tại Trường Wharton của Đại học Pennsylvania, nói với Insider.
Ông nói: “Khi bạn loại bỏ những người trực điện thoại, về cơ bản, phụ nữ trẻ đã có thể điều chỉnh, tìm việc làm mới và có thể thích nghi. Nhưng những phụ nữ lớn tuổi phải chịu ảnh hưởng nặng nề về tiền lương - không bao giờ có thể tìm được một công việc tốt như vậy nữa”.
Ở mức độ thực tế, việc đào tạo lại có thể diễn ra theo một số cách khác nhau: tại các trường cao đẳng và đại học, thông qua các chương trình độc lập hoặc trong chính các công ty. Nhưng vẫn chưa rõ ai sẽ và nên chịu trách nhiệm thực hiện khóa đào tạo cần thiết. Một số công ty đã thực hiện các bước để đảm bảo công nhân của họ theo kịp AI.
Chẳng hạn, gã khổng lồ tư vấn và kế toán PricewaterhouseCoopers có kế hoạch cung cấp đào tạo AI cho 75.000 công nhân ở Mỹ và Mexico. Khóa đào tạo được thiết kế để dạy nhân viên về các công nghệ mới và cách họ có thể kết hợp chúng vào công việc một cách an toàn.
Trong một cuộc khảo sát của IBM với 300 giám đốc điều hành công ty toàn cầu được thực hiện vào tháng 5, các giám đốc điều hành này ước tính rằng 40% lực lượng lao động tương ứng của họ sẽ cần đào tạo lại kỹ năng trong ba năm tới do triển khai AI và tự động hóa.
Nó không chỉ giúp người lao động giữ được việc làm mà còn giúp các doanh nghiệp tăng năng suất và tăng lợi nhuận, có rất nhiều lý do để họ đầu tư vào đào tạo AI.
Một số giáo sư đại học, như Mollick của UPenn, đã khuyến khích sinh viên của họ sử dụng AI như ChatGPT trong một số nghiên cứu. Họ nói rằng việc biết cách sử dụng những công cụ này một ngày nào đó có thể trở nên quan trọng trong lực lượng lao động.
Các trường học và nền tảng EdTech cũng đã bắt đầu cung cấp nhiều khóa học tập trung vào AI hơn. Bill Gates viết trong một bài đăng trên blog vào tháng 7: “Đúng là một số công nhân sẽ cần được hỗ trợ và đào tạo lại khi chúng tôi thực hiện quá trình chuyển đổi này sang nơi làm việc được hỗ trợ bởi AI. Đó là vai trò của chính phủ và doanh nghiệp và họ sẽ cần quản lý tốt để người lao động không bị bỏ lại phía sau”.